دریای اندیشه

محیط زیست هرمزگان در حال سیلی خوردن از حافظانی است که عهد و پیمان خود با طبیعت را فراموش کرده‌اند، عدم آینده‌نگری و عدم پاسخگویی به مطالبه گری مردم از ویژگی محیط زیست هرمزگان است که متاسفانه روابط عمومی دستگاه مربوطه نتوانسته این مطالبه گری  رو بطور صحیح منعکس نماید

مرتضی سلیمانی

تقریبا هر چند ساعت یک بار خبر ناگواری از گوشه و کنار ایران درباره آسیب‌رسانی به محیط زیست به گوش می‌رسد. اخباری از قطع درختان، قتل عام پرندگان، شکار غیرمجاز، ورود فاضلاب و غیره. گاهی هم شهادت یکی دو محیط بان  یا جنگل بان، حین انجام وظیفه.
به گزارش دریای اندیشه ؛این روزها همه ما به خوبی درک کرده‌ایم که میزان بارش‌ها کمتر شده و هوا گرم‌تر از همیشه، روزهایی که در مرکز استان خودمان، یعنی بندرعباس هوای پاک تنفس می‌کنیم، کم شده و مسئولان مربوطه در محیط زیست هرمزگان تنها به دادن تذکر اکتفا می‌کنند. حداقل گزارشی از اعمال مدیریت، جرایم و سایر اقدامات بازدارنده برای کنترل آلودگی‌ها به گوش ما به عنوان رسانه نرسیده و روابط عمومی گزارشی در این باره منتشر نکرده است.
در کش و قوس‌های رونق گرفتن صنایع آلاینده در استان هرمزگان و خصوصا غرب بندرعباس به دلیل توسعه، اشتغال و غیره، حتی دیگر کسی به فکر تشکیل زنجیره‌های انسانی که سال‌های دور برای حفظ محیط زیست انجام می‌گرفت، نبوده و مدیران صنایع نیز از فرصت بی‌تفاوتی محیط زیست و عدم مطالبه‌گری مردم، برنامه جدی برای کاهش این آلایندگی‌ها ندارند.
امروز از دریا تا آسمان هرمزگان گرفتار آلاینده‌های مختلف است. از طرفی فاضلاب ساحل را آلوده می‌کند. از سوی دیگر نیروگاه، پالایشگاه، فولاد و غیره، هوا را. 
 در این میان، عدم آینده‌نگری و تاکید بر رفع نیازهای کنونی، ویژگی‌های برخی مسئولان استانی است. چرا که نه‌تنها مسئولان عالی رتبه استان نگاهی به مسائل زیست‌محیطی ندارند، بلکه مدیر دستگاه مربوطه نیز نتوانسته باعث ایجاد بینش صحیح در تصمیم‌گیران کلان استان شود. هرمزگان سرزمین فرصت های تجاری امروز در حال سیلی خوردن از کسانی است، که آنها را به آغوش گرفته و چوب بی آلایشی‌اش را، از حافظانی می‌خورد که عهد و پیمان خود با طبیعت را فراموش کرده‌اند.
اخیرا، حبیب مسیحی تازیانی، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان هرمزگان با بیان اینکه تعداد صنایع آلاینده استان نسبت به سال گذشته دو برابر شده است، اظهار کرده، که تعداد صنایع آلاینده در سال گذشته ۱۲ مورد و امسال ۲۶ مورد بوده است و از نیروگاه برق بندرعباس که طی یک دهه اخیر  جزو صنایع آلاینده به شمار می‌رود، به عنوان سرلیست آلاینده‌های استان یاد می‌کند.
وی‌ که در جمع خبرنگاران سخن می‌گفت، همچنین ادامه داد: استان هرمزگان یک استان نیمه خشک از لحاظ نزولات جوی است و ریزگردهای منطقه‌ای تاثیرات مخرب زیادی، خصوصا در شرق استان و شهرستان جاسک دارد.
مسیحی تازیانی در این نشست اظهار می‌کند: متاسفانه داده‌های متمرکزی طی دوره چند ساله برای مشخص شدن مقادیر ریزگردها نداشتیم، اما در حوزه شهرستان‌های جاسک، بندرخمیر، بندرلنگه و بندرعباس ایستگاه‌های مورد نیاز تجهیز شده و پیشنهادهایی برای قشم، و میناب شده که دستگاه لازم خریداری و کمک شایانی برای برآورد میزان خسارت‌های محیط زیستی در حوزه گردوغبار داشته باشیم.
با اینکه سخنان مدیرکل حفاظت محیط زیست استان هرمزگان دارای جزییات کاملی از نحوه پایش و کنترل آلودگی هوا ندارد، شواهد عینی حاکی از آن است که در زمینه بررسی آلودگی‌های ساحلی و دریا نیز اقدامات چندانی نشده است..
تا جایی که در خاطرمان مانده، فقط چند سال قبل از سوی محیط زیست اعلام شده که 13 نقطه از ساحل بندرعباس، فاضلاب وارد دریا می‌شود و اکثر ساحل شهر دارای آلودگی میکروبی است و حتی بارها نیز تاکید شد که شهروندان و گردشگران از ورود به دریا در این شهر خودداری کنند. لازم است برخی از وظایف فراموش‌ شده محیط زیست هرمزگان با توجه به منابع در خطر این استان، طبق قانون‌ را برای مسئولین امر یاد آور‌شویم :
1- کنترل و نظارت و برخورد ،تغییراتی که تأسیسات و مستحدثات مختلف در و‌ضع فیزیکی و شیمیایی و بیولوژیک خاک، آب و هوا ایجاد می‌نمایند و این تغییرات سبب دگرگونی و‌ضع طبیعی‌ میگردند. مانند تغییر و تخریب مسیر رودخانه‌ها، تخریب جنگل‌ها و مراتع، دگرگونی اکولوژی دریاها، به هم خوردن زهکشی طبیعی آبها و دگرگونی و انهدام تالاب‌ها.
2-پیشنهاد ضوابط به‌منظور مراقبت و جلوگیری از آلودگی آب، هوا، خاک، پخش فضولات اعم از زباله و مواد زائد کارخانجات و به‌طور کلی عواملی که مؤثر بر رو‌ی محیط می‌باشند.
3 ‌ـ‌ هر گاه اجرای هر یک از طرح‌های عمرانی و یا بهره‌برداری از آنها به تشخیص سازمان با قانون و مقررات مربوط به حفاظت محیط‌زیست مغایرت داشته باشد ،سازمان مورد را به و‌زارتخانه یا مؤسسه مربوط اعلام خواهد نمود تا با همکاری سازمان‌های ذی‌ربط به‌منظور رفع مشکل در طرح مزبور تجدیدنظر به‌عمل آید.
حال سوال اینجاست که چرا علی رغم ممنوعیت ورود هرگونه آلودگی که جان انسان‌ها و ‌محیط زیست را به خطر می‌اندازد، مسئولان زیست محیطی هرمزگان اجازه افزایش آلاینده‌ها را داده و به جای جلوگیری از این اتفاق ناگوار، تنها به ارایه آمار اکتفا می‌کند.
علاج واقعه را قبل از وقوع باید انجام‌ داد، چرا که در وضعیت فعلی خلیج‌فارس در منطقه هرمزگان با قانون‌گریزی و عدم نظارت مناسب به وضعیت حاد رسیده، موضوعی که نسل آینده را از داشتن منابع دریایی سالم و محیطی پاکیزه محروم می‌کند.
استان هرمزگان و خصوصا شهرستان‌ بندرعباس با اعلام هواشناسی در یکسال گذشته به دلیل عبور میزان آلایندگی از شاخص‌های استاندارد تعریف شده، چندین بار در وضعیت هشدار قرار گرفت ، موضوعی که نباید از کنار آن به سادگی عبور‌کرد.
ورود قابل توجه فاضلاب خانگی بدون تصفیه به ساحل و دریا، موجب تجمع آنها و تخریب اکوسیستم شده و آثار نامطلوب دیگری مانند رشد بی‌رویه برخی جلبک‌ها و به تبع آن کاهش اکسیژن آب شده و این موارد همگی دست در دست داده تا هرازگاهی شاهد مرگ و میر گونه‌های نزدیکتر به ساحل باشیم.
جالب است بدانید که در پی مرگ و میر دسته‌جمعی ماهیان، عروس‌های دریایی و غیره که همیشه مسئولان مربوطه گفته‌اند مسئله بررسی و علت آن مشخص می‌شود، هیچگاه از نحوه بررسی، ارایه گزارش و هر خبری مربوط به آن خودداری کرده‌اند.
آلودگی فاضلاب‌های خانگی، نیترات، فسفات و انواع میکروب‌ها را وارد آب می‌کند که هر کدام از آنها به نوعی برای سلامت انسان مضر هستند. این آلودگی‌ها یا از طریق خوردن آبزیان وارد بدن انسان شده یا در تماس آب با پوست بدن موجب حساسیت‌ها و بیماری‌های پوستی می‌شود.
از طرفی دیگر، رشد چشمگیر صنایع آلاینده در کنار آلودگی دریا، نفس هرمزگانی‌ها را به شمارش انداخته است. همانطور که می‌دانید، آلودگی هوا بر دستگاه قلبی و عروقی همچون سایر دستگاه های داخلی بدن اثرات مخرب کوتاه و دراز مدتی دارد به گونه ای که به گفته پزشکان و محققان گاهی احتمال بروز بیماری های قلبی را تا چند برابر افزایش می دهد.
حتی انسان‌های سالم نیز از آلودگی هوا تحت تاثیر قرار می‌گیرند. از جمله این تاثیرات می‌توان به اختلال و سوزش سیستم تنفسی و بروز مشکلات تنفسی هنگام فعالیت‌های بیرون از خانه، اشاره کرد. آلودگی هوا نه تنها سلامت جسم را تهدید می‌کند، بلکه در ایجاد افسردگی، پرخاشگری، خواب آلودگی، بیش فعالی کودکان و دیگر اختلالات روانی نیز موثر است. قطعا این مضرات در کارکنان صنایع بیشتر از سایر شهروندان است.
براساس اظهار نظر برخی از متخصصان علوم مختلف پزشکی، بروز بیماری‌های مزمنی همچون آسم و آلرژی‌های پوستی و بعضا بیماری‌های صعب‌العلاج و بدون علاجی مانند سرطان از جمله تاثیرهای مخرب و غیرقابل جبران آلودگی هوا بر سلامت افراد جامعه است.
مسئولان زیست محیطی هرمزگان به خوبی می‌دانند که حفاظت و حراست از منابع طبیعی در مرحله اخر به زندگی سالم و راحت نفس کشیدن انسانها بر می گردد ، چرخه ای که این روزها نفس مردم بندرعباس را در کنار دریا و هوا آلوده به شمارش انداخته و در کنار تذکرها و  آمار و ارقام های کاغذی  نیازمند اقدام و عملی متناسب است.