دریای اندیشه

استعدادهایی که به کما می روند

زینب شکوه

تاریخچه سوارکاری:
سوارکاری از ورزش هایی است که در چند دهه اخیر مورد توجه خاصی قرار گرفته است، با این وجود سابقه ای طولانی داشته است و می توان آن را از کهن ترین ورزش ها به شمار آورد. این ورزش امروزه نه تنها به عنوان یک رقابت سالم و مفید، بلکه به عنوان سرگرمی و به منظور گذراندن اوقات فراغت مورد توجه قرار گرفته است، و با این که نسبت به بسیاری از ورزش ها پرهزینه به نظر می رسد، هر ساله تعداد بیشتری طرفدار به سوی خود جلب می کند.
سوارکاری ورزش، هنر و روش هایی است که به سوار شدن و هدایت کردن اسب مربوط می شود. ویژگی این ورزش این است که انسان و مرکب (معمولاً اسب) را متحد می سازد، بنابرین موفقیت اسب و سوارکار به ارتباط و اعتماد و احترامی که آن دو برای یک دیگر قائل اند، بستگی دارد.
سوارکاری در ایران:
سوارکاری در ایران در چند دهه اخیر مورد توجه قرار گرفته است. سوارکاری بانوان نیز مورد توجه قرار گرفته و بر طرفداران آن روز به روز افزوده می شود.
سوارکاری شاخه های متعددی دارد که به طور کلی در دو دسته قرار می گیرند:
مسابقات اسب دوانی:
این مسابقات از دوران قدیم در بسیاری از تمدن ها همچون یونان و روم باستان وجود داشته است. مسابقات یورتمه و تاخت از مسابقات رایج اسب دوانی هستند.
 مسابقات یورتمه:
مسابقات یورتمه (سوار بر اسب یا ارابه)، که در آن ها هدف نفر اول رسیدن به خط پایان است، بدون این که اسب با سرعت گرفتن شروع به تاختن کند. تاختن اسب باعث حذف شدن سوارکار از دور مسابقه می شود.
 مسابقات تاخت:
مسابقات تاخت، که در آن ها نیز هدف اول رسیدن به خط پایان است، اما این بار با تاخت. مسافت این مسابقات بین 400*2 و 600*1 متر است. نوعی دیگر از مسابقات تاخت، همراه با مانع است و اسب باید از روی آن ها بپرد. مسافت این مسابقات با توجه به نوع مانع ها متفاوت است.
 سایر مسابقات سوارکاری:
شاخه های متعددی در آن جای می گیرند که در آن ها هدف بردن مسابقه دو نیست.
مسابقات ارابه رانی:
معمولاً دارای سه مرحله هستند: مرحله درساژ (که در آن شیوه و جذابیت نمایش و رفتار و حرکات اسب سنجیده می شود.)، مرحله ماراتون (که امتحانی زمان بندی شده است و از قسمت های مختلفی تشکیل شده است و معمولاً دارای موانعی طبیعی یا مصنوعی است. در آن مهارت، توانایی جسمی و سرعت اسب سنجیده می شود.) و مرحله آخر که عبارت است از حرکت در راه هایی که از اطراف، توسط توپ هایی (یا چیزهای دیگری) محدود شده است. گذشت وقت مجاز یا افتادن توپ باعث از دست رفتن امتیاز می شود. تعداد اسب هایی که ارابه را می کشند به نوع مسابقه بستگی دارد و به جز در مواردی خاص، بیش از چهار عدد نیستند.
 درساژ:
درساژ (حرکات نمایشی اسب های تربیت شده)، که در آن کیفیت ارتباط میان سوارکار و اسب سنجیده می شود. این مسابقات در زمین هایی مستطیل شکل به طول 60 متر و عرض 20 متر برگزار می شوند، و سوارکاران به ترتیب در زمین حاضر شده و برنامه های خود را اجرا می کنند. این برنامه ها می توانند مشخص شده یا آزاد باشند. داوران بر اساس تکنیک و دقت سوارکار و همچنین اطاعت و حرکات اسب و ارتباط میان آن دو، قضاوت کرده و بین صفر تا ده امتیاز می دهند. سوارکار باید سعی کند حرکاتش برای هدایت اسب تا حد امکان مخفی باشد و دیده نشود، به طوری که احساس شود ارتباط میان آن دو توسط تِلِپاتی انجام می گیرد. این کار ممکن است به نظر تماشاگران بسیار آسان بیاید، در حالی که نتیجه تلاش چندین سال می باشد.
پرش:
مسابقات پرش، که از متداول ترین مسابقات سوارکاری در جهان می باشد. 
مسابقات استقامت:
مسابقات استقامت، که هدف از آن ها طی کردن مسافتی طولانی (بین 20 تا 160 کیلومتر) در یک (و گاهی دو) روز است. اسب های عرب از بهترین نژادها برای این نوع مسابقات هستند، زیرا جثه ای کوچک و مقاوم در برابر گرما و تمرینات سخت دارند. اسب های انگلیسی نیز به دلیل سرعتشان در این زمینه مورد توجه بسیاری قرار می گیرند.
در این شماره مهربانو، گفتگویی را با یکی از بانوان سوارکار هرمزگانی ترتیب داده که مشروح آن در ادامه می خوانیم:
ابتدا کمی از خودتان و مقام هایتان و همچنین نحوه ورود به رشته سوارکاری بگویید.
زهرا بهمنی(الیکا) دانشجوی رشته مهندسی عمران، مجرد و ساکن بندرعباس هستم.
من از دوران کودکی به اسب و سوارکاری علاقه مند بودم و در ذهن همیشه خودم را سوار بر اسب در حال گشت و گذار و پریدن تصور می کردم. 
در مسابقه  استقامت که باید 60 کیلومتر رو بدون خطا طی می شد با موفقیت به نتیجه رساندم و تجربه خوبی بود که من در زمینه پرش، ثابت قدم تر شوم و یک مسابقه نیز در شهر یزد شرکت کردم که در این مسابقه هم بدون خطا موفق شدم.
از چه زمانی سوارکاری را شروع کردید؟ 
 اولین دوره سوارکاری به طور جدی را در باشگاه خلیج فارس شروع کردم اما قبل از آن به صورت جسته گریخته، سوارکاری انجام می دادم که با مخالفت خانواده همراه بود.
از دور اسب ها رو می دیدم و حس خیلی خوبی به من دست می داد تا زمانی که سوار شدم و بعد از ورود به کلاس ها متوجه شدم علاوه بر علاقه، استعداد و قدرت یادگیری سریع در این زمینه دارم. به خودم و توانمندی هام اعتماد کردم که همین امر سبب پیشرفت من شد.
به جز شما بانوان دیگری هستند که در استان هرمزگان فعالیت کنند؟
البته، بانوان زیادی در سراسر ایران هستند که به صورت کاملا حرفه ای و جدی در این زمینه فعالیت می کنند و بسیار موفق هستند.
به عنوان یک سوارکار با چه مشکلاتی روبه رو هستید؟
برای یک سوار کار ابتد به یک مکان مناسب برای باشگاه با امکانات پایه ای نیاز است، یک باشگاه با مدیریت قوی که بتواند یک مجموعه ورزشی را در هر شرایطی مدیریت کند و در کنار آن به یک مربی قابل که مهمترین نکته در آموزش داشتن اخلاق حرفه ای است و همچنین داشتن مدرک مربی گری و تجربه کافی برای آموزش است. اندوهناک است که بگویم در حال حاضر در اینجا دامپزشک متخصصی در زمینه اسب حضور ندارد، علاوه بر این برای خرید لوازم مورد نیاز اسب و سوارکار هیچ فروشگاهی جهت رفع حداقل نیازها نیز وجود ندارد و ما باید از سایر شهرها وسایل را خریداری کنیم .نزدیک به 8 ماه است که در بندرعباس هیچ باشگاه سوارکاری برقرار نیست که بنده به نمایندگی جمعی از سوارکاران و علاقه مندان به این حوزه از مسئولان خواستار پیگیری و رفع مشکلات هستم.
افراد علاقه مند به شروع سوارکاری از کجا می توانند این کار را شروع کنند؟ 
ثبت نام در دوره های مبتدی و پیشرفته آموزش سوارکاری.
آیا محدودیت سنی یا شرایط خاصی برای شروع سوارکاری لازم است ؟
سوارکاری بر اساس توانایی جسمانی است اما می توان گفت حداقل سن برای شروع، 6 سال و تا هر زمان که از لحاظ جسمانی استقامت سوارکاری داشته باشند می توانند ادامه دهند.
هزینه پانسیون و نگه داری و آموزش اسب چه قدر است ؟
این بحث بسیار گسترده بوده که با توجه به هر استان و شهر هزینه ها متغییر است.
مثلا هزینه پانسیون اسب بستگی به باشگاه و نوع ورزش اسب دارد که شامل درساژ، کورس و یا پرش می باشد و همچنین هزینه های نگهداری دوره ای مثل نعل بندی، غیار، ضد انگل و... می باشد و در رابطه با هزینه های آموزشی نوع ورزش و درجه مربی تعیین کننده مبالغ می باشند.
بهترین خاطره شما از دوران سوارکاری تون چیست ؟
آموزش در باشگاه بام تهران به مربیگری جناب آقای هاشم ذنوبی از بهترین خاطرات من در دوراه سوارکاری است.
چه عاملی مشوق شما بود و باعث شد به این رشته گرایش پیدا کنید؟
در اصل می توانم بگویم مشوق اصلی من، علاقه شدیدم به این رشته بود که با حضور در کلاس های جناب آقای مجید سبزه چمنی در شهر یزد قوّت بیشتری گرفت زیرا در کنارشان من به جز آموزش سوارکاری درس اخلاق حرفه ای نیز یادگرفتم و دیدگاه وسیع تری نسبت به این رشته به دست آوردم .
رشته سوارکاری را به عنوان شغل ثابت برگزیدید؟
در صورت امکان حتما. اما به دلیل نابسامان بودن شرایط موجود باشگاه های سوارکاری بندرعباس، امکان درآمد زایی از این رشته وجود ندارد.
آیا به نظرشما ورزش سوارکاری یک رشته پر هزینه است؟
بله. در سوالات قبل، بسیاری از علل پرهزینه بودن این رشته گفته ام.
کسانی هستد که علی رغم علاقه و استعداد استطاعت مالی برای ورود به این رشته را ندارند نظرشما چیست و چه باید کرد؟
کسانی که دارای پشتکار، علاقه و استعداد در این زمینه باشند می توانند با حضور در کلاس ها که حداقل ترین کار است شروع کنند و به نظرم با پیشرفت قابل ملاحظه سوار کار و همکاری مسئولین باشگاه در جهت پیشرفت بیشتر و افتخار آفرینی می توان به آنها کمک کرد.
به نظر شما مهمترین کارهای موثر در پیشرفت این رشته چیست؟
در خصوص شهر بندرعباس؛ باید مسئولین یک دل و یک صدا شوند و بدون غرض ورزی و خصومت های شخصی یک محیط منظم، آرام و مناسب جهت گردهم آمدن علاقه مندان به این رشته فراهم نمایند. شرایط کنونی تنها باعث دلسردی و دوری علاقه مندان به این رشته دیرینه و اصیل ایرانی می شود.
احساس خود نسبت به اسب در یک جمله بیان کنید؟
من در کنار اسب، راهم را درست و خودم رو کامل می بینم که باعث آرامشم می شود.
برای خواننده های مهر بانو چه توصیه ای دارید ؟
اول خودتان را بشناسید و علاقه و استعدادتان رو کشف می کنید و سپس در مسیر علاقه و استعدادتان قدم می بردارید، زیرا علاقه تان به شما انرژی و اراده برای گام های بلندترمی دهد.