دریای اندیشه

مهمانداری شناور دریایی را بیشتر بشناسید

بعد از اخذ مدرک ملوانی، برای افسر دومی شناورهای زیر ۵۰۰ تن اقدام کردم.

تا قبل از قرن بیستم، نقش زنان در صنعت دریانوردی بسیار ناچیز بود اما از قرن بیستم به این طرف و با توسعه فن آوری ها و بین المللی شدن قوانین حمل و نقل دریایی، صنعت کشتیرانی از امر صرف فیزیکی و یدی به صنعتی علمی و فکری بدل شد. ایمنی در این صنعت نیز به لطف فناوری های نوین به بالاترین سطح خود در تاریخ رسید تا در مجموع این تحولات زمینه حضور بانوان نیز در صنعت راهبردی کشتیرانی فراهم شود.
در کشور ایران، سازمان بنادر و دریانوردی علی رغم اینکه مرجع سیاست گذاری برای اشتغال نیست، توانمندسازی هر چه بیشتر بانوان را در عرصه دریا و بندر مورد توجه و تشویق خود قرار داده است. 
سازمان‌های تخصصی بین المللی بنادر نیز در سال 98 باتوجه به توانمندسازی زنان در جامعه دریایی، اعلام کرده که ادامه تحصیل بانوان در رشته دریانوردی منعی ندارد و از آن استقبال می کند.
در استان هرمزگان نیز بانوانی با عشق و علاقه به حرفه دریانوردی، با گذراندن دوره های آموزشی، در حوزه مهمانداری شناور فعالیت دارند که مهربانو با یکی از این بانوان پرتلاش و با انگیزه، گفتگویی انجام داده که در ادامه می خوانیم:

لطفا خودتان را برای مخاطبان مهربانو معرفی کنید.
مهسا مسعودی ۲۶ ساله هستم، دارای مدرک تحصیلی لیسانس مدیریت بازرگانی و به مدت ۴ سال به عنوان مهماندار شناور در استان هرمزگان و شهر بندرعباس فعالیت دارم. تیم 20 نفره ما متشکل از بانوان مهماندار شناورها، اولین گروهی است که این شغل را انتخاب و در استان آغاز بکار کرده است.
از انگیزه تان برای انتخاب شغل مهمانداری بگوئید.
حرفه مورد علاقه ام، مهمانداری شناور را از ترم آخر دانشگاهم شروع کردم و در واقع اولین شغل من هست و تا قبل از آن جایی شاغل نبودم. من این مسیر را از روی علاقه شخصی شروع کردم و ادامه میدم. 
دریانوردی را همیشه دوست داشتم چون برام شغل متفاوتی بود و وقتی بهم مهمانداری شناور را بهم پیشنهاد دادند مشتاقانه برای انجام مصاحبه اقدام کردم.
در واقع علاقه من دریانوردی است نه مهمانداری؛ به همین خاطر هم بعد از شروع کارم و‌ اخذ مدرک ملوانی، برای افسر دومی شناورهای زیر ۵۰۰ تن اقدام کردم و سال ۹۷ دوره آموزشی آن را گذراندم.
شغل مهماندار شناور بودن چه تاثیری بر روی زندگی خانوادگی‌تان دارد؟
با توجه به اینکه ما در یک ترمینال مسافربری فعالیت داریم و مانند سایل مشاغل دفتری، تعطیلات رسمی نداریم؛ شرایط کاری‌مان تحت تاثیر مواردی نظیر حجم مسافر و شرایط جوی قرار می گیرد که این خود سبب بالارفتن سختی کار می شود.
به همین دلیل اکثر مواقع در جمع خانوادگی حضور نداریم؛ گاهی مواقع به علت شرایط بد جوی و تعطیلی بنادر، ممکن است ساعات زیادی در جزایر ماندگار شویم و باعث دل نگرانی خانواده می شود.
لطفا برای ما درباره مشکلات و دشواری‌های جایگاه بانوان مهماندار صحبت کنید.
در ابتدا فعالیت شغلی بر روی شناور مسافربری، بیشتر از آن چیزی که فکرش را کنید سختی ها را تحمل کردیم. در آن زمان، جایگاهی به عنوان مهماندار خانم در شناورهای مسافربری تعریف نشده بود و مسافران آزاد بودند هر سمت که دلشان میخواست بشینند در فضای باز بروند و برایشان قابل درک نبود که یک شخصی به عنوان مهماندارخانم هدایت و راهنمایی آنان را در طول سفر بر عهده داشته باشد و یا برای حفظ سلامتی و جلوگیری از بروز خطر، قوانین سفر با شناور را برایشان تبیین کند.
از آنجایی که مهماندار شناور در برخورد مستقیم با مسافر قرار دارد گاها مسافران تمامی ناراحتی ها، خستگی مسیر و حتی مباحث و مشکلات ایجاد شده با گمرگ، کارد و یا پرسنل بلیط فروشی را بر سر مهماندار خالی می کنند و برای یک مهماندار در برخورد با رفتار این گونه از مسافران، صبر خیلی زیادی را می طلبد.
در تمام قوانین و موارد قابل اجرا در شناورها از قبیل رعایت فاصله گذاری اجتماعی در شرایط شیوع ویروس کرونا، مهماندار شناور تنها کسی است که هیچ دخالتی در این تصمیمات و موارد ندارد، اما متاسفانه مسافران تمام ناراحتی را از چشم مهماندار می بینند.
مهماندار شناور باید تمام توضیحات لازم در حین مسافرگیری و شروع سفر دریانوردی را به مسافران ارائه دهد، متاسفانه اکثرا این موضوع مهم را درک نمی کنند که مهماندار شناور یک ملوان است و ماموریتش، راهنمایی، خوش آمدگویی و حفظ ایمنی و سلامت مسافر بوده و هیچ دخالتی در ابلاغیه های اعلام شده به شناورها ندارد. متاسفانه این از دشواری ها و مشکلات یک مهماندار بوده و هست.
اگر ممکن است در مورد جذابیت های شغلی بانوان مهماندار شناور برایمان توضیح دهید؟
از جذابیت های شغل مهماندار برای من و همکارانم این است که شغل مهمانداری با افراد و قشرهای مختلف با فرهنگ و زبان مختلف سرکار داشتن و این به یک قسمت خاص، یک دفتر و باجه محدود نمی شود، استفاده از شناورهای مختلف از این شناور به آن شناور دیگر، سر و کار داشتن با پرسنل مختلف تنوع از جذابیت های این شغل است.
همچنین از بندر به قشم از قشم به هرمز از قشم به لارک از هرمز به بندر و تردد بین جزایر و محدود مکان خاصی نیست و این باعث می شود که شغل مهمانداری با وجود تمام خستگی هایی که دارد خسته کننده نباشد.
با توجه به نوع پوششی که مهمانداران جمهوری اسلامی دارند و با توجه به اینکه این عزیزان با اقشار مختلف برخورد دارند لطفا برای خوانندگان در مورد حجاب بانوان ایران توضیح دهید.
در شرایط اقلیمی بندرعباس که حدود هشت ماه از سال با گرمای شدید مواجه هستیم و از آنجایی که شناورها ساعاتی از روز را در زیر نور آفتاب، مسیر را طی می‌کنند پوشیدن لباس فرم مناسب مهمانداری، بسیار سخت است. اما پوشش یک مهماندار شناور که در یک ترمینال مسافربری فعالیت دارد و از همه جای دنیا در آن رفت و آمد دارند نشان دهنده فرهنگ شهر و کشور است و برای ما که در یک کشور اسلامی زندگی می‌کنیم رعایت حجاب اسلامی لازمه شغل مهمانداری است.
چه اتفاقی می افتد اگر مسافران رفتارهای ناهنجاری از خود نشان دهند؟
ما هر روز با رفتارهای نابهنجار مسافران رو به رو می شویم و شاید در طول یک روز چندین بار در چندین سفر برای ما پیش بیایید و لازمه شغل مهمانداری صبوری است. باید در چنین شرایطی بتوانیم جو را آرام و به بهترین شکل ممکن با مسافر برخورد کنیم که تشنج بیشتر نشود و کنترل محیط را در دست بگیریم.
وظیفه من به عنوان مهماندار شناور این است که شخصی را که در حال ایجاد ناهنجاری و تشنج در سالن شناور است را آرام کنم و یا وی را از دیگر مسافران جدا کنم. 
درصورتی که قادر به آرام کردن آن شخص نباشم باید موضوع را به فرمانده اطلاع دهم که اگر این موضوع با ورود فرمانده هم حل نشد به گارد بنادر اطلاع داده می شود و در نهایت شخص را از شناور پیاده می کنند.
وظیفه یک مهماندار در هنگام بروز حادثه چیست؟
یکی از مهمترین ویژگی های یک مهماندار شناور؛ مدیریت بحران است و مهمانداران شناورها باید چهار اصل مدیریت بحران، پیش بینی، پیشگیری، آماده و مقابله را باید به خوبی بشناسد. 
یک مهماندار شناور باید قادر به رصد و شناسایی تمام خطرات و مشکلاتی باشد که ممکن است در طول مسیر، حین پهلوگیری و زمان مسافرگیری در بنادر برای شناور ایجاد و آمادگی ارائه راه حل برای رفع تمام این مسائل و مشکلات داشته باشد و بتواند در صورت بروز هر یک از این اتفاقات و حوادث در لحظه یک اقدام مناسب انجام دهد.
مهماندار شناورهای دریایی، دوره ایمنی چهارگانه دریانوردی ایمنی، دوره ملوانی و مهمانداری را فرا گرفته اند و هر مهماندار تمام خطرات را می شناسد و راه حل مقابله با این خطرات را طی دوره های آموزشی گذرانده است.
آیا مشکل خاصی در طول مسیر که مسافران خارجی نیز حضور دارند پیش می آید؟ 
مهمانداران شناورها، دوره آموزشی زبان انگلیسی را فرا گرفته و موارد ضروری که لازم هست یک مهماندار در ارتباط با مسافران خارجی آموزش دیده باشد آموزش داده شده است و همه به زیان انگلیسی مهارت دارند.
گاها مسافران خارجی حاضر در شناورها، با زبان انگلیسی آشنایی ندارند و ارتباط برقرار کردن با این افراد مخصوصا زمانی که مشکلی دارند سخت است. ولی اکثر مواقع هم مسافران خارجی خودشان تا حدودی فارسی بلد هستند و این کار ما را خیلی راحت تر می کند.
به نظر شما بهترین و بدترین خاطره در کار مهمانداران شناورها چیست؟
ما در شغل مهمانداری هر روز و هر سفرمان با خاطرات خوب و بد سپری می‌شود. ولی به طور کلی می‌توانم بگویم بهترین خاطرات ما مهمانداران، مربوط به زمان هایی است که مسافران به ما احترام می‌گذارند و بابت خدماتی که به آنان ارائه می‌دهیم از صمیم قلب از ما قدردانی می‌کنند.

بدترین خاطرات مان هم مربوط به مواقعی است که بابت مسائلی که ما مهمانداران هیچ گونه دخالتی در آنها نداریم به ما بی احترامی می شود و هیچکس نمی‌فهمد که این نوع رفتار، چقدر در روحیه ما تاثیر داره و تا حد زیادی می‌تواند برای مهمانداران ناراحت کننده باشد.
در طول سالهایی که شما در شغل مهمانداری شناوره خدمت می کنید چنانچه خاطره ای به یاد دارید بیان کنید.
یکی از بهترین خاطراتم، مربوط به یک مسافر آلمانی است که از من در مورد ایران اطلاعات گرفت و موقع پیاده شدن از شناور، برای رفتن به فرودگاه مشکل داشت کاملا راهنماییش کردم و برایش ماشین گرفتم.
چند روز بعد راننده ای که وی را به فرودگاه رسانده بود دیدم. راننده به من گفت که توریست آلمانی از کاری که براش کردین خیلی خوشحال بود و از مهمان نوازی ایرانی ها تعریف می کرد و‌ گفته که هیچ جای دنیا این کار را برایم انجام نداده بودند.
در واقع شغل مهمانداری شناور حرفه ای است که بواسطه آن می‌توان به خیلی ها کمک کرد و این حس مفید بودن خیلی حس خوب و زیبایی است.
شما چه توصیه هایی را برای مسافران شناورها دارید؟
به عنوان یک‌ مهماندار‌ شناور از مسافران عزیز خواهش می کنم برای حفظ سلامتی خودشان و ‌داشتن یک‌ سفر دریایی ایمن، به توصیه های ایمنی مهماندار شناور گوش بدهند و‌ نسبت به موارد اعلام شده بی تفاوت نباشند
دهم که اگر این موضوع با ورود فرمانده هم حل نشد به گارد بنادر اطلاع داده می شود و در نهایت با احترام شخص را از شناور پیاده می کنند.
وظیفه یک مهماندار در هنگام بروز حادثه چیست؟
یکی از مهمترین ویژگی های یک مهماندار شناور؛ مدیریت بحران است و مهمانداران شناورها باید چهار اصل مدیریت بحران، پیش بینی، پیشگیری، آماده و مقابله را باید به خوبی بشناسد. 
یک مهماندار شناور باید قادر به رصد و شناسایی تمام خطرات و مشکلاتی باشد که ممکن است در طول مسیر، حین پهلوگیری و زمان مسافرگیری در بنادر برای شناور ایجاد و آمادگی ارائه راه حل برای رفع تمام این مسائل و مشکلات داشته باشد و بتواند در صورت بروز هر یک از این اتفاقات و حوادث در لحظه یک اقدام مناسب انجام دهد.
مهماندار شناورهای دریایی، دوره ایمنی چهارگانه دریانوردی ایمنی، دوره ملوانی و مهمانداری را فرا گرفته اند و هر مهماندار تمام خطرات را می شناسد و راه حل مقابله با این خطرات را طی دوره های آموزشی گذرانده است.
آیا مشکل خاصی در طول مسیر که مسافران خارجی نیز حضور دارند پیش می آید؟ 
مهمانداران شناورها، دوره آموزشی زبان انگلیسی را فرا گرفته و موارد ضروری که لازم هست یک مهماندار در ارتباط با مسافران خارجی یاد بگیرند، آموزش داده شده است و همه به زبان انگلیسی مهارت دارند.
گاها مسافران خارجی حاضر در شناورها، با زبان انگلیسی آشنایی ندارند و ارتباط برقرار کردن با این افراد مخصوصا زمانی که مشکلی دارند سخت است. ولی اکثر مواقع هم مسافران خارجی خودشان تا حدودی فارسی بلد هستند و این کار ما را خیلی راحت تر می کند.
به نظر شما بهترین و بدترین خاطره در کار مهمانداران شناورها چیست؟
ما در شغل مهمانداری هر روز و هر سفرمان با خاطرات خوب و بد سپری می‌شود. ولی به طور کلی می‌توانم بگویم بهترین خاطرات ما مهمانداران، مربوط به زمان هایی است که مسافران به ما احترام می‌گذارند و بابت خدماتی که به آنان ارائه می‌دهیم از صمیم قلب از ما قدردانی می‌کنند.
بدترین خاطرات مان هم مربوط به مواقعی است که بابت مسائلی که ما مهمانداران هیچ گونه دخالتی در آنها نداریم به ما بی احترامی می شود و آن افراد شاید متوجه نباشند که این نوع رفتار، چقدر در روحیه ما تاثیر دارد و تا حد زیادی می‌تواند برای مهمانداران ناراحت کننده باشد.
در طول سال هایی که شما در شغل مهمانداری شناور خدمت می کنید چنان چه خاطره ای به یاد دارید بیان کنید.
یکی از بهترین خاطراتم، مربوط به یک مسافر آلمانی است که از من در مورد ایران اطلاعات گرفت و موقع پیاده شدن از شناور، برای رفتن به فرودگاه مشکل داشت کاملا راهنماییش کردم و برایش ماشین گرفتم.
چند روز بعد راننده ای که وی را به فرودگاه رسانده بود دیدم. راننده به من گفت که توریست آلمانی از کاری که براش کردین خیلی خوشحال بود و از مهمان نوازی ایرانی ها تعریف می کرد و‌ گفته که هیچ جای دنیا این کار را برایم انجام نداده بودند.
در واقع شغل مهمانداری شناور حرفه ای است که بواسطه آن می‌توان به خیلی ها کمک کرد و این حس مفید بودن خیلی حس خوب و زیبایی است.
شما چه توصیه هایی را برای مسافران شناورها دارید؟
به عنوان یک‌ مهماندار‌ شناور از مسافران عزیز خواهش می کنم برای حفظ سلامتی خودشان و ‌داشتن یک‌ سفر دریایی ایمن، به توصیه های ایمنی مهماندار شناور گوش بدهند و‌ نسبت به موارد اعلام شده بی تفاوت نباشند.