به قلم:راضیه سالاری
به گزارش دریای اندیشه، روز جهانی کودک، یک مناسبت بین‌المللی است که به منظور تأکید بر اهمیت حفظ حقوق کودکان و ارتقاء شرایط زندگی آنان برگزار می‌شود.
این روز فرصتی است تا جامعه جهانی توجه خود را به نیازها، حقوق و مشکلات کودکان معطوف کند و برنامه‌هایی برای بهبود کیفیت زندگی آنان ارائه دهد.روز جهانی کودک نخستین بار توسط سازمان ملل متحد در سال ۱۹۵۴ به رسمیت شناخته شد. هدف از تعیین این روز، جلب توجه جهانیان به حقوق و نیازهای کودکان در سراسر جهان بود. البته پیش از آن نیز در سال ۱۹۲۵ کنفرانس بین‌المللی کودکان در ژنو برگزار شده بود که مباحث مهمی درباره حقوق کودک مطرح گردید.
روز جهانی کودک در کشورهای مختلف تاریخ متفاوتی دارد؛ به طور مثال، در ایران روز 16 مهر (6 اکتبر) به عنوان روز جهانی کودک شناخته شده است. این مناسبت هر ساله با برنامه‌ها و فعالیت‌های مختلف فرهنگی، آموزشی و اجتماعی گرامی داشته می‌شود.
اهمیت روز جهانی کودک
کودکان مهم‌ترین سرمایه هر جامعه و آینده‌سازان جهان هستند. توجه به سلامت، آموزش، امنیت و حقوق آنان باعث پیشرفت کل جامعه خواهد شد.
روز جهانی کودک اهمیت توجه به حقوق اولیه کودکان مانند حق آموزش، بازی، سلامت و زندگی در محیطی امن را یادآوری می‌کند. همچنین، این روز به ما یادآوری می‌کند که بسیاری از کودکان هنوز در شرایط دشوار زندگی می‌کنند و به حمایت‌های جدی نیاز دارند. به همین دلیل، روز جهانی کودک فرصتی است تا مسئولان دولتی، سازمان‌های غیردولتی و عموم مردم در جهت بهبود وضعیت کودکان همکاری کنند.هدف اصلی روز جهانی کودک، تاکید بر ضرورت حفظ و رعایت حقوق کودکان است.
حقوقی که شامل حق آموزش، سلامت، امنیت، حق بازی و رشد در محیطی امن و سالم می‌شود. توجه به این حقوق از بروز سوءاستفاده‌ها و نادیده گرفتن کودکان جلوگیری می‌کند.
از طریق برگزاری برنامه‌های فرهنگی، آموزشی و اطلاع‌رسانی، روز جهانی کودک به افزایش آگاهی جامعه نسبت به مشکلات و نیازهای کودکان کمک می‌کند. این آگاهی‌سازی باعث می‌شود افراد و نهادها برای حمایت بهتر از کودکان به فعالیت بپردازند.تاکید بر حقوق کودکان و ارائه راهکارهای عملی به دولت‌ها برای تدوین سیاست‌های حمایتی و بهبود وضعیت کودکان، یکی از اهداف مهم این روز است. دولت‌ها با توجه به این موضوع می‌توانند قوانین حمایتی بهتری تصویب و منابع بیشتری را برای کودکان اختصاص دهند.
اگرچه پیشرفت‌های زیادی در زمینه حقوق کودک صورت گرفته، اما همچنان کودکان جهان با مشکلات جدی مواجه‌اند:بسیاری از کودکان در مناطق فقیرنشین دسترسی به امکانات اولیه زندگی، مانند آب آشامیدنی سالم، غذا، آموزش و مراقبت‌های بهداشتی ندارند.
این وضعیت باعث می‌شود کودکان به صورت جدی در معرض خطر سوء تغذیه و بیماری قرار بگیرند.نیمی از کودکان جهان به دلیل فقر، جنگ یا تبعیض، از حق آموزش محروم‌اند. این مسئله نه تنها آینده کودکان را تهدید می‌کند، بلکه توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورهایشان را نیز به مخاطره می‌اندازد.کودکان در بسیاری از مناطق جهان در معرض خشونت خانگی، سوءاستفاده جنسی و کار کودکان قرار دارند. این موارد باعث ایجاد مشکلات روانی و جسمی در کودکان شده و رشد طبیعی آنان را مختل می‌کند.
جنگ و بحران‌های انسانی
در مناطقی که جنگ یا بحران‌های انسانی وجود دارد، کودکان بیشترین آسیب را می‌بینند. آنها ممکن است آواره شوند، خانواده‌های خود را از دست بدهند یا مجبور به مشارکت در جنگ شوند.
روز جهانی کودک باعث شده تا توجه جهانیان به حقوق و مشکلات کودکان جلب شود و اقدامات متعددی در این زمینه انجام گیرد. این روز فرصتی است تا سازمان‌ها، نهادهای بین‌المللی و دولت‌ها برنامه‌های حمایتی خود را تقویت کنند.
همچنین، فعالیت‌های آگاهی‌رسانی در مدارس، رسانه‌ها و جوامع محلی، باعث می‌شود افراد جامعه بیشتر به حقوق کودکان احترام بگذارند و برای بهبود شرایط آنها تلاش کنند.برای تحقق اهداف روز جهانی کودک، باید اقدامات عملی و مستمری انجام شود:افزایش دسترسی کودکان به آموزش رایگان و با کیفیت، به ویژه در مناطق محروم، از اولویت‌های اصلی است.
آموزش باعث می‌شود کودکان توانمند شوند و آینده بهتری برای خود بسازند.تلاش برای کاهش فقر از طریق برنامه‌های حمایتی اجتماعی و اقتصادی می‌تواند به بهبود شرایط زندگی کودکان کمک کند.ایجاد قوانین سخت‌گیرانه‌تر برای حفاظت از کودکان و آموزش خانواده‌ها و جامعه درباره حقوق کودکان، از مهم‌ترین اقدامات در این زمینه است.دسترسی به خدمات بهداشتی و مراقبت‌های پزشکی برای کودکان باید بهبود یابد تا از بیماری‌ها و مشکلات جسمی پیشگیری شود.کودکان باید حق داشته باشند در مسائل مربوط به خود مشارکت کنند و صدای آنها شنیده شود.
این مسئله باعث می‌شود سیاست‌ها و برنامه‌ها بهتر به نیازهای واقعی کودکان پاسخ دهند.علاوه بر دولت‌ها و نهادهای بین‌المللی، خانواده‌ها و جامعه نیز نقش بسیار مهمی در حمایت از کودکان دارند. خانواده به عنوان نخستین محیط تربیتی، مسئول ایجاد امنیت، محبت و آموزش برای کودکان است. همچنین، جامعه باید با فراهم کردن محیطی امن و فرصت‌های برابر، زمینه رشد و شکوفایی کودکان را فراهم کند.
آموزش همگانی درباره حقوق کودکان و اهمیت حمایت از آنها، از جمله وظایف جامعه مدنی است.روز جهانی کودک، یادآور اهمیت فوق‌العاده کودکان در جامعه بشری است و فرصتی است تا توجه همگان به حقوق، نیازها و مشکلات آنان جلب شود.
با توجه به چالش‌های فراوانی که کودکان در جهان با آن مواجه‌اند، همکاری بین‌المللی، تعهد دولت‌ها و مشارکت فعال خانواده و جامعه ضرورت دارد. آینده بشریت به سلامت، امنیت و آموزش کودکان وابسته است و حمایت از آنان سرمایه‌گذاری بر روی نسل آینده است. برگزاری و گرامی‌داشت روز جهانی کودک، پلی است برای تحقق دنیایی بهتر برای همه کودکان و در نهایت، برای همه انسان‌ها.
وضعیت کودکان در غزه نمادی از رنج و امید
یکی از بحرانی‌ترین مناطق جهان برای کودکان، نوار غزه در فلسطین است. کودکان این منطقه سال‌هاست که در سایه جنگ، محاصره، و کمبود امکانات زیستی و آموزشی زندگی می‌کنند. شرایط سخت غزه تأثیرات عمیقی بر سلامت جسمی، روانی و اجتماعی کودکان گذاشته است.
از زمان شروع محاصره غزه در سال ۲۰۰۷، زندگی مردم به شدت تحت تأثیر قرار گرفته است و کودکان بیشترین آسیب را دیده‌اند. نبود دسترسی به آب آشامیدنی سالم، برق محدود، و خدمات پزشکی ناکافی باعث شده تا کودکان در معرض بیماری‌ها و مشکلات مزمن قرار گیرند. همچنین، حملات نظامی متعدد در سال‌های اخیر باعث کشته و زخمی شدن تعداد زیادی از کودکان شده و بسیاری از آنها یتیم یا آواره شده‌اند.کودکان غزه در معرض خشونت‌های مکرر و ناامنی زندگی می‌کنند که باعث بروز مشکلات روانی مانند اضطراب، افسردگی و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) شده است. نبود فرصت‌های بازی و آموزش مناسب نیز باعث افت تحصیلی و کاهش انگیزه کودکان برای آینده می‌شود.
سازمان‌های بین‌المللی مانند یونیسف، صلیب سرخ و سازمان‌های غیردولتی تلاش می‌کنند با ارائه خدمات آموزشی، بهداشتی و روانی به کودکان غزه کمک کنند. همچنین، برنامه‌های حمایت غذایی و توزیع کمک‌های انسانی در این منطقه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. روز جهانی کودک فرصتی است تا جامعه جهانی توجه بیشتری به وضعیت کودکان غزه داشته باشد و فشارهای سیاسی و انسانی برای بهبود شرایط آنها افزایش یابد.
