به گزارش خبرنگار دریای اندیشه از بندرخمیر؛ آب یکی از مهم‌ترین منابع طبیعی است که در زندگی انسان‌ها نقش اساسی دارد. در کشورهایی مانند ایران که با بحران‌های متعدد آبی روبرو هستند، اهمیت حفظ منابع آب و بهینه‌سازی مصرف آن بسیار بالاست. در این راستا، ارتقای سطح فرهنگ عمومی جامعه به‌ویژه در زمینه مصرف آب می‌تواند گامی مؤثر در حفاظت از منابع آبی باشد.
چالش‌ها، بحران‌های آبی و اهمیت افزایش آگاهی عمومی در پاسداشت آبایران به‌عنوان یک کشور نیمه‌خشک، با مشکلات جدی در زمینه منابع آبی روبرو است. کاهش سطح بارندگی‌ها، برداشت بیش از حد از منابع آب زیرزمینی و تغییرات اقلیمی، به‌طور قابل توجهی منابع آبی کشور را تهدید می‌کنند. این مسائل، به‌ویژه در برخی از مناطق خشک و کم‌آب کشور مانند مرکز و جنوب ایران، بسیار مشهود است.
طبق گزارش‌ها، سطح آب‌های زیرزمینی در برخی از دشت‌ها به‌طور خطرناکی کاهش یافته و بسیاری از منابع آب شیرین در حال خشک شدن هستند.
بارش‌های سالانه در ایران به‌طور پیوسته کاهش یافته است که باعث بروز بحران در تأمین آب شرب و کشاورزی شده است.
بسیاری از افراد به دلیل کمبود منابع آب به مناطق دیگر مهاجرت می‌کنند که این خود بر مشکلات زیست‌محیطی و اجتماعی می‌افزاید.
اقتصاد شهرستان بندرخمیر در استان هرمزگان به‌طور مستقیم با منابع آبی و سیاست‌های مدیریت آن گره خورده است.
در سال‌های اخیر، اقدامات متعددی برای بهبود وضعیت آب و توسعه اقتصادی منطقه صورت گرفته است.
برای تأمین پایدار آب شرب در بندرخمیر، طرح‌هایی مانند احداث آب‌شیرین‌کن‌ها اجرا شده‌اند.
به‌عنوان مثال، آبشیرینکن خلیج فارس توانسته است آب آشامیدنی مورد نیاز روستای نیمه‌کار با جمعیتی بالغ بر ۲ هزار نفر را تأمین کند.
همچنین، پروژه‌هایی برای اتصال بندرخمیر به منابع پایدار آب در حال اجرا هستند.
با تحقق این برنامه‌ها، مناطق بیشتری از شهرستان خمیر به آب شرب دسترسی خواهند داشت و شرایط مطلوب‌تری در این شهرستان حاکم خواهد شد.
کارگروه‌های تخصصی و نقش آنها
برای مدیریت بهتر منابع آبی و توسعه اقتصادی، کارگروه‌های تخصصی در استان هرمزگان تشکیل شده‌اند.
این کارگروه‌ها با هدف شناسایی مسائل و بررسی راه کارهای بهره‌گیری از ظرفیت‌های منطقه‌ای و ملی برای حل مسائل تخصصی استان فعالیت می‌کنند.
توسعه اقتصادی و صادرات
بندرخمیر با توجه به موقعیت جغرافیایی و نزدیکی به معادن غنی گچ، سنگ آهک و سایر مواد معدنی، ظرفیت‌های فراوانی برای توسعه اقتصادی دارد.
ایجاد زیرساخت‌های لازم در بندر و احداث اسکله‌های صادراتی، امکان صادرات مستقیم این مواد از طریق خلیج فارس را فراهم می‌کند.
در مجموع، اقدامات انجام‌شده در زمینه تأمین آب و تشکیل کارگروه‌های تخصصی نقش مهمی در توسعه اقتصادی شهرستان بندرخمیر ایفا می‌کنند، با ادامه این روند، می‌توان انتظار داشت که شرایط زندگی و اقتصادی در این منطقه بهبود یابد.
بندرخمیر بر خلاف سال های گذشته از تنش آبی رنج می برد
با تحقق برنامه های میان مدت و بلند مدت مناطق برخوردار شهرستان خمیر از آب شرب افزایش و شرایط مطلوب تری بر این شهرستان حاکم می شود.
اقتصاد آب در شهرستان بندرخمیر، استان هرمزگان، به‌عنوان یکی از محورهای اصلی توسعه پایدار منطقه، با چالش‌ها و فرصت‌های متعددی مواجه است.
در ادامه، به بررسی وضعیت منابع آبی، پروژه‌های زیرساختی و تأثیر آنها بر اقتصاد محلی می‌پردازیم.
اجرای پروژه‌های زیرساختی در حوزه تأمین و انتقال آب، نه‌تنها به رفع مشکلات کم‌آبی کمک می‌کند، بلکه زمینه‌ساز رشد و شکوفایی اقتصادی در بخش‌های مختلف شهرستان است. با ادامه این روند، می‌توان انتظار داشت که بندرخمیر به یکی از قطب‌های اقتصادی استان هرمزگان تبدیل شود.
کنار تأمین سیمان استان توجه ویژه ای به بازسازی، نوسازی و طرح های توسعه اقتصادی شده است، توسعه آبشیرینکن در بحث اقتصاد وناترازی آب ها تأمین کننده اصلی آب مصرفی خط تولید سیمان هرمزگان است.
روستاییان با بحران بی‌آبی دست‌وپنجه نرم می‌کنند
کمبود آب در بسیاری از روستاهای شهرستان بندرخمیر همچنان یکی از جدی‌ترین چالش‌ها است؛ مشکلی که نه تنها زندگی روزمره مردم را مختل کرده، بلکه آینده کشاورزی و دامداری منطقه رویدر را با خطر جدی مواجه کرده است.
خبرنگار ما در بازدید میدانی از یکی از روستاهای بخش مرکزی بندرخمیر، پای صحبت‌های یکی از اهالی نشست تا از نزدیک صدای مردم شنیده شود.
«ح ب»، یکی از ساکنان قدیمی روستا گوین، در گفت‌وگو با خبرنگار ما با نگرانی می‌گوید:آب لوله‌کشی روستای ما یا نمی‌رسد یا فشارش به حدی کم است که فقط برای چند خانه بالادست جواب می‌دهد. ما روز‌ها دبه‌ها را ردیف می‌کنیم و منتظر می‌مانیم شاید نیمه‌های شب کمی آب بیاید، اما باز هم نوبت به همه نمی‌رسد.
او در حالی که دبه‌های خالی را نشان می‌دهد، ادامه می‌دهد: گرما امان آدم را می‌برد. بچه‌ها از بی‌آبی کلافه‌اند. برای حمام‌کردن باید برنامه‌ریزی کنیم. حتی برای پخت‌وپز گاهی مجبوریم آب بخریم. مگر درآمد ما چقدر است؟
وی با اشاره به وضعیت کشاورزی روستا می‌گوید: نخل‌ها یکی‌یکی خشک شدند. باغ‌های کوچک خانوادگی که سال‌ها با آن گذران می‌کردیم، الان تقریباً از بین رفته. دامدارها هم مجبور شده‌اند دام بفروشند، چون آب برای خوردن دام هم نداریم.
همچنین تانکرهای آبرسانی سیار هم پاسخگوی جمعیت روستا نیستند: هفته‌ای یک یا دو بار تانکر می‌آید؛ آن‌قدر شلوغ می‌شود که دعوا پیش می‌آید. هر خانه شاید ۴ یا ۵ دبه سهمش باشد. این آب برای یک خانواده چهار نفره در این گرما کافی نیست.
در پایان، این روستایی از مسئولان درخواست می‌کند: ما چیز زیادی نمی‌خواهیم؛ فقط همان حقِ آب که باید به ما برسد. امیدواریم مسئولان حرف‌های ما را بشنوند و قبل از اینکه مردم مجبور به مهاجرت شوند، فکری کنند.
آب نیاز اولیه است، لطف نیست
گزارش میدانی خبرنگار ما از گفت‌وگو با یکی دیگر از اهالی روستا؛ ما مردم روستای گوین سال‌هاست با بحران بی‌آبی دست‌وپنجه نرم می‌کنیم. روستای ما فقط دو چاه دارد؛ یکی در دل کوه و دیگری داخل محله. اما همین دو منبع محدود هم پاسخگوی زندگی مردم نیست. چهارده روز یک‌بار، تنها یک تا دو ساعت آب را باز می‌کنند. تصور کنید با این مدت کوتاه باید هم آب آشامیدنی ذخیره کنیم، هم برای شست‌وشو، هم برای پخت‌وپز، هم برای نظافت؛ واقعاً زندگی با این شرایط طاقت‌فرسا شده است.
بارها مسئولان روستا و خود مردم برای راه‌اندازی و تکمیل خط انتقال آب تلاش کرده‌اند، اما هنوز به نتیجه‌ای نرسیده‌ایم. سال‌هاست فقط وعده می‌شنویم. ما خسته شده‌ایم از این همه پیگیری بی‌نتیجه. مردم حق دارند از حداقل امکانات استفاده کنند؛ آب نیاز اولیه است، لطف نیست.
مشکل بزرگ‌تر این است که خط انتقال آبی که قرار بود از بخش کهورستان به روستا برسد، به دلیل سوختن پمپ پمپاژ از کار افتاده و مدت‌هاست آبگیری انجام نمی‌شود. همین موضوع باعث شده روستا در گرمای شدید منطقه بیشتر از همیشه تحت فشار باشد. خیلی از خانواده‌ها مجبور شده‌اند با هزینه‌های شخصی آب بخرند یا کیلومترها راه بروند تا از چشمه‌های اطراف آب بیاورند.
در این شرایط، بیشترین آسیب به کودکان و سالمندان می‌رسد. بچه‌ها تشنه می‌مانند، سالمندان در گرما بی‌حال می‌شوند و ما هر روز نگران هستیم که این وضعیت به یک فاجعه تبدیل شود.
وی با تأکید بر اینکه سال‌هاست مردم از بی‌آبی رنج می‌کشند، ادامه می‌دهد:
ما مردم گوین چیزی بیش از حق طبیعی خود نمی‌خواهیم. فقط آب…نه درخواست غیرممکن داریم و نه مطالبه اضافی.
با ناامیدی به جاده خاکی روستا نگاه می‌کند و ادامه می‌دهد: می‌خواهیم صدایمان شنیده شود تا هرچه زودتر خط انتقال تعمیر شود، پمپ پمپاژ راه بیفتد و سهمیه آبرسانی افزایش پیدا کند.
اینجا روستا، تشنه‌ترین روزهای خود را می‌گذراند.
امیدواریم این بار مسئولان به جای وعده، کاری انجام دهند. زندگی بدون آب ممکن نیست و گوین بیش از هر زمان دیگری تشنه کمک است.
نجات منابع آب بندرخمیر در گرو همفکری و اقدام جمعی
فرماندار شهرستان خمیر با اشاره به کاهش منابع آب، از لزوم تشکیل کارگروه تخصصی حفظ منابع آب شهرستان خبر داد و گفت: این کارگروه با حضور متخصصین و نماینده کشاورزان برای بررسی و حفاظت از منابع آب شهرستان تشکیل خواهد شد.
وی با تأکید بر اینکه منابع آب امانتی است نزد ما، اظهار کرد: همه ما باید در چهارچوب قانون همکاری کنیم تا این میراث گران بها را به خوبی به نسل‌های آینده منتقل کنیم.
اگر روند برداشت آب به همین رویه ادامه یابد، در سال‌های آینده با پدیده فرونشست زمین و کمبود شدید منابع آبی روبرو خواهیم شد.
فرماندار شهرستان خمیر با تأکید بر استفاده از روش‌های نوین آبیاری کشاورزی، گفت: باید از تجربیات موفق سایر مناطق استفاده کنیم تا با کمترین برداشت آب، بیشترین بهره‌برداری را داشته باشیم و منابع آب را حفظ کنیم.
وی افزود: کشاورزی در دشت کهورستان تأثیر زیادی بر معیشت مردم و اقتصاد شهرستان دارد و برای حفظ منابع آب زیرزمینی این منطقه باید همکاری کارشناسی میان کشاورزان و مسئولان صورت گیرد.
سازگاری با کم‌آبی؛ از تشکیل کارگروه تا ساخت سد
فرماندار خمیر با بیان اینکه ساخت سد در نقاط مناسب یکی از راه‌های مؤثر برای تغذیه آب‌های زیرزمینی است بیان کرد؛ برای ساخت سد مشارکت صنایع، معادن، خیرین، کشاورزان و همچنین اعتبارت دولتی نیاز هست که باید این امر مهم تسریع گردد.
وی با اشاره به بخش رویدر گفت؛ بخش رویدر هم به عنوان یکی از منطقه خوش آب هوای شهرستان است که باید برنامه‌ریزی شود که منابع آب زیرزمینی این منطقه نیز حفظ و تقویت گردد.
برای حفظ منابع آب، کشاورزان و مسئولان باید در چهارچوب قانون و طبق نظر کارشناسان با یکدیگر همکاری کنند تا از بروز بحران‌های جدی آب در آینده نزدیک جلوگیری شود.
مدیریت مصرف وظیفه همگانی است
حجت‌الاسلام والمسلمین شعیب صالحی، امام جمعه بندرخمیر، با اشاره به تشدید بحران آب در کشور تأکید کرد: مدیریت مصرف باید به یک فرهنگ عمومی تبدیل شود و مردم و مسئولان در برابر این تهدید اقلیمی مسئول‌اند.
وی پس از دعوت مردم به رعایت تقوای الهی، محور سخنان خود را بر ضرورت اصلاح سبک زندگی، توجه به معاد، مدیریت مصرف و نقش مردم و مسئولان در رفع چالش‌های جامعه متمرکز کرد.
مصرف آب تهدیدی که نمی‌توان از آن غافل شد
امام جمعه بندرخمیر با اشاره به بحران آب و پیامدهای گسترده آن گفت: افتضاحات اقلیمی و خشکسالی امروز فقط مشکل ایران نیست؛ مسئله‌ای جهانی است. اما ما باید بدانیم در این اقلیم، هر قطره آب حکم سرمایه دارد. ده درصد مصرف مربوط به مردم است، اما همین مقدار نیز با اسراف زیادی همراه است و باید مدیریت شود.
وی افزود: مدیریت بحران آب نباید فقط به مردم حواله شود؛ ۹۰ درصد مصرف در بخش کشاورزی و صنعت است و دستگاه‌ها باید با نگاه جهادی، علمی و دقیق وارد عمل شوند.
امام جمعه شهرستان بندرخمیر مصرف درست آب را «تکلیف اخلاقی، دینی و ملی» توصیف کرد و افزود: این موضوع باید به یک فرهنگ عمومی تبدیل شود.
بحران آب در بندرخمیر و روستاهای اطراف، به‌ویژه با توجه به افزایش دما و کاهش منابع آب زیرزمینی، نیازمند برنامه‌ریزی فوری، تأمین زیرساخت مناسب و مدیریت منسجم‌تر است. مردم این مناطق، همچنان چشم‌انتظار اقداماتی هستند که زندگی روزمره آنها را از این بحران نجات دهد.
در چنین شرایطی، نقش فناوری‌های نو، هوش مصنوعی، دیپلماسی منطقه‌ای و تغییر رفتار اجتماعی بیش از گذشته اهمیت پیدا کرده است.
