علی ستاری – مدیر خبرگزاری برنا در هرمزگان
به گزارش اختصاصی روزنامه دریای اندیشه، از ۲۴ شهریور ۱۳۰۴ که پهلوی‌ها روی کار آمدند تا ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ که رژیم پهلوی جمعه سیاه را برای ملت ایران رقم زد؛ اتفاقات زیادی در تاریخ ایران رخ داده است اما شاید یکی از تلخ‌ترین اتفاقات این برهه زمانی که عاملی بر اتفاقات بعدی ایران تا به همین امروز است را باید در ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ جست و جو کنیم جایی که یک انقلاب در ایران شکست خورد و در حالی که ایران می‌توانست پا به عصر جدید بگذارد ورودش به محیطی کاملا دموکراتیک و مردم سالارانه ۲۵ سال به تعویق افتاد در ایرانی که شاهش فرار کرده بود و تقریبا حکومت دیکتاتوری آخرین نفس‌های خود را می‌کشید کودتایی توسط آمریکایی‌ها رخ داد و دوباره همه چیز را به روال و زوال سابق بازگردانند و محمد رضا به ایران بازگشت.
اینکه چرا چنین اتفاقی افتاد و مصدقی که دست دوستی به سمت ایالات متحده آمریکا دراز کرده بود توسط خود آمریکایی‌ها سرنگون شد تقریبا در تاریخ ایران بی‌پاسخ ماند.
وقتی به تاریخ می‌نگریم می‌بینیم که قبل از کودتای ۲۸ مرداد خیلی ردپایی از آمریکا در معادلات ایران و خاورمیانه وجود ندارد و ایران بیشتر متاثر از تصمیمات انگلیسی‌ها است اما درگیری مصدق و آیت الله کاشانی در پرونده ملی کردن صنعت نفت تقریبا قدرت انگلیسی‌ها را در ایران تقلیل می‌دهد.
انگلیسی‌ها به آمریکایی‌ها در سیاست ورزی‌هایشان تفاوت‌هایی دارند هر چند که هر دو از یک پدر و مادر زاده شده‌اند، انگلیسی‌ها از آمریکایی‌ها سیاست پیشه‌تر هستند، انگلیسی‌ها به بازی کردن با طعمه و تعامل علاقه مند تر هستند، انگلیسی‌ها محتاطانه عمل می‌کنند و بیشتر به ظاهر و عواقب کارهایشان می‌اندیشند و همچنین پشت پرده بودن را هم دوست دارند؛ بر خلاف آمریکایی‌ها که ابایی از نمایش خوی استکباری خود ندارند و کاملا متعصبانه و غیر منطقی با مسائل برخورد می‌کنند و تحقیر طعمه خود لذت می‌برند و همین تفاوت‌ها بود که موجب شد دوران سیطره انگلستان بر ایران چند صد سال طول بکشد اما آمریکایی‌ها تنها بتوانند ۲۵ سال در ایران یکه تازی کنند و شاید اگر پای آمریکا به ایران باز نمی‌شد الان شرایط ایران ما کاملا متفاوت‌تر از این که هستیم بود همانطوری که اگر پای آمریکا و شوروی به افغانستان باز نمی‌شد امروز شاهد یک کشور پیشرفته و خوش آب و هوا بودیم و چه بسا افغانستان الان جایگاه ترکیه را در اختیار داشت.
مخلص کلام اینکه دکتر محمد مصدق که در جریان ملی کردن نفت، نفت را از انگلیسی‌ها گرفت و به آمریکایی‌ها واگذار کرد توسط خود آمریکایی‌ها نیز سرنگون شد؛ چرا که بین ذات آمریکا و انگلیس تفاوتی وجود دارد و انگلستان روباه است و مکار اما آمریکا عقرب است و همه را به چشم طعمه می‌نگرد و در هر صورتی نیش خود را بر بدن حریف وارد می‌کند؛ از این رو حضور آمریکایی‌ها در ایران خیلی به طول نیانجامید و خیلی زود ملت ایران به رهبری امام خمینی(ره) بیدار شده و انقلابی ضد آمریکایی در ایران رخ می‌دهد، انقلابی که بزرگ‌ترین دستاورد آن شکستن هیمنه امپریالیسم غربی در ایران بود. شکستی که روز به روز بر دامنه آن افزوده می‌شود و امروز آمریکایی‌ها هستند که نسبت به همکاری با ایران ابراز تمایل می‌کنند و ایران را به عنوان یک قدرت فرامنطقه‌ای به رسمیت می‌شناسند و پیغام و پسغام می‌فرستند که به مولودشان در جنوب غرب آسیا آسیبی وارد نشود.
اگر مصدق که در اتحاد نیروهای ملی‌گرا و نیروهای مذهبی به فرماندهی آیت الله کاشانی توانسته بود نفت ایران را از سیطره بی‌چون و چرای انگلستان رهایی بخشیده و ملی کند این اتحاد را حفظ کرده و متمایل به آمریکایی‌ها نمی‌شد حتی ممکن بود امروز نظم جنوب غرب آسیا نیز به شکل دیگری رقم بخورد.
آمریکایی‌ها به ورود شومشان به صحنه سیاست ایران باعث شدند که با سو استفاده از کوتاه فکران داخلی یکی از تلخ‌ترین روزهای ایران رقم بخورد و استقلال ایران از بین برود.
کودتاگران با انجام عملیاتی نظامی و شبه نظامی در ایران و خیابان‌های تهران دولت قانونی محمد مصدق را سرنگون کردند و دفتر نخست وزیری را به ویرانه مبدل ساختند.
بخش‌هایی از ارتش و نیز اوباش در سطح شهر با هرگونه مقاومت برخورد خشنی داشتند تا آنچه را که بعد از ۳۰ تیر ۱۳۳۱ و قیام یکپارچه ملت به رهبری رهبران نهضت ملی شدن صنعت نفت شکل گرفته بود به خاکستر تبدیل کنند.
این کودتا مسیر تاریخ را در کشورمان تغییر داد و ملتی را به سوی تباهی کشاند. مسببان آن سال‌ها اسناد آن را از دید عموم مخفی کردند اما بالاخره با انتشار بخش‌هایی از آن به وقوع و دست داشتن جدی و اجرای دقیق آن اعتراف کردند.
در اسناد منتشر شده سیا به صراحت بیان شده است: «کودتای نظامی که مصدق و کابینه او را سرنگون کرد، با هدایت سیا و به عنوان اقدام سیاست خارجی آمریکا صورت گرفت».
همچنین از دیگر مواردی که سیا منتشر کرده است؛ شامل فایل‌هایی از «کرمیت روزولت»، افسر ارشد میدانی سیا در ایران و در حین کودتاست. این اسناد جزئیات جدید و همچنین عمیقی را در خصوص اقدامات این آژانس اطلاعاتی پیش و پس از عملیات فراهم می‌کند.
بر اساس اسناد منتشر شده، عملیات کودتا شامل گام‌های متعددی بود که از جمله آنها می‌توان به توسل به تبلیغات سیاسی برای تضعیف مصدق از نظر سیاسی، فروریختن ترس پهلوی برای همکاری، رشوه دهی به اعضای مجلس، سازمان‌دهی نیروهای امنیتی و ترتیب دادن تظاهرات خیابانی اشاره کرد.
در واقع کمونیسم‌هراسی، سیل دلارهای سازمان‌یافته و تزریق آن به عوامل وابسته در داخل کشور و نیز کمک گرفتن از نیروهای مسلح در کنار اختلاف افکنی و دو قطبی سازی بخش‌هایی از تلاش‌ها و زمینه‌سازی ها برای موفقیت در کودتا و میوه‌چینی از آن بود.
