چند ماهی است که پیادهراه حافظ و دستفروشان حواشی را برای شهرداری بندرعباس ایجاد کرده اند که طبق اعلام مسئولان شهرداری این پیاده راه ساماندهی می شود.
علی ستاری –
به گزارش روزنامه دریای اندیشه؛ بندرعباس به عنوان پایتخت تجاری ایران، فرصتهای بالقوه و بالفعلی را برای امور تجاری و کسب درآمد دارد، این شهر هر چه به آینده نزدیکتر میشویم پویاتر و زندهتر میشود و همین امر نیز دامنه فعالیت کسب و کارها در شبانهروز را بیش از پیش افزایش میدهد، شهرهایی در ایران وجود دارد که زیست شبانه به عنوان یک امر مرسوم در آنها پذیرفته شده است بر همین اساس بخشهایی همچون حمل و نقل، خدمات فروش، گردشگری، مراکز تفریحی و … نیز تا پاسی از صبح، عمدتا تا زمان نماز صبح باز هستند، شهرهایی چون شیراز، اصفهان و تبریز را میتوان در این زمره از شهرها قرار داد که بخش عمدهای از اماکن تفریحی آنها در ساعات شب نیز برای تفریح مردم باز هستند، این مسئله و امکان دسترسی مردم به کالا و خدمات فرق شهرهای پویا با شهرهای بسته است.
اگر به چند سال گذشتهی بندرعباس بازگردیم با شهری بیروح و غرق در تاریکی روبرو خواهیم شد اما چشمانداز توسعهی گردشگری در هرمزگان باعث شد که گردشگری شبانه در بندرعباس نیز دیده شود.
فریدون همتی استاندار چند سال پیش هرمزگان در یکی از اولین جلسات خود به عنوان استاندار التیماتومی یک هفتهای به مدیران شرکت توزیع برق و شهرداری بندرعباس داد تا شهر را از تاریکی مطلق دربیاورند و آن زمان بود که نوار ساحلی بندرعباس با نورافکنهایی به دل دریا تزئین شدند و رفته رفته زیست شبانه در بندرعباس رونق گرفت.
بر همین اساس هم اکنون اگر از نیمه شب به بعد هم بیرون برویم میتوانیم جمعیت زندهای در شهر شاهد باشیم.
اگر بندرعباسِ امروز را بخواهیم تقسیم بندی کنیم این شهر به سه دستهبندی تقسیم میشود، ساحل، بازار و مناطق مسکونی !
بازار و خرید و فروش همواره یکی از مزیتهای نسبی شهر بندرعباس بوده است و از بسیاری از نقاط کشور خیلیها برای خرید به بندرعباس میآیند، مسئلهای در چند سال اخیر به دلیل تحولات و چالشهای ارزی در بندرعباس کمرنگ شده است اما هنوز هم بندر با این شاخصه برای خیلیها شناخته میشود، نکتهای در رابطه با شهرهای تجاری صدق دارد این است که در این شهرها مسئلهای به نام دستفروشی بیش از سایر شهرها خود را نشان میدهد و رونق بسیار خوبی را دارد.
دستفروشی در شهرهای جمعیت پذیر و گردشگر پذیر و تجاری به حدی سودآور و دارای منافع است که حتی برخی مغازهداران نیز راغب هستند که به جای داشتن یک مغازه یک الی دو متر فضا جهت بساط پهن کردن داشته باشند.
چرا که دستفروش نه عوارض میدهد و نه مالیات و نه پول آب و برق و اجارهی مغازه دارد و همین امر نیز باعث میشود که حاشیهی سود دستفروشان بعضا بیشتر از مغازهداران باشد.
از طرفی دیگر کم هزینه بودن، دستفروشی برای دستفروشان موجب میشود قیمت مصرف کنندهی کالایی که عرضه میکنند به نسبت مغازهداران و صنوف رسمی پایین تر باشد و همین امر نیز موجب میشود که بسیاری از مردم که در پی تهیه کالا و عمدتا البسه با قیمت مناسبتری هستند مشتریِ بازار دستفروشان باشند.
و همین امر نیز موجب شود که دستفروشی در بندرعباس که فضای تجاری و بازاری محدودی در نسبت با سایر شهرها و کلانشهر ها دارد، یک مخالف سر سخت داشته باشد و آن هم بازاریان و کسبهی بازار بندرعباس هستند که بخشی از فروششان به دلیل حضور دستفروشان همواره مورد تهدید قرار میگیرد.
چند سال پیش در روبروی بازار بندرعباس و در نوار ساحلی، بازارچهای برای دستفروشان راهاندازی شد که بسیار هم پررونق بود، این بازار دقیقا برروی زیست شبانهی مردم راهاندازی شده بود و از ساعاتی از شب تا پاسی از شب دستفروشان اجازه داشتند که بساط کسب و کار خود را در این بازارچه پهن کنند، با وجود اینکه این بازارچه شبها دایر میشد اما استقبال به حدی زیاد بود که تقریبا کسب و کار بازاریان آن سوی خیابان را کساد کرده بود و همین امر نیز موجب شد تا اعتراضات بازاریان به اوج خود برسد و یک شب به نشانه اعتراض ضمن بستن مغازههای خود خیابان مقابل بازار بندرعباس را مسدود کنند این اقدام و اعتراضات بعدی موجب شد که شهرداری بندرعباس این بازارچه را تعطیل کند و بخش عمدهای از آنها را به بازارچهی ۲۲ بهمن انتقال دهند.
راهاندازی پیادهراه حافظ در بهترین نقطه از بازار بندرعباس یعنی دقیقا در نقطه اتصال فلکه برق با بازار و ساحل و امامزاده موجب شد که دوباره بیهیچ ضابطهی خاصی دستفروشی در این نقطه رونق بگیرد.
دستفروشان در بندرعباس همواره و همیشه همان مخالف سرسخت همیشگی را دارند اما به واقع پیاده راه حافظ لقمهای نبود که با توجه به موقعیتی که دارد به آسانی بشود از آن گذشت اما بحران کرونا و شیوع گسترده ویروس این فرصت را برای مدیران شهری ایجاد کرد تا با کمک مسئولان قضایی و بهداشتی بتوانند این محل را که نقطهای پر ازدحام و مستعد برای شیوع ویروس کرونا بود را تعطیل کنند ، این امر باعث شد جمعی از همین دستفروشان پیاده راه حافظ و جمعی دیگر از دستفروشان بازارچه ساحلی، بازاری جدید برای خود در کنار خیابانهای شهرک پیامبر اعظم(ص) بندرعباس ایجاد کردند و آن جا را تبدیل به محل بساط خود کردند.
اما این پایانِ کار پیاده راه حافظ نبود و کشمکشها بر سر آن همچنان ادامه داشت و با فروکشکردن کرونا دوباره دستفروشی در آن رونق گرفت.
شهرداری بندرعباس برای اینکه بتواند هم دستفروشان را راضی کند و هم جلوی اعتراضات کسبه و بازاریان را بگیرد برای حضور دستفروشان در پیاده راه حافظ ساعت کار مشخص کرد به عنوان مثال از حدود ساعت ۱۳ ظهر تا ۱۶ که بازاریان مغارههای خود را میبستند دستفروشان برای بساط مجوز گرفتند، در شیفت شب نیز از حدو ساعت ۲۱ و ۲۲ که بازاریان تعطیل میکردند نا پاسی از شب دستفروشان به پیاده راه باز میگشتند.
تجارت دستفروشی در پیادهراه حافظ به حدی پرسود بود که به زعم برخی از دستفروشان پولهای کلانی نیز رد و بدل میشد و برخیها که عمدتا جزو افاغنه بودند از راههای مختلف همچون اجاره کردن مجوز یک ایرانی در دل این بازار راه پیدا کرده بودند، رفته رفته آش حضور افاغنه در بازار شور شد تا جایی که شایعاتی در رابطه با افاغنهی چند بساطی مطرح شد بدین معنا که چندین و چند بساط در پیاده راه حافظ متعلق به یک نفر است، اوج این مسائل در زمانی بود که عزیزالله کناری فرماندار سابق بندرعباس به عنوان معاون خدمات شهری بندرعباس منصوب شد، او در یکی از روزها شخصا به پیاده راه آمد و بساط کردن افغانیها در بازار را ممنوع کرد، همان روز شاهد ایجاد مشاجراتی بین افاغنه و دستفروشان زن سرپرست خانوار بودیم، مثلا در یک نمونه که من خود شاهد آن بودم، یک افغانی با تاکید بر اینکه به آن بانوی بومی اجازه نخواهد داد که در جای او بنشیند میگوید: مگر چه اتفاقی افتاده است که چنین میکنید، فقط رئیس جمهورتان عوض شده است!
توپ و تشر کناری نیز کارساز نیامد و چند روز بعد دوباره بازار به حالت قبل خود بازگشت، در این بین افرادی که بودند که در تلاش بودند به هر ضرب و زوری که شده بساط خود را ۲۴ ساعته کنند، یعنی دستفروش باشند اما همچون مغازه ثابت و دائمی که همین امر گاها موجب ورود اعضای شورای شهر شده و موانعی را ایجاد کرد و نتیجتا در روزهای پایانی سال کلا دستفروشی ممنوع شد و هجمهها به شهرداری بندرعباس به اوج خود رسید.
این هجمهها برای یکی از اعضای شورای شهر حواشی زیادی داشت تا جایی که گفته شد حتی پیج اینستاگرامی او نیز حک شده است.
رئیس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده های کشاورزی شهرداری بندرعباس گفت: اجرای نرم افزاری ساماندهی و صدور مجوز دست فروشان پیاده راه حافظ و بازار روز در حال انجام است.
عادل فخاریان در تشریح این خبر، افزود: ساماندهی دست فروشان پیاده راه حافظ و بازار روز طی روزهای اخیر صورت گرفته است.
وی بیان کرد: این مرحله از ساماندهی جهت ثبت نام نهایی و تکمیل پرونده های دست فروشان پیاده راه حافظ و بازار روز در سامانه نرم افزاری بوده که از طریق آن مجوز صادر و محدوده مکان فعالیت وی مشخص می شود.
فخاریان اضافه کرد: این امر باعث سهولت در امر ساماندهی و بازرسی محدوده های مذکور خواهد داشت.
رئیس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده های کشاورزی شهرداری بندرعباس عنوان کرد: این طرح از تاریخ ۲۶ الی۳۱ فروردین انجام شد و از امروز هرگونه فعالیت در محدوده های مذکور منوط به داشتن مجوز بوده و افراد فاقد مجوز ، اجازه فعالیت در این محدوده ها را نخواهند داشت.