اگرچه تاثیر اپیدمی بیماری کوید - 19 بر سینما سبب شده است، بستر تازهای برای نمایش فیلمها جای خود را باز کند اما نبود ساز و کاری که بر آیندهنگری مبتنی باشد، میتواند نگرانیهایی را برای کلیت سینما در کشور به وجود آورد.
وجود پلتفرمهای پرمخاطب و سیستم کپی رایت در بسیاری از کشورهای دنیا باعث شده اکران آنلاین حتی همزمان با اکران سینمایی، آسیب چندانی به یک فیلم وارد نکند و در این بین با توجه به شرایط مناسبی که برای اکران آنلاین فیلمها هست، وضعیت آینده «سینما» به گونهای دیگر برای دستاندکارانش به دغدغه تبدیل شود. همین چند روز قبل بود که تعدادی از سینماگران مطرح هالیوود از جمله «کلینت ایستوود»، «مارتین اسکورسیزی»، «پدرو آلمادوار»، «الخاندرو گونزالز ایناریتو»، «سوفیا کاپولا»، «آنگ لی»، «سم مندس»، «استیو مک کوئین»، «کریستوفر نولان»، «تاد فیلیپس» و «استیون سودربرگ» در نامهای به سران کنگره آمریکا ضمن تاکید بر ارزشهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی سینماها از آینده این صنعت که پشتیبان میلیونها شغل است ابراز نگرانی کرده و خواستار حمایت جدی و فوری شدند.
این نامه از آن جهت یاداوری شد که در کشور ما نگرانیهای مشابهی وجود دارد و اگرچه بسیاری از شهرهای کشور هنوز حتی یک سالن سینما هم ندارند اما سیستمی که در اکران آنلاین در پیش گرفته شده و نیز تبلیغ و حمایت نشدن فیلمهای در حال اکران در سینماها از سوی تلویزیون پیشبینیهای نگرانکنندهای را برای برخی سینماگرها و سالندارها به وجود آورده است.
از وقتی چراغ اکران آنلاین با نمایش فیلم «خروج» روشن شد، تاکنون نزدیک به 20 فیلم در سامانههای درخواستی اینترنتی عرضه شدهاند و در حال حاضر نه تنها هفتهای یک فیلم جدید به چرخه اکران آنلاین اضافه میشود بلکه بعضی فیلمها همزمان در سینما و پلتفرمهای اینترنتی اکران میشوند.
یکی از دغدغههایی که در این باره مطرح میشود ، این است که آیا دستاندرکاران فکر کردهاند با این روش، چطور قرار است مخاطب را دوباره به سالن سینما برگردانند؟ آن هم در شرایطی که فیلم سازانی که این روزها فیلم خود را در سینماها اکران میکنند تاکید دارند؛ اولویتشان تلاش برای باز ماندن سالنهای سینما است.
در این باره حبیب اسماعیلی - مدیر پخش فیلمسازان مولود - که فیلم «بیحسی موضعی» را در سینماها روی پرده داشت و این فیلم پس از سه هفته به تازگی به اکران آنلاین هم رسیده است، درباره نگرانیها از عدم حمایت برای تبلیغ و آینده سینما به نکتههایی اشاره میکند.
او در گفتوگویی با ایسنا درباره اینکه به نظر میرسد اکران همزمان فیلمها در سینما و شبکههای آنلاین نوعی بینظمی به وجود آورده و در این شرایط مخاطب را کمتر به رفتن به سینما جذب میکند، گفت: این نوع اکران در کشورهای دیگر هم اتفاق میافتد ولی آنچه ما تجربه میکنیم به شرایط فعلی پیش آمده برمیگردد. متاسفانه یکی از مشکلات مهم ما در حوزه اکران انلاین، نبود کپی رایت و وجود شبکه قاچاق است در حالی که در دنیا با خیالی آسودهتر فیلم ها به طور همزمان در سینماها یا شبکههای اینترنتی اکران میشوند. در این مدت برای ما ثابت شده تماشاگران اکران سینمایی با اکران آنلاین فرق دارند چرا که برای خیلیها فارغ از تماشای یک فیلم، «سینما» یک سرگرمی و تفریح است.
اسماعیلی یاداور شد: تا قبل از شیوع کرونا هم بهترین فیلمهای روز در اختیار همه بود و علاقهمندان میتوانستند آنها را ببینند، اما سینما تعریف دیگری دارد و دیدن فیلم روی پرده عریض و با صدا و کیفیت بهتر کاملا متفاوت از دیدن آن در خانه است. بنابراین همین ویژگیهای خاص سینماست که باعث شده فیلم «خوب، بد، جلف 2» که در سینما و سامانههای اینترنتی اکران شد و بعد هم نسخه خانگی آن عرضه شد، همچنان در بعضی سالنهای سینمایی روی پرده است.
وی اشاره کرد: البته در حوزه اکران آنلاین اگر شفافیت بیشتری باشد هم به سود مخاطب است و هم صاحب اثر.
یک زمانی در حوزه اکران سینمایی برای دسترسی نداشتن به اطلاعات دقیق مشکل داشتیم. حالا این موضوع درست شده است و یک جای دیگر مشکل ایجاد شده است؛ چرا که در اکران آنلاین اطلاعات فروش یا مخاطب مشخص نیست مثل اینکه چند نفر مشترک ماهانه هستند، یا چند نفر تک فیلم بلیت خریداری کردهاند و این روند، شفاف نیست.
وی در ادامه گفت: «بیحسی موضعی» در همین مدت زمان کوتاهی که روی پرده بوده - سه هفته - فروش نسبتا خوبی داشته ولی در کل تصمیم برای اکران انلاین فیلم برعهده تهیهکننده است و این تصمیم همه قطعا بخاطر شرایط کرونایی است. برخی تهیهکنندههایی که در همین مدت فیلم خود را در سینما اکران کردند بعد از مدتی فیلم را راهی اکران آنلاین کردند این در حالی است که تبلیغات آنچنانی نداشتند و صدا و سیما و شهردار حمایتی از سینماگران نکردند. آنها با این حمایت نکردن تیشه به ریشه سینما میزنند و نمیدانم این مسئله چه علتی دارد چرا که به هر حال باید بپذیریم شرایط فعلی جامعه اینطور است و باید زندگی خود را با آن وفق دهیم.
او با اشاره به اینکه هشت ماه از شیوع کرونا گذشته و هنوز این بیماری از بین نرفته است، گفت: ما توقع داریم صدا و سیما و شهرداری تبلیغ کنندهی این باشند که "سینما تعطیل نیست" وگرنه دغدغه خیلی از ما در حال حاضر اکران کردن فیلم نیست بلکه به جنبههای دیگر این ماجرا نگاه میکنیم. مهم این است که بدانیم اگر سینما تعطیل شود مشاغل زیاد دیگری تعطیل میشوند. آن وقت چه کسی از آنها حمایت میکند؟ تهیهکنندههایی که الان فیلم اکران میکنند منتی بر سر کسی نمیگذارند، چون همه دست به دست هم دادهاند تا سینما را به نوعی نگه دارند.
او در پایان با اشارهای دوباره به شرایط اکران آنلاین بیان کرد: فیلمسازهایی که فیلم خود را آنلاین اکران میکنند بنا به شرایط چنین تصمیمی میگیرند ، چون به هر حال هیچ کس نمیخواهد مال خود را آتش بزند، اما لازم است دولت به طور جدی مساله کپیرایت را پیگیری کند چرا که الان در کمتر از سه چهار ساعت فیلمها از پلتفرمها کپی میشوند. آیا سرمایهگذارهای بخش خصوصی گناه کردهاند که پول خود را وارد سینما کردهاند؟ ما میتوانستیم به جای کار در سینما با سرمایه خود دلار بخریم و سود کنیم اما با عشق وارد این کار شدیم و نیاز به حمایت داریم.