دریای اندیشه

افزایش حدود ۳۰ درصدی هزینه‌های تولید مسکن، چشم‌انداز این بازار در سال جاری را تا حدودی مشخص می‌کند و اگر بازارهای رقیب بر بازار مسکن تاثیر نگذارند، با توجه به توان پایین متقاضیان مصرفی رشد بالاتر از ۳۰ درصد قیمت مسکن در سال جاری بعید به نظر می‌رسد.

زینه های ساخت و ساز اعم از قیمت زمین، مصالح، عوارض ساختمانی، مالیات و دستمزد نسبت به سال گذشته به طور میانگین حدود ۳۰ درصد افزایش یافته است. مدیریت شهری در تهران تعرفه های هزینه صدور پروانه ساختمانی را مشمول ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش کرده است. با اینکه هزینه مربوط به عوارض ساختمانی در سال ۱۳۹۹ به طور میانگین ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان از هزینه ساخت مسکن در تهران را به خود اختصاص می‌دهد و در مناطق شمالی شهر این عدد به حدود ۲ میلیون تومان می‌رسد، برآوردها نشان می‌دهد که رشد عوارض، صرفاً یکی از عوامل تاثیر گذار بر قیمت نهایی ملک است و ساخت و ساز از ناحیه دیگر مولفه ها نیز دچار رشد ۳۰ تا ۴۰ درصدی شده است.

سال گذشته، نحوه افزایش عوارض ساختمانی بر اساس ارزش معاملاتی املاک مطابق تورم بخش مسکن بود که توسط کمیسیونی در سازمان امور مالیاتی تعیین و در قالب دفترچه تقویم املاک منتشر می‌شد. این نوع نحوه محاسبه منجر به این شد که فرمول محاسبه چند بار در سال گذشته تغییر کند.

به همین دلیل مدیریت شهری در سال جاری پایه محاسباتی جدیدی برای عوارض ساخت و ساز تعریف کرده است. مطابق این فرمول، عوارض ساختمانی بر حسب مرغوبیت مکانی محاسبه و به سازنده اعلام می‌شود. در سال جاری به جای محاسبه عوارض ساخت و ساز بر مبنای قیمت منطقه ای، درجه مرغوبیت هر پارسل (تک تک املاک) برای هر ملک متناسب با کاربری آن را مبنای محاسبه عوارض ساختمانی قرار خواهد گرفت.

مولفه های دخیل در بخش ساخت و ساز همواره بر قیمت مسکن تاثیر گذار است و بنا به گفته سازندگان در سالهای اخیر این هزینه‌ها افزایش پیدا کرده تا جایی که رغبت سرمایه‌گذاری در بخش ساخت و ساز را به حدود یک سوم دهه های قبل کاهش داده است. البته آنچه بازار مسکن را بیش از رشد هزینه های ساخت دچار تلاطم قیمتی می کند هجوم نقدینگی از سوی سرمایه گذاران و سفته بازان است که تاثیرگذاری آن به مراتب بیش از تورم طبیعی بخش تولید املاک است.

با این حال تاثیر فشار بر سازندگان که به شکل کاهش تولید مسکن خود را نشان می‌دهد، با فشار تقاضای‌ مصرفی و سرمایه گذاری و افزایش فعالیت‌های سوداگرانه در بازار ملک همراه می شود که به رشد مضاعف قیمت ها می ‌انجامد.

افزایش ۷۰۰ هزار تومانی ساخت هر متر خانه از سوی سه دستگاه مرتبط

سازندگان می‌گویند در سال جاری هزینه‌ای که فقط دستگاه‌های خدمات‌رسان مثل شهرداری، نظام مهندسی و نهادهای مالیاتی از سازندگان دریافت می کنند هزینه تولید مسکن را متری ۷۰۰ هزار تومان افزایش می دهد. به این مبالغ هزینه زمین، مصالح ساختمانی و دستمزد را اضافه کنید.

در نیمه دوم سال ۱۳۹۸ قیمت آهن آلات و مصالح ساختمانی رشد قابل توجهی داشت. تنها در ماه پایانی سال گذشته فولاد با رشد قیمت مواجه بود و به حدود ۶۵۰۰ تومان در هر کیلوگرم رسید. این هزینه ها در قیمت تمام شده واحدهای مسکونی در سال آینده خود را نشان می دهد.