دریای اندیشه

یک کارشناس مسائل بین‌الملل و استراتژیک گفت: فکر نمی کنم بتوان امیدی به اروپایی ها داشت. آنها در عمل در زمینه ابراز نگرانی از پیامدهای منفی لغو تحریم تسلیحاتی با آمریکا هم داستان هستند.

سید رضا میرطاهر

اشاره بی اعتمادی ایران به اروپا و همزمان انتظارات ایران در عرصه های مختلف برای مقابله با سیاست های ضد برجامی آمریکا اظهار کرد: اتحادیه اروپا به همراه تروئیکای اروپا قول داده بودند که بعد از خروج آمریکا از برجام برای کاهش تاثیر آن منفی و یک جانبه تحریم های آمریکا مراودات مالی و تجاری با ایران را تسهیل کنند و ساز و کار ویژه مبادلات مالی و تجاری با ایران را تحت عنوان اینستکس تعریف کردند. این ساز و کار الان بیش از یک سال و نیم است که گفته شده تشکیل شده است و مرحله مقدماتی آن راه اندازی شد اما هیچ اقدام موثری در این چارچوب هنوز انجام نشده است.

وی با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری درباره بی عملی اروپا در برابر آمریکا و تعهداتشان ذیل برجام تصریح کرد: ایشان به صراحت به ناکارآمدی ساز و کار مالی اروپا و اقدامات تروئیکای اروپا اشاره کردند. اروپایی ها می خواستند با حفظ ایران در برجام اقدامات تشویقی را در حمایت از برجام داشته باشند اما ناکام ماندند. در این زمینه دو تحلیل و دیدگاه وجود دارد. برخی معتقدند اروپا بعد از جنگ جهانی دوم و جنگ سرد بیش از پیش به آمریکا وابسته شد و از توان لازم برای کنش مستقل از آمریکا در مواردی که تعارض منافع با آمریکا دارند، برخوردار نیستند. از سویی برخی معتقدند  خواست اروپا برای کمک به ایران در کاهش اثرات منفی بازگشت تحریم ها واقعی نیست و نظرات اروپا درباره توقف فعالیت های هسته ای و کاهش قدرت موشکی و نفوذ منطقه ای ایران مشابه آمریکاست.

وی ادامه داد: گروه دوم معتقدند اروپایی ها عامدانه در مسیر کمک به ایران و جبران خسارات ناشی از خروج آمریکا از برجام کارشکنی می کنند یا اساسا اقدامی انجام نمی دهند تا کارزار فشار حداکثری محقق شود و ایران ناچار شود خواسته های 12 گانه آمریکا را بپذیرد.

میرطاهر با اشاره به تئوری "پلیس خوب، پلیس بد" با نقش آفرینی اروپایی ها و آمریکا اظهار کرد: این دو سیاست های متفاوتی را در برابر ایران به کار گرفته اند اما در نهایت هر دو می خواهند ایران برنامه هسته ای خود را متوقف کند و در سیاست های منطقه ای خود تغییر دهد.

این کارشناس مسائل استراتژیک تاکید کرد: چه طرفدار نظریه اول باشیم چه نظریه دوم، نتیجه هر دو یک چیز است؛ با وجود اینکه ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام در این توافق ماند و تعهداتش را اجرا کرد اما چیزی عایدش نشد و همان طور که رهبری گفتند اقتصاد کشور را مشروط به تحقق وعده های اروپا کردیم که این وعده ها هم محقق نشد.

میرطاهر درباره نقش و تاثیر اروپایی ها در ممانعت از تلاش آمریکا برای طرح قطعنامه لغو تمدید تحریم تسلیحاتی گفت: در این زمینه نیز شاهدیم اروپایی موضع دوگانه دارند. از یک سو جوزپ بورل به صورت ضمنی می گوید چون آمریکا از برجام خارج شده نمی تواند ادعا کند که می تواند ساز و کار ماشه رافعال کند و تحریم ها را مجدد علیه ایران اعمال کند اما عملا شاهدیم که خواهان تداوم تحریم تسلیحاتی هستند و خواستار تمدید این تحریم ها تا 2023 شدند. هر چند آمریکایی ها به دنبال اعمال این تحریم ها به طور دائمی هستند.

وی تصریح کرد: فکر نمی کنم امیدی به اروپایی ها بتوان داشت. آنها در عمل با آمریکا در زمینه ابراز نگرانی از پیامدهای منفی لغو تحریم تسلیحاتی هم داستان هستند.

میرطاهر گفت: تجربه نشان داده است که اروپا متاسفانه در بسیاری از موارد و مقاطع ایران را ناامید کرده است. بلوک غرب به طور کلی نگاهش به ایران منفی است و هیچ از موجودیت جمهوری اسلامی خرسند نبوده است.

وی تاکید کرد: ماندن اروپا در برجام در واقع در راستای منافع امنیتی و سیاسی آنها است و هیچ دلسوزی برای تلاش دیپلماتیک انجام شده یا ملت ایران ندارند. آنها حتی در شرایط دشوار شیوع بیماری کرونا و همزمان تحریم های آمریکا برای مقابله با تاثیرات منفی تحریم ها بر بخش های اقتصادی و درمانی ایران اقدامی انجام ندادند.