دریای اندیشه

ملیحه قاسمی گوربندی-

یکی از علت‌هایی که نرخ بیکاری در هرمزگان به صورت محسوسی پایین نمی‌آید این است که از هر ۱۰ شغلی که در استان ایجاد می‌شود ۸ شغل به غیر بومی‌ها می‌رسد و ۲ شغل سهم بومی‌ها می‌شود.

در حالی که  استان هرمزگان در کارهای یدی همواره جزو استان های برتر بوده است اما نرخ بیکاری و نرخ تورم در هرمزگان هنوز جایگاه هرمزگان را در پایین جدول حفظ کرده است.
نرخ تورم سالیانه کشور ۴۹.۱ درصد اعلام شده است اما با این حال نرخ تورم در هرمزگان ۵۱.۱ درصد است در حالی که فارس و بوشهر تورمی پایین‌تر از هرمزگان دارند.
به گزارش روزنامه دریای اندیشه، استان هرمزگان، به عنوان پایتخت اقتصادی کشور و دروازه طلایی ورود به ایران عزیز همواره یک‌سری نقیصه‌ها را در پس پیشانی خود دیده است، همیشه یک سری انتقادات به دولت‌ها در هرمزگان وارد شده است انتقاداتی که علی‌رغم تلاش‌های صورت گرفته هنوز هم باقی است و از این حیث دلسوزان هرمزگان هنوز هم در رنج هستند.
البته اقدامات انجام شده در یکی دو سال گذشته کمی تا قسمتی ابری، وضعیت استان هرمزگان را بهبود بخشید و همین بهبودی وضعیت نسبی موجب شد کمی ادبیات‌ها در دو سال گذشته تغییر پیدا کند اما این بهبود نسبی هنوز که هنوز است نتوانسته انتظارات را برآورده کند.
اگر به ۶ سال گذشته‌ی هرمزگان، نگاه کنیم خواهیم دید که چه دولت دوازدهم و چه دولت سیزدهم، بهترين گزینه‌هایشان روانه‌ی هرمزگان کرده‌اند، فریدون همتی با تمام انتقادات درست و نادرستی که به عملکردش وارد است، جزو ویژه‌ترین استانداران دولت دوازدهم بود و تقریبا نورچشمی عبدالرضا رحمانی فضلی بود چنان چه در عین تصدی پست کاخ سفید هرمزگان، امتیاز مشاورت ویژه‌ی وزیر کشور را نیز بر عهده داشت و به زعم خودش چندین بار از سوی وزیر برای رفتن به استان‌های برخوردار و حتی مقام معاونت وزارت کشور دعوت اما هرمزگان، تکه‌ی چرب و چیلی‌تری از حتی معاونت از وزارت کشور بود و بر همین اساس تا آخرین روز خدمتش در هرمزگان ماند.
هرمزگان به تنهایی به اندازه‌ی یک کشور برای جمهوری اسلامی ایران اهمیت دارد و تنوع مسائل در این استان باعث شده است که دولت‌ها همواره ویژه‌ترین نیروهایشان به هرمزگان بفرستند، نگاه به لیست استانداران تاریخ هرمزگان به خوبی گواه این موضوع است و مهدی دوستی نیز از این قاعده مستثنی نیست.
مهدی دوستی از نیروهای نزدیک به شخص رئیس جمهور است و تقریبا یکی از افراد نزدیک به حلقه‌ی اول مشاوران آیت الله رئیسی در دوران انتخابات ریاست جمهوری بوده است، دوستی که از روز اول پیروزی دولت سیزدهم به عنوان یک وزیر مطرح بوده است، قطعا به هرمزگان با اهداف بلندی اعزام شده است، اصلی‌ترین هدف هم ساخت یک کارنامه‌ی قوی برای دوستی است، البته پاشنه‌ی آشیل دوستی و نزدیکانش، نزدیکی به سعید محمد است که نتوانست با دولت به ویژه محمد مخبر و یارانش بسازد و خیلی زود از قطار دولت سیزدهم پیاده شد‌.
بزرگترین حریف دوستی در هرمزگان، نه نمایندگان مخالف انتصابش بلکه چند آمار و ارقام بوده، آمار و ارقام‌‌هایی که هر چه از عمر دولت می‌گذرد بیش از پیش خود را نشان می‌دهد و پایه‌های دولت را متزلزل می‌کند.
باید بازگردیم به دوران رقابت‌های انتخاباتی، سید ابراهیم رئیسی در یکی از مهم‌ترین وعده‌های خود، گفت: برنامه ما این است که تورم را به نیم و بعدها تک رقمی کنیم، این وعده‌ی رئیس جمهور در خردادماه ۱۴۰۰ داده می‌شود یعنی دقیقا ۲ سال پیش، همانند همین وعده را نیز مهدی دوستی در هرمزگان داده بود البته آزاردهنده‌ترین مشکل هرمزگان، بیکاری است.
مهدی دوستی در تاریخ ۳۱ مرداد سال گذشته در جلسه شورای برنامه‌ریزی و توسعه هرمزگان، گفته بود، "در آغاز به کار دولت سیزدهم نرخ بیکاری هرمزگان ۱۸.۲ درصد بود که با حدود ۳ درصد کاهش به ۱۵.۳ درصد رسیده است و تلاش ما بر این است که تا پایان سال دوم فعالیت دولت نرخ بیکاری در استان را تک‌رقمی کنیم که طبیعتا با توجه به بیش از ۳هزار میلیارد تومان مبلغی که بعد از سفر ریاست جمهور به استان تزریق شده است و پروژه‌هایی که در هفته دولت و تا پایان سال به بهره‌برداری می‌رسد حتما این امر محقق خواهد شد."
اما آمار منتشره توسط مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که مهدی دوستی و تیمش نتوانسته‌اند در این حوزه به موفقیت دست پیدا کنند و عملا اتفاق خاصی در استان هرمزگان نیفتاده است.
البته دولت به طور کامل در پایین آوردن آمارهای منفی موفق بوده است اما این موفقیت‌ها در حد یک و دو درصد یا چند صدم درصد بوده و به شکلی می باشد که اصلا تقریبا در زندگی مردم اثر محسوسی نمی‌گذارد مثلا طبق اعلام مرکز آمار ایران در اردیبهشت ماه ١٤٠٢ تورم نقطه به نقطه خانوارهای کشور، ٥٤,٦ درصد بوده است؛ یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین، ٥٤.٦ درصد بیشتراز اردیبهشت ماه ١٤٠١ برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده­‌اند. تورم نقطه به نقطه اردیبهشت ماه ١٤٠٢ در مقایسه با ماه قبل، ٠,٩ واحد درصد کاهش یافته است.
اما برویم سراغ اصلی‌ترین شاخص‌ها برای سنجش عملکرد استاندار هرمزگان، اولین شاخص نرخ مشارکت اقتصادی است.
نرخ مشارکت اقتصادی (نرخ فعالیت)، عبارت است از نسبت جمعیت فعال(شاغل و بیکار) به جمعیت در سن کار.
با توجه به تعریف ارائه شده مشخص می‌شود که نرخ مشارکت اقتصادی به متغیرهایی چون جمعیت فعال و جمعیت در سن کار که در دل خود جمعیت غیر فعال را نهفته دارد، وابسته است.
محصلان، خانه‌داران و دارندگان درآمد بدون کار، چنانچه شاغل یا بیکار نیز بوده‌اند، فعال اقتصادی محسوب می‌شوند، نرخ مشارکت اقتصادی در زمستان ۱۴۰۰، هرمزگان، ۴۲.۶ درصد بوده است این نرخ در زمستان ۱۴۰۱ به ۴۲.۸ درصد رسیده است یعنی عملکرد یکساله‌ی استاندار هرمزگان  موجب رشد ۲ دهم درصدی نرخ مشارکت اقتصادی هرمزگان شده است.
شاخص بعدی که باید به آن اشاره کنیم، نسبت اشتغال است، از تقسیم کل جمعت شاغل به کل جمعیتی که در محدوده سن کار(15 ساله و بیشتر) قرار دارند، نسبت اشتغال به دست می آید، این شاخص یکی از مهم ترین پارامتر ها برای سنجش وضعیت بازار کار است، این نسبت برای هرمزگان در زمستان ۱۴۰۰، طبق آمار منتشره‌ی مرکز آمار ایران؛ ۳۶.۹ درصد بوده است اما در زمستان ۱۴۰۱ به ۳۷.۹ افزایش یافته است.
اما مهم‌ترین فاکتور عملکردی یک استاندار، نرخ بیکاری است که در رابطه با این نرخ طبق اعلام مرکز آمار، نرخ بیکاری هرمزگان از ۱۳.۲ درصد زمستان ۱۴۰۰ به ۱۱.۶ درصد رسیده است، البته بیکاری در هرمزگان روندی کاهشی را نشان می‌دهد اما گیری که به استاندار هرمزگان می‌توان داد این است که زمستان فصل کار و تلاش در هرمزگان است و همین امر می‌تواند روی نرخ‌های استان تاثیر مثبت بگذارد اما با این وجود وقتی به عملکرد سایر استان‌ها نگاه می‌کنیم تنها ۷ استان هستند که نرخ بیکاری بالای ۱۰ درصد و چند صدم دارند و یکی از آن‌ها هم هرمزگان است البته بسیاری از استان‌ها از پیش نرخ‌های پایین داشته‌اند و استانداران باید بیشتر برای ثابت نگه‌داشتن اوضاع تلاش می‌کردند اما استانی مانند آذربایجان غربی را در جدول می‌بینیم که توانسته نرخ بیکاری را از ۱۸.۳ درصد به ۱۲.۱ درصد برساند و یا اردبیل که نرخ بیکاری‌اش از ۱۴ درصد به ۱۰.۶ رسیده است.
مهدی دوستی البته چندین بار علت این موضوع را توضیح داده است که چرا نرخ بیکاری در هرمزگان علی رغم تلاش‌هایی که می‌شد به صورت محسوس پایین نمی‌آید، به قول دوستی در ۱۴۰۱ حدود ۵۱ هزار شغل در هرمزگان ایجاد شده است اما از این بین به ازای هر ۱۰ شغل تنها ۲ هرمزگانی سر کار رفته‌اند و هشت شغل نصیب غیربومی‌ها شده است.
دیگر شاخصی باید آن به عنوان یکی از فاکتورهای ارزیابی اقتصادی نماینده عالی دولت در هرمزگان مورد بررسی قرار دهیم تورم در استان هرمزگان است.
طبق اعلام مرکز آمار کشور تورم سالانه کشور در سال ۱۴۰۱، حدود ۴۹.۱ درصد اعلام شد، اما استان‌هایی هم بودند که توانسته‌بودند تورم خود را حتی از میانگین کشوری نیز پایین‌تر بیاورند، به عنوان مثال تورم در همسایه‌ی غربی هرمزگان یعنی بوشهر حدود ۴۵.۷ درصد اعلام شده است، تورم در تهران ۴۴.۴ درصد و همین نرخ در دیگر همسایه‌ی ما یعنی فارس ۴۶.۱ درصد است، جالب است بدانید بسیاری از کالاهایی که در این استان‌ها مصرف می‌شود از هرمزگان ترانزیت می‌شود اما با این حال هرمزگان در شاخص کل تورم سالانه‌اش عدد ۵۱.۱ درصد را ثبت کرده است.
نرخ تورم سالانه خورد و خوراک و دخانیات در کشور نیز طبق اعلام مرکز آمار ۷۴.۹ درصد اعلام شده است که این نرخ هم در هرمزگان بالاتر از میانگین کشوری است و ۷۵.۳ درصد می‌باشد.
به نظر می‌رسد استاندار هرمزگان با توجه به اینکه بیکاری و تورم محسوس‌ترین شاخص‌ها برای مردم به شمار می‌آید باید بیشترین تلاش خود را معطوف به کاهش دادن این دو نرخ کند چرا که نسبتی مستقیم با رضایت مردم دارد.