نحوه پذیرش در دانشگاه چیزی است که دولت هر کشور مطابق با قوانین و شرایط کشور خود، آن را تعیین میکند. اغلب کشورهای دنیا آزمونی مانند "کنکور" ما برای پذیرش دانشجو ندارند ولی هر کدام روشهایی دارند که مختص به خود است.
ورود به دانشگاه مسیری است که تقریبا همه دانشآموزان دنیا پیش میگیرند تا با کمک مدرک تحصیلی، آینده خود را بسازند و خط مشی زندگی خود در کار و تحصیل را تعیین کنند.
پذیرش در دانشگاهها در کشورهای مختلف دنیا از هم متفاوت است و اغلب آنها برای پذیرش دانشجو آزمونی تحت عنوان "کنکور" را برگزار نمیکنند. گرچه هنوز هم کشورهایی وجود دارند که به شرط قبولی در کنکور، دانشجو می پذیرند.
در بسیاری از کشورها، دانشجویان آینده نگر در آخرین سال تحصیلات خود در دوره دبیرستان یا کالج اقدام به اخذ پذیرش از دانشگاه میکنند و در برخی از کشورها، سازمان های مستقل و یا دولتی وجود دارند که در زمینه پذیرش دانشگاهی فعالیت و مدیریت برگزاری امتحانات لازم برای پذیرش و رسیدگی و بررسی به پروندههای متقاضیان را بر عهده دارند.
در این گزارش نحوه پذیرش دانشجو در چند کشور دنیا را بررسی کردهایم که در مطلب ذیل میخوانید.
آمریکا:
میتوان گفت هر دانشگاه آمریکایی روش خود را برای پذیرش دانشجو دارد ولی از آنجا که تحصیل در آمریکا با صرف هزینه از جانب دانشجو همراه است، اصولا دانشگاههای آمریکایی نمره دیپلم را ملاک پذیرش دانشجو قرار میدهند و نکته جالب اینجاست که توانایی و مهارتهای دانشآموزان مانند مهارت در موسیقی و ورزش، از امتیازهای مثبت برای پذیرش محسوب میشود.
ولی آزمونهایی در آمریکا وجود دارد که برای پذیرش دانشجو در کالج و دانشگاه برگزار میشود.
دو آزمون مهمی که برای پذیرش دانشجو برگزار میشود، "ای سی تی" و "اس ای تی" است که دانش آموزان بسته به انتخاب و تواناییهای خود میتوانند در هر کدام از دو امتحان برای ورود به دانشگاه شرکت کنند.
*آزمون "ای سی تی"(ACT)
"ای سی تی" یکی از دو امتحان استاندارد برای ورود به دانشگاه در آمریکا است. ای سی تی بیشتر در قسمتهای میانی آمریکا و شمالی آمریکا استفاده میشود.
این آزمون هر سال توسط مؤسسه غیرانتفاعیACT با هدف معیاری برای سنجش قدرت و عیار علمی دانش آموزان دبیرستانی به منظور فارغ التحصیل شدن و ورود به دانشگاهها برگزار میگردد. این آزمون که متخص دانشآموزان بومی آمریکا است، هر ساله بیش از دو میلیون شرکت کننده دارد.
البته باید در نظر داشته باشید که علاوه بر نمرات آزمون ACT معدل دوره دبیرستان و شاخصهای دیگر بررسی میشود تا تعیین شود دانشآموز مذکور واجد شرایط برای ورود به تحصیل در مقطع کارشناسی است یا خیر.
*آزمون "اسایتی"(SAT)
"اسایتی" توسط موسسه " کالج برد"(College Board) که شرکتی است غیردولتی، مدیریت میشود. کالج برد اظهار میکند که اس ای تی تفکر انتقادانه دانش آموزان و میزان تجزیه و تحلیل مفاهیم یادگرفته شده توسط دانش آموزان، که برای پیشرفت آنها در دانشگاهها لازم است را میسنجد. همچنین اظهار میکند که جمع نمره اس ای تی با نمره دبیرستان افراد شاخص بسیار بهتری از نمره صرف دانش آموزان برای اجازه ورود به دانشگاهها است.
اروپا:
اغلب کشورهای اروپایی مانند انگلیس نمره دیپلم را شرط پذیرش در دانشگاه میدانند. ولی کشورهایی در اروپا نیز هستند که کنکور برگزار می کنند.
ایتالیا و فرانسه
از آنجا که تحصیل در کشورهایی مثل ایتالیا و فرانسه رایگان است، همچون ایران برای ورود به دانشگاه کنکور برگزار میکنند. در مواردی گفته شده که کنکور فرانسه حتی از ایران هم سختتر است.
در کشوری مثل ایتالیا آزمونی مشابه کنکور در ایران برای دانشجویان خارجی برگزار میشود و شرط ورود به دانشگاهها قبولی در این آزمون و گرفتن بورسیه ادامه تحصیل است.
ترکیه
در ترکیه تنها یک راه برای ورود به دانشگاه وجود دارد که همان کنکور است که تحت عنوان "آزمون جایابی دانشجوی کارشناسی" است.
اسپانیا
در اسپانیا آزمونهایی برای دسترسی دانشجویان به دانشگاه وجود دارد که اجباری نیست و دانشجویان میتوانند به صورت داوطلبانه و اختیاری در این آزمونها شرکت کنند.
این آزمونها بعد از دوره دبیرستان برگزار میشود و دانشآموزان باید شش امتحان کتبی ۹۰ دقیقهای بدهند که در سه روز برگزار میشود.
این امتحانها توسط دانشگاههای دولتی اسپانیا برگزار می شود و به دانشجویان این کشور اجازه دسترسی به سیستم دانشگاهی اسپانیا را میدهد.
روسیه
در روسیه دانشآموز باید یک سری امتحان را قبول شود تا وارد یک دانشگاه یا یک کالج حرفهای شود.
از سال ۲۰۰۹ میلادی، "USE" تنها شکل امتحانات فارغالتحصیلی در دبیرستانها و اصلیترین شکل امتحان برای قبل از ورود به دانشگاه بوده است.
اوکراین
آزمونهای "EIT" در اوکراین، امتحانات قبولی در دانشگاههای این کشور است که با هدف تعیین میزان عملکرد دانشجویان در دوره دبیرستان برگزار میشود . همچنین از دیگر اهداف برگزاری این آزمون دسترسی برابر به آموزش عالی است. نتایج حاصل از این امتحان به عنوان تصدیق نهایی برای پذیرش در موسسات آموزش عالی محسوب میشود.
آلمان
شرط پذیرش در دانشگاههای آلمان نمره دیپلم دانشجو است. البته برخی از دانشگاههای این کشور که حالت فنی دارند، و به عنوان مثال رشتههای حقوق و پزشکی نیستند، با مدرکی کمتر از دیپلم هم پذیرش دانشجو را انجام میدهند.
آسیا:
در آسیا نیز علاوه بر ایران، کشورهایی وجود دارند که کنکور برگزار میکنند.
کره جنوبی
شاید بتوان گفت در میان سراسر کشورهای دنیا، شبیهترین شیوه به ایران برای ورود به دانشگاه متعلق به "کره جنوبی" است.
کره جنوبی برای پذیرش دانشجو، در دومین پنجشنبه نوامبر هر سال کنکور برگزار میکند.
کنکور این کشور " سونن" نام دارد و از کنکور ایرانی طولانیتر است. برگزاری آزمون برای بیش از نیم میلیون دانش آموز کرهای تقریبا یک روز کامل طول میکشد و در میانه راه، به بچهها برای نهار و استراحت یک ساعتی وقت میدهند.
حین برگزاری آزمون بانکها و ادارهها موقتا تعطیل میشوند، اتحادیهها و معترضین سیاسی حتی اعتصابات و تظاهراتشان را به تعویق میاندازند و ارتش از شلیک گلوله و عملیاتهای هوایی دست میکشد.
معابد این کشور هم والدین این دانشآموزان را به خود میبیند که حین برگزاری آزمون برای دعا، راز و نیاز و آرزوی موفقیت برای فرزندشان به معبد میروند.
از میان داوطلبانی که در این کنکور شرکت میکنند، ۲۰ درصد مجددا آزمون میدهند.
در کره جنوبی نزدیک به هفتاد درصد جوانان زیر ۳۵ سال، تحصیلات دانشگاهی دارند. این بالاترین نرخ تحصیلات دانشگاهی بین کشورهای توسعه یافته و دو برابر اقتصادی موفق مثل آلمان است.
نحوه طراحی سوالات هم اینگونه است که هر سال گروهی متشکل از حدود ۵۰۰ معلم از سرتاسر کره جنوبی انتخاب میشوند و به مدت یک ماه به مکانی نامعلوم در استان کوهستانی گنگوان منتقل میشوند. اعضای گروه حق ندارند از هدف این سفر با کسی حتی همسرانشان حرف بزنند و باید بهانهای بتراشند. هنگام ورود به کمپ طراحی آزمون، تلفنهای همراهشان را تحویل میدهند و عملا به مدت یک ماه از ارتباط با دنیای بیرون محروم میشوند.
چین
"آزمون ملی ورودی کالج" که عموما تحت عنوان "گائوکائو"(Gaokao) شناخته میشود، آزمونی است که سالیانه در جمهوری خلق چین برگزار می شود.
متقاضیان میتوانند پس از اتمام دوره دبیرستان برای ورود به دانشگاه در این آزمون شرکت کنند. البته این محدودیت سنی از سال ۲۰۰۱ میلادی برداشته شده است.
این آزمونها در دورهای ۲ یا ۳ روزه به مدت زمان ۹ ساعت برگزار میشود.
در سال ۲۰۰۶ میلادی یک رکورد در چین زده شد و ۹.۵ میلیون نفر متقاضی این آزمونها شدند.
امسال این آزمون تحت تاثیر پاندمی "کووید-۱۹" قرار گرفت و آزمون ۲۰۲۰ یک ماه به تعویق افتاد و به ۷ و ۸ ژوئیه موکول شد.
ژاپن
در ژاپن سالیانه نوعی آزمون توسط دانشگاههای دولتی و برخی دانشگاههای خصوصی برگزار میشود که برای ورود به برترین دانشگاههای این کشور است.
از آنجا که این آزمون کلیدی برای ورود به بهترینهای دانشگاههای ژاپن است، رقابت در آن بسیار سنگین است.
این آزمون در آخر هفته در اواسط ژانویه و به مدت دو روز برگزار میشود.
به این ترتیب نتیجهگیری میکنیم که شیوه برگزاری کنکور و راههای ورود داوطلبین به دانشگاه در هر کشور متفاوت از دیگری است که هر کدام هم سختیهای خود را دارند. نکته قابل توجه اینجاست که در کشورهای توسعه یافته کیفیت تحصیل دانشجو در دوران تحصیل در دانشگاه مهمتر از چگونگی ورود به دانشگاه است و دانشجویان موظفند برای دوام آوردن در دوران تحصیل، کیفیت تحصیلی مطلوبی داشته باشند.