دریای اندیشه

یک کارشناس مسائل غرب آسیا نوع موضع‌گیری و واکنش کشورهای عربی و اسلامی به عادی سازی روابط بین امارات و اسرائیل را به سه دسته تقسیم کرد.

حسین آجرلو

برخی از کشورهای عربی و اسلامی از جمله تشکیلات خودگردان فلسطین، ترکیه، ایران و گروه های مقاومت نسبت به این مسئله موضع محکمی گرفته و این اتفاق را محکوم کردند و آن را به نوعی خیانت به آرمان فلسطین دانستند.

وی ادامه داد: تعداد قابل توجهی از کشورهای عربی و اسلامی نیز نسبت به این اتفاق موضع خنثایی داشتند و مواضع شان در این ارتباط شدید اللحن نبود، این کشورها به دلیل ارتباطی که با امارات و آمریکا دارند تلاش کردند که در این زمینه رفتار منفعلانه ای داشته باشند که در این ارتباط می توان به رفتار کشورهایی چون عربستان و برخی از کشورهای شمال آفریقا اشاره کرد.

آجرلو همچنین با بیان اینکه یک سری کشورهای عربی و اسلامی با این موضوع همراهی کردند که البته تعداد آنها به مانند گروه اول انگشت شمار است که در این ارتباط می توان به حمایت کشورهایی چون بحرین، عمان و یا مصر از این موضوع اشاره داشت.

وی افزود: کشوری چون مصر رابطه ویژه ای با امارات به خصوص در راستای مقابله با اخوان المسلمین دارد و از دیگر سو از ارتباطات وسیعی نیز با آمریکا برخوردار است. در همین چارچوب آنها از اقدام اخیر امارات استقبال کردند و این موضوع شامل کشورهایی چون بحرین و عمران نیز می شود. مقامات این کشورها این اقدام را قدمی در راستای حل مسئله فلسطین عنوان کردند.

وی با بیان اینکه برخی از کشورهای خلیج فارس رابطه ویژه‌ای با آمریکا و ترامپ دارند گفت: این کشورها تصور بر این دارند که هر چقدر رابطه شان با آمریکا کمتر شود احتمال اینکه نفوذ آمریکا در منطقه کاهش پیدا کند و آمریکا بیشتر به سمت شرق گرایش پیدا کند زیاد است و در این صورت این کشورها تنها می مانند و خود را در برابر قدرت هایی چون عربستان، ایران و حتی ترکیه تنها می‌دانند. در همین چارچوب آنها به دنبال این هستند که به هر طریقی حضور آمریکا در منطقه را حفظ کنند و در چارچوب خواسته های این کشور حرکت کنند.

این کارشناس مسائل غرب آسیا در مورد نوع واکنش عربستان سعودی به این مسئله نیز گفت: همانطور که اشاره شد موضع گیری عربستان نسبت به این مسئله در دسته دوم قرار دارد. محمد بن سلمان رابطه ویژه ای با ترامپ، دیگر اعضای کاخ سفید و همچنین محمد بن زاید ولیعهد امارات دارد ولی در مورد این اتفاق سکوت کرده است چرا که عربستان مدعی رهبری جریان اسلام است و حمایت از این اتفاق تبعاتی را برای این کشور دارد. از طرف دیگر به نظر می رسد که خود ملک سلمان تاکید ویژه ای بر موضوع فلسطین دارد و بر اساس این شرایط مقامات سعودی واکنش خنثایی را نسبت به این مسئله اتخاذ کردند.

وی در پاسخ به این سوال که به نظر وی آیا در قدم های بعدی عمان و بحرین نیز اقدام به عادی سازی روابط خود با رژیم صهیونیستی می کنند، گفت: به نظرم این موضوع تا حدودی بر می گردد به نوع نگرش این کشورها به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و احتمال موفقیت ترامپ در انتخابات 2020 در واقع آنها به نوعی منتظر نتیجه این موضوع هستند.

وی با بیان اینکه از دیگر سو این کشورها خواسته اند که ببینند واکنش ها نسبت به اقدام امارات در ارتباط با این موضوع چیست؟ گفت: آمریکایی ها علاقه‌مند بودند که این سه کشور یعنی بحرین، امارات و عمان هر سه هم‌زمان اقدام به عادی سازی روابط کنند ولی موارد مورد اشاره در عدم تحقق این تصمیم موثر بوده است و اگر این اتفاق می افتاد این برگ برنده مهمی برای ترامپ در عرصه سیاست خارجی بود. از دیگر سو اماراتی ها مدعی هستند که در برابر این عادی سازی موفق شدند که موضوع الحاق بخشی از کرانه باختری به اراضی اشغالی را به تعویق بیندازند و از آن به عنوان دستاوردی در مورد این مسئله یاد می کنند. در حالیکه عمان و یا بحرین در حال حاضر چیزی را برای ارائه دستاورد در برابر عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی ندارند که بخواهند ارائه کنند.