دریای اندیشه

اغلب بانوان بعد از طلاق ، دچار مشکلات روحی و روانی از قبیل : افسردگی ، استرس ، اضطراب می شوند. بنابراین باید در نظر داشت که مسایل و مشکلات روحی و روانی بعد از طلاق به مراتب صدمات بیستری نسبت به مشکلات جسمی بر زنان وارد می کند. در چنین شرایطی ، بسیاری از معاشرت ها و تفریحات کاهش می یابد و همچنین نبود استقلال اجتماعی و برخوردار نبودن از یک پایگاه اجتماعی معین و کاملا مشخص از جمله مسایلی است که فرد را با مشکلات فراوانی مواجه می کند.

به گزارش دریای اندیشه ؛ بعد از طلاق برای ایجاد یک رابطه جدید و سودمند هرکدام از طرفین (( زن و مرد )) باید اعتماد به نفس لازم را برای شروع یک رابطه مستحکم داشته باشند. اما متاسفانه زمانی که طلاق رخ می دهد ، طناب اعتماد بین زوجین از بین خواهد رفت و در این حالت برای اینکه بتوانیم اعتماد از دست رفته را بازگردانیم ، به بازسازی و ترمیم مجدد اعتماد نیاز داریم.

اغلب زنانی که در شرایط طلاق قرار می گیرند ؛ متاسفانه فاقد مهارت ، تحصیلات عالیه و .... هستند به همین دلیل بعد از طلاق برای تامین مسکن با مشکلات زیادی مواجه می شوند.

مشکلات هویتی از دیگر مسایلی ست که بعد از طلاق فرد را با مشکلات عدیده ای مواجه میکند. بنابراین زمانیکه زوجین زندگی مشترک خویش را آغاز میکنند و با اعضاء خانواده ارتباط برقرار می کند در این شرایط هویت منسجم خود را تشکیل می دهند. اما زمانیکه جدایی و یا از هم پاشیدگی اتفاق بیفتد، هویتی که با سایر اعضاء خانواده شکل گرفته قطعا دچار تزلزل و هویت جدید فرد را با مشکل ایجاد میکند. (( مواردی از قبیل داشتن احساس گناه ، عذاب وجدان ، سرزنش کردن خود و یا دیگران از جمله عواملی است که می توان به آن اشاره کرد )) .

بعد از طلاق امکان دارد فرد در خصوص کارهای اشتباهی که در گذشته انجام داده خود را سرزنش نماید و یا گاهی اوقات بابت کارهایی که توانایی انجام آن را داشته اما به دلایل مختلف نتوانسته این کار مهم را عملی کند در این میان خود را مورد سرزنش قرار دهد. مشکلات هویتی ، مشغولیت های ذهنی را تشدید می کند و در نهایت فرد خود را بخاطر تمام شدن رابطه مقصر و از این بابت احساس گناه می کند.

اگر در جریان طلاق ، هر کدام از زوجین سهم خود را از اشتباهات شان بپذیرد و قبل از ورود به یک رابطه جدید سعی کنند با یک آمادگی ذهنی و فکری پیش بروند قطعا به سازگاری با محیط کمک شایانی کرده و در نهایت می توانند با دیگران رابطه پایداری داشته باشند. باید در نظر داشت که زن و مرد بعد از طلاق و همچنین قبل از ورود به یک رابطه جدید باید اهداف و برنامه هایشان را از قبل تعیین کرده و در این راستا با استواری و گام های بلند اهدافشان را عملی نمایند.

یکسری از ویژگی های رفتاری و شخصیتی در افراد منجر به ازدواج - جدایی فرد و در نهایت به ازدواج مجدد ختم خواهد شد و اگر زوجین به این مسئله واقف باشند ، موظفند که بسیاری از خلاء های عاطفی و رفتارهای منفی  شان را  قبل از جدایی تغییر دهند تا در ازدواج مجدد مشکلات عدیده ای گریبان گیرشان نشود. درنهایت برای اینکه جلوی سناریوی تلخ و نمایش تکراری طلاق را بگیریم باید یک تجدید نظر در رفتارمان داشته باشیم.

خبرنگار دریای اندیشه بنا به اقتضای شغلش ؛ موضوعات مختلف پیرامون جامعه را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده تا از این طریق بتواند در راستای کمک به جامعه و دغدغه های مردم گام موثری بردارد. زنان آسیب دیده و مطلقه هم جزیی از جامعه به شمار می آید که باید نگاه ها و همچنین نگرش هایمان را نسبت به این قشر آسیب دیده در جامعه تغییر دهیم . با حمایت و پشتیبانی از آنها در راستای جامعه ای سالم برای تقویت توانمندی ها و استقلال مالی ، زنان در عرصه های مختلف شغلی و زندگی می توان با امیدواری ، گام های موثری را برداشت.

اینبار دریای اندیشه در خصوص مسایل و مشکلات زنان سرپرست خانوار و بالاخص مطلقه با افسانه پور محمود ، رئیس اداره بهزیستی شهرستان بندرعباس به گفتگو می پردازد . ضمن تشکر از رئیس اداره بهزیستی شهرستان بندرعباس که دعوت روزنامه دریای اندیشه را پذیرفتند.

زن مطلقه به چه کسی گفته می شود؟ لطفا بفرمایید بعد از طلاق ، چه نوع احساسات منفی در فرد بوجود می آید؟

زن مطلقه به کسی گفته می شود ، که بنا به دلایل و مسایل مختلفی از همسر خویش جدا می شود و  در پی آن حقوق و تکالیف متقابلی که بین زوجین در هنگام ازدواج وجود داشته از میان می‌رود. طلاق معمولاً وقتی اتفاق می‌افتد که استحکام رابطه زناشویی از بین می‌رود و میان زوجین ناسازگاری و تنش وجود دارد.

مطلقه بودن ؛ یک نوع احساس خود کم بینی ، عدم عزت نفس و اعتماد بنفس را در فرد بوجود می آورد و زن و مرد را برای تشکیل رابطه جدید با مشکلات عدیده ای مواجه خواهد ساخت. در برخی از موارد مشاهده شده است ، زمانیکه یک زن مطلقه در اجتماع قرار می گیرد از جانب دیگران و یا اینکه از سمت اعضاء خانواده طرد شده و پذیرفته نمی شود.

برای تقویت جایگاه اجتماعی زنان مطلقه در جامعه باید چه اقداماتی انجام داد؟

برای تقویت جایگاه اجتماعی زنان مطلقه در وهله نخست : جامعه باید نسبت به زنان مطلقه ، رفتاری مسئولانه داشته باشد. در وهله دوم : در این برهه از زمان و همچنین شرایط اقتصادی نابسامان در پیرامون جامعه و همچنین افزایش هزینه های سنگین زندگی ، کلیه زنان سرپرست خانوار یکسره با مسائل مشکلات عدیده ای در جامعه دست و پنجه نرم می‌کنند. با این اوصافی که گفته شد ؛ باید شان و منزلت زنان بی سرپرست و مطلقه در جامعه حفظ گردد ، تا خدایی ناکرده دچار آسیب و بحران نشوند.

آیا برای بیکاری زنان سرپرست خانوار در خصوص مسایل شغلی و در آمدی تدابیر اساسی صورت گرفته است ؟ لطفا بفرمایید احتمال گرایش به اعتیاد در زنان سرپرست خانوار و یا مطلقه ای که هیچ گونه منبع در آمد و پشتوانه مالی - حمایتی ندارند ، چند در صد می باشد؟

اهم مشکلات زنان سرپرست خانوار از قبیل : بیکاری ( نداشتن شغل مناسب و یا نبود منبع در آمد کافی ) جهت تأمین هزینه‌های زندگی شان می باشد. در همین راستا سازمان بهزیستی از طریق اعطای تسهیلات خود اشتغالی و سرمایه‌ کار بلاعوض در جهت اشتغال زنان اقدامات لازم را انجام داده تا این قشر از زنان توانمند و استقلال مالی داشته باشند.

در خصوص بحث اعتیاد ؛ ممکن است هر قشر یا گروهی از جامعه درگیر بحران اعتیاد شوند. نمی توان گفت اعتیاد مختص به گروه خاصی است. بنابراین شرایط خانوادگی نامناسب ، دوستان ناباب ، بی بند و باری و دیگر آسیب ها از جمله عواملی هستند فرد را آلوده کرده و‌ روی هر گروهی تاثیر گذار می باشد.

برای کاهش ، پیشگیری و کنترل آسیب های اجتماعی و همچنین برای ایجاد روحیه توانمند سازی و خود باوری بانوان چه اقداماتی را باید انجام داد؟

برای کاهش آسیب‌های اجتماعی ؛ باید در درجه اول سازمان‌ها و نهادها از زنان سرپرست خانوار و یا مطلقه حمایت نمایند تا از آسیب های اجتماعی در پیرامون جامعه در امان باشند. پیشنهاد ما این است ، فرد قبل از تصمیم به جدایی باید آمادگی ذهنی و فکری خویش را تقویت نماید.

چه عواملی اشتغال زنان سرپرست خانوار را تحت تاثیر قرار میدهد و باعث محدود شدن فضای کار برای زنان مطلقه می شود؟

عوامل فرهنگی و همچنین عدم پذیرش برخی خانواده‌ها برای فعالیت های بیرون از منزل و..... از جمله عواملی هستند که بر روی اشتغال زنان مطلقه تاثیرات بسزایی می گذارد. بنابراین اشتغال اینگونه زنان در هر فضایی امکان پذیر نمی باشد. در غیر اینصورت باید امنیت محیط کار ، جهت اشتغال یک زن سرپرست خانوار یا زن مطلقه تامین گردد تا آنها با آسودگی خاطر بتواند به کار و فعالیت شان ادامه دهند. یکی از مشکلات عدیده ای که زنان بعد از شرایط طلاق با آن مواجه می شوند محدودیت در فضای کار برای آنها ایجاد می شود.

یکی دیگر از عوامل محدودیت های خانواده است ، زمانیکه زوجین به زندگی مشترک خود خاتمه می دهند و به سمت خانواده بر میگردد در چنین شرایطی ، خانواده ممکن است اجازه ندهند که دخترشان مثل گذشته آزادی سابق را داشته باشند. قاعدتا نگاه خانواده بعد از بازگشت دخترشان از زندگی متاهلی همچون گذشته نخواهد بود در برخی موارد محدودیت های بیشتری در رفت و آمد بوجود می آورد و از سویی دیگر مزاحمت های همسر قبلی ، استرس ، اضطراب ناشی از طلاق و ..... اثرات منفی را بجای می گذارد.

چالش ها و مشکلات پیش روی زنان سرپرست خانوار و مطلقه چیست؟

نداشتن شغل و سرمایه مکفی ، عدم برخورداری از مسکن ، هزینه های سرسام آور ، بیکاری فرزندان ، نداشتن مهارت در یک حرفه خاص و.... همه این موارد مشکلات پیش روی اینگونه زنان می باشد.

بنا به اظهارات زنان مطلقه ؛ ما برای رفع نیازها و احتیاجات خود و فرزندانمان و همچنین برای تامین مسکن و..... به پول نیاز داریم. بنابراین اغلب افراد با خود فکر می کنند ، که باید با ما رفتارهای شرم آور و خصمانه ای داشته باشند به همین‌خاطر در این رابطه به ما توهین و آزادی های شهروندی از ما گرفته می شود.

چرا جامعه نسبت به زنان مطلقه دیدگاه متفاوتی دارد؟

عوامل اجتماعی و همچنین عدم پذیرش برخی از کارگاه‌ها و شرکت‌ها جهت اشتغال زنان ، وجود دیدگاه منفی برخی از مسئولین کارگاهها برای بکارگیری و اشتغال زنان مطلقه و..... همه این عوامل باعث شده که جامعه نسبت به اینگونه زنان دیدگاه متفاوت داشته باشد.

برچسب مطلقه بودن همواره با آسیب ها و مشکلات روحی و روانی متعددی همراه است و افراد معمولا بعد از طلاق دایره تعاملاتشان را در مقایسه با شرایط قبلی ، کاهش می دهند.

فرد ترجیح می دهد با افرادی ارتباط برقرار نمایند که در مورد شرایط گذشته و زندگی مشترکش اطلاعات کمتری داشته باشد و در نهایت این تعاملات بقدری کم می شود تا اینکه فرد بعد از مدتی کل ارتباطات اجتماعی اش را از دست می دهد. به محض اینکه اطرافیان متوجه شرایط طلاق فرد شوند قطعا نوع دیدگاه ها ، انتظارات و همچنین برخورد ها با فرد قاعدتا متفاوت تر از آن چیزی خواهد بود که در گذشته اتفاق افتاده است.

دریافت کردن بازخوردها و نگرش های منفی از سمت اجتماع ، گاهی اوقات در سازگاری فرد با موقعیت و یا شرایط جدید که با آن مواجه است قطعا مشکلات او را دو چندان خواهد کرد. آنها بیشتر در معرض ارزیابی و قضاوت های بی جا و منفی دیگران قرار می گیرند. هر چقدر جامعه سنتی تر و دارای باورهای غلط باشد در این هنگام محدودیت ها بیشتر خواهد شد.

به هر حال هر چه فضا محدودتر و جامعه سنتی تر باشد احتمال اینکه بیشتر در معرض قضاوت و ارزیابی منفی هم قرار بگیرند ، بیشتر خواهد شد.

خواست شما از مسئولین چیست؟

استفاده از نظرات کارشناسان متخصص در این زمینه خالی از لطف نیست.  دولت و مسئولین باید طرح‌ها و برنامه‌های مدونی برای زنان سرپرست خانوار بخصوص زنان مطلقه تدارک ببیند.

باید در نظر داشت که زنان سرپرست خانوار نیز جزیی از اقشار همین جامعه محسوب میشوند و باید به عنوان یک شهروند حق برخورداری از امکانات رفاهی و اجتماعی در جامعه را داشته باشند. مسئولین می بایست تدابیر خاصی در جهت رفع مشکلات زنان سرپرست خانوار اتخاذ نمایند.

سخن پایانی

چه خوب میشد ! برای لحظه ای خود را جای زنان مطلقه بگذاریم. اگر همه ما انسانها به نگاهایمان ، مداخلاتمان و رفتارهایمان شکل انسانی دهیم ، آنوقت این مسئله مرتفع می شود.

گزارش فاطمه درویش پور