دریای اندیشه

آیا انتظار ۱۰ساله اسکله نخل ناخدای بندرعباس برای دیدار با مسافر و کشتی محقق می شود؟

سالیان سال است که سرمایه‌های هرمزگان با رهاسازی پروژه‌های نیمه‌کاره  به خواب سهمگین فرو رفته‌ ومیتوان گفت لقب سرزمین پروژه‌های نیمه‌تمام را برپیشانی  حک کرده‌است.

به گزارش دریای اندیشه به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان از هرمزگان؛ اسکله نخل خدا در شرق شهر بندرعباس که از سال ۱۳۹۰ کار ساخت آن آغاز و پس از ۱۸ ماه ساخت و ساز و هزینه کرد ۳۰۰ میلیارد ریالی بدلیل نامعلومی رها شد، پس از۱۰سال همچنان در انتظار کشتی ها و شناورهایی که قرار بود در کنار آن پهلو بگیرند ولی زخمی و ناتمام چشم به دریا دوخته است.

بندرگاه نخل ناخدا یک دهه پیش گفته می شد با هدف کوتاه‌تر کردن مسیر بندرعباس به جزیره هرمز در ساحل شرقی بندرعباس و ایجاد نخستین بندر تفریحی مسافری به طول چهار کیلومتر به عنوان یکی از طرح‎های مهم و منحصر به ‌فرد در کشور به شکل نخل ساخته می شود.

البته در همان زمان حرف و حدیث های دیگری نیز درباره هدف ساخت آن بر سر زبان ها بود و برخی آن را یک هدیه رانت گونه به صاحبان مجوز گردشگری و تفریحی کنار آن می دانستند.

تاکنون اظهارنظرهای متفاوتی از این پروژه مهم از سوی مسئولان به‌ویژه مدیران بنادر و دریانوردی، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و اعضای شورای شهر بندرعباس شده است که وضعیت آن چگونه اداره شود؟ آیا به بخش خصوصی واگذار شود یا دولت آن را ادامه دهد.

از آنجایی که پروژه های بزرگ و هزینه بَر همچون بزرگراه ها، بنادر و اسکله ها که اعتبار زیادی می بَرد لذا بخش خصوصی کمتر از آن استقبال می کند؛ از همین رو دولت در آن سال ها به امید اینکه بخش خصوصی آن را اداره می کند وارد عرصه هزینه کلان شد ولی نتوانست ادامه دهد.

همچنین بحث هایی از جمله داشتن مشکل زیست محیطی، سپردن به شهرداری بندرعباس با هدف توسعه و عمران شهری و واگذاری به بخش خصوصی نیز مطرح بود که امروز پس از یک دهه وقفه در انتظار تعیین تکلیف از سوی دولت سیزدهم است.

واگذاری به شهرداری یا تخریب این پروژه برای نجات ساحل بندر عباس از یک فاجعه زیست محیطی و قبول کردن این واقعیت که اجرای پروژه از ابتدا اشتباه بود، از سوی دوستداران محیط زیست به عنوان یک راهکار اساسی مطرح شد. این درحالی است که معاون مهندسی و عمران وقت اداره کل بنادر و دریانوردی استان هرمزگان نیز در آن زمان ( اردیبهشت ماه ۱۳۹۱ ) از پایان ساخت بندر چند منظوره نخل ناخدا به ‌عنوان نخستین بندر نخلی شکل کشور در بندرعباس در سال ۱۳۹۲ خبر داد و گفته بود: مدت قرارداد ساخت این بندر ۱۸ ماه و مبلغ آن را ۳۰۰ میلیارد ریال است. این اسکله در نهم بهمن ‌ماه سال ۱۳۹۰ با عقد قرارداد بین اداره کل بنادر و دریانوردی استان هرمزگان و شرکت «کران دریا» که مراحل مطالعه خود را توسط شرکت «مهندسین مشاور پویا طرح پارس» پشت سرگذاشته بود، وارد مرحله عملیاتی شد و از سال ۱۳۹۲ تاکنون حدود هشت سال متوقف مانده است.

از سوی دیگر تعیین تکلیف بندرگاه نخل ناخدا از خواسته های به حق مردم هرمزگان است که انتظار می رود با بازدیدهای اخیر اعضای کمیسیون عمران مجلس و مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی این امر به زودی محقق شود؛ چرا که هدف از احداث بندرگاه نخل ناخدا دسترسی آسان به جزیره هرمز و توسعه صنعت گردشگری دریایی بوده است.همچنین در این مجموعه علاوه بر اسکله و پایانه های مسافربری مرکزهای تفریحی، توریستی، تجاری و ورزش های دریایی نیز پیش بینی شده است.

سازمان بنادر مشکل زیست محیطی بندرگاه نخل ناخدای بندرعباس را بررسی می کند

از آنجایی که بازنگری زیست محیطی بندرگاه در دست احداث نخل ناخدا در شرق بندرعباس به عنوان یک چالش در توقف این طرح مطرح است، سازمان بنادر و دریانوردی رفع این موضوع را در دستورکار خود قرار داد.

معاون امور عمرانی استانداری هرمزگان در این راستا گفت: استانداری هرمزگان و دستگاه های متولی از جمله محیط زیست استان این موضوع را مطرح کرد که بندر نخل ناخدا مشکل زیست محیطی دارد و برای همین منظور باید در مطالعات به طور حتم ارزیابی زیست محیطی و رفع چالش های زیست محیطی هم در برنامه سازمان بنادر و دریانوردی قرار گیرد.

 مدرس با اشاره به اینکه در سال های گذشته (از سال ۱۳۹۱ تاکنون) نزدیک به ۲۰۰ میلیارد ریال برای بندرگاه نخل ناخدای بندرعباس هزینه شده است، بیان داشت: یکی دیگر از دلایل متوقف شدن این طرح بندری، کمبود منابع اعتبای بود که قرار شد این طرح به نتیجه برسد.

وی اظهارداشت: مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی کشور نیز که خود در بازدید اعضای کمیسون عمران مجلس از این طرح حضور داشت، قول داد در سریع ترین زمان ممکن فرایند تکمیل مطالعه و اجرای طرح را انجام دهند به گونه ای که فرایند آن تا پایان امسال انجام شود و متولی تکمیل و راه‌اندازی آن خود سازمان بنادر باشد.

معاون امور عمرانی استانداری هرمزگان ادامه داد: قرار بود بندرگاه نخل ناخدای بندرعباس در ۲ مرحله انجام شود که مرحله نخست که شامل احداث زیر ساخت های اولیه بندری و دریایی همچون جاده دسترسی، موج شکن ها و حوضچه پهلوگیری شناورهاست، تا قبل از پایان سال عملیات اجرایی آن شروع شود و مرحله دوم نیز استحصال اراضی بوده که بعد ساختار تجاری و اقامتی و گردگشری پیدا می کند.

اسکله نخل ناخدا

در کنار این موضوع، بلوار ساحلی بندرعباس به سمت میناب نیز که یک بخش ۱۰ کیلومتری آن اجرا شده است، هم قرارشد که اداره کل راه و شهرسازی با همکاری شهرداری طرح توجیهی را آماده کنند و کمیسیون عمران مجلس نیز مساعدت لازم در خصوص دریافت ماده ۲۳ این طرح گیرد و در حقیقت به عنوان یکی از طرح هایی که برای آن ایجاد ردیف در بودجه سال آینده انجام دهند، اتفاق های مثبتی شود.

سازمان بنادر اسکله نخل ناخدا بندرعباس را تکمیل می‌کند

منصور آرامی نماینده مردم بندرعباس، حاجی آباد، قشم، بندرخمیر و بوموسی نیز در جریان بازدید اخیر اعضای کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی از اسکله نخل ناخدای بندرعابس گفت: برای حل مشکل این اسلکه، قرار شد تا سازمان بنادر نسبت به تکمیل و ایجاد زیربناها در این اسکله اقدام و آن را به بستری برای رفت و آمد به جزیره هرمز تبدیل کند.

منصور آرامی در این زمینه افزود: با پیگیری از سازمان بنادر و دریانوردی مقرر شد تا اداره کل بنادر و دریانوردی هرمزگان اقدام به ایجاد و توسعه زیربناهای مورد نیاز فعالیت اسکله نخل ناخدا اقدام کرده و آب و برق و آسفالت و دسترسی به این بندر را کامل کند. وی ادامه داد: همچنین بنا شد تا امکان پهلوگیری شناورهای مسافری در این اسکله و رمپ‌های لازم برای بهره‌برداری از این مگان جهت سفر به جزیره هرمز و دیگر امکانات مرتبط با توسعه تفریحی و گردشگری آن از سوی سازمان بنادر و دریانوردی ایجاد شود.

عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی اظهارداشت: اگر اسکله نخل ناخدا عملیاتی و برای سفر به جزیره هرمز از شرق بندرعباس مهیا شود، می‌توان در مدت زمان کمتری به این جزیره رفت و آمد کرد و در عین حال مسافران از طریق مسیر جدیدی بتوانند پس از بحران کرونا به این جزیره سفر کنند که این محدوده دریایی نیز بستر برنامه‌ ریزی‌های جدید اقتصادی و گردشگری باشد.

۳۰میلیارد تومان هزینه بدون مجوز محیط زیست

طبق اعلام اداره کل حفاظت محیط زیست هرمزگان، با گذشت یک دهه از ساخت بندر نخل ناخدای بندرعباس مسئولان و متولیان ساخت این پروژه از سازمان محیط زیست مجوز ساخت و فعالیت دریافت نکرده اند و تاز زمانی که استانداردهای زیست محیطی رعایت نکنند،اجازه فعالیت تجاری ندارند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست هرمزگان در این راستا گفت: با توجه به اینکه این پروژه به عنوان یک طرح ملی مطرح بوده، اداره کل محیط زیست استان در همان زمان از دستگاه های متولی از جمله استانداری و بنادر و دریانوردی خواست که در ساخت این بندر استانداردهای لازم از جمله ایجاد کانال هدایت آب به شکل موج شکن ایجاد کند که تاکنون برای این پروژه اقدامی صورت نگرفته است.

حبیب مسیحی تازیانی افزود: این کانال موجب می شود که تبادل آب به هنگام جزر و مد و توفان به خوبی صورت گیرد و از خسارت به بندرگاه جلوگیری کند لذا برای تکمیل این پروژه ملی، یک الزام زیست محیطی لازم بوده که قبل از بهره‌برداری اقدام شود.

وی یادآورشد: البته اسکله نخل ناخدا شاید برای گردشگری قابلیت داشته باشد ولی برای استفاده در امور تجاری و اقتصادی بواسطه همان مسائلی که یاد شده باید داشته باشد تا مجوز بهره‌برداری بگیرد.

مدیرکل سابق حفاظت محیط زیست هرمزگان نیز در سال ۱۳۹۳ گفته بود: متولی احداث اسکله درحال ساخت «نخل ناخدا» بندرعباس باید مجوز لازم زیست محیطی را از این سازمان دریافت کند، اگر این پروژه یا هر پروژه دیگری در سواحل هرمزگان بدون دریافت مجوز احداث شود در آینده با مشکل روبرو خواهد شد.

مجید وفادار افزود: برخی طرح ها کلان هستند که اگر خارج از چارچوب اجرا شوند مشکل هایی را در آینده ایجاد می کنند، اداره بندر و دریانوردی یکی از نهادهایی است که در یکی از پروژه هایش در اسکله شهید رجایی بدون مجوز اقدام به خشک کردن زمین کرده در صورتی که این سازمان باید همکاری بیشتری با محیط زیست داشته باشد.

وی این را نیز گفته بود که از اداره ها و نهادها درخواست می شود مجوزهای زیست محیطی برای اجرای پروژه های خود اخذ کنند، چرا که حجم مکاتبه های صورت گرفته با برخی دستگاه های اجرایی از نامه فراتر رفته و کتابچه شده است.

بندر نخل ناخدا در تور بازدید نمایندگان مجلس شورای اسلامی

در نهایت این پروژه (بندرگاه نخل ناخدا) باتوجه به طولانی شدن ساخت آن و همچنین توقف طولانی مدتش، اعضای کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی به همراه مدیرعامل بنادر ودریانوردی را هفته گذشته به بندرعباس کشاند تا در برنامه بازدیدی بنادر هرمزگان، بندر نخل ناخدا را به عنوان نخستین سوژه خود در نظر بگیرند و به دنبال راه چاره باشند.

بندرگاه چند منظوره نخل ناخدا از طرح های منحصر بفرد بندری کشور است که با هدف کاهش ترافیک دریایی، دسترسی آسان به جزیره هرمز، ایمن‌سازی سفرهای دریایی و رونق گردشگری ساحلی و دریایی در منطقه شرق هرمزگان در حال ساخت است.

علیرضا محمدی کرجی ران مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان در جریان این بازدید گفت: مرحله نخست اجرای این طرح بندری، شامل احداث زیرساخت های اولیه بندری و دریایی همچون جاده دسترسی، موج شکن ها و حوضچه پهلوگیری شناورها است و که ساخت آن از سا ۱۳۹۱ توسط سازمان بنادر و دریانوردی آغاز شد و تا سال ۱۳۹۶ به پایان رسیده است.

محمدی کرجی ران افزود: در این مرحله، اعتباری افزون بر۳۵۰ میلیارد ریال از محل منابع داخلی سازمان بنادر هزینه شده است و با بهره‌برداری از طرح نخل ناخدا، فاصله ۱۹ کیلومتری بندرعباس به جزیره هرمز به ۱۳ کیلومتر کاهش یافته و با رونق تجارت و گردشگری، توسعه چشمگیر جزیره زیبا و تاریخی هرمز را درپی خواهد داشت.

وی خاطر نشان کرد: مرحله نخست این طرح شامل احداث یک جاده دسترسی و موج شکن به طول چهار هزار و ۴۰۰ متر در داخل دریا و حوضچه ای جهت نصب اسکله های شناور برای شناورهای مسافری و قایق های تفریحی است.

این مسئول یادآورشد: با پایان مرحله نخست این طرح و احداث زیرساخت های اولیه بندری و دریایی، مرحله دوم که شامل احداث پایانه مسافری، هتل، رستوران و کافی شاپ، مرکز تفریح دریایی و ورزش های آبی خواهد بود با سرمایه گذاری بخش خصوصی اجرا می شود.

مدیرکل سابق بنادر و دریانوردی هرمزگان نیز که اکنون مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی است نیز در سال ۱۳۹۱ با اشاره به ساخت مرحله اول بندر نخل ناخدا گفته بود: عملیات ساخت مرحله اول بندر نخل ناخدا با اعتباری افزون بر ۱۷۲ میلیارد و ۸۱ میلیون و ۴۹۲ هزارو ۸۰۴ ریال از بهمن ماه سال۱۳۹۰ آغاز شده و طبق قرارداد باید در مردادماه سال ۱۳۹۲ به بهره‌برداری برسد. علی اکبر صفایی افزوده است: طول کلی موج شکن این بندر چهار هزارو ۱۳۰ متر است که تاکنون هزار و ۸۸۰ متر آن ساخته شده است و مساحت حوضچه بندرگاه نخل ناخدا ۲.۵ هکتار می باشد که علاوه بر اسکله و ترمینال های مسافری ، مرکزهای اقامتی و تفریح های ورزشی نیز درنظرگرفته شده است.

وی ادامه داد: احداث این بندرگاه چند منظوره تاثیر بسزایی در توسعه و عمران جزیره هرمز و بخش قابل توجهی از نیازهای حوزه حمل و نقل دریای استان هرمزگان را برآورده می سازد و برای این بندرگاه پسکرانه ای به مساحت ۲۵ هکتار درنظرگرفته شده که در محدوده ساحل شرقی بندرعباس و در فاصله یک کیلومتری از بلوار خلیج فارس واقع شده است.

بندرگاه چند منظوره نخل ناخدا که نام خود را از محله به همین نام در شهر بندرعابس گرفته است، از طرح های منحصر بفرد بندری کشور بوده که با هدف کاهش ترافیک دریایی، دسترسی آسان به جزیره هرمز، ایمن‌سازی سفرهای دریایی و رونق گردشگری ساحلی و دریایی در منطقه شرق هرمزگان در حال ساخت است.

مرحله نخست ساخت بندرگاه نخل ناخدا توسط سازمان بنادر و دریانوردی از سال ۹۱ آغاز شد و تا سال ۹۶ به پایان رسیده است.

این هم باید گفت که با بهره‌برداری از طرح نخل ناخدا، فاصله ۱۹ کیلومتری بندرعباس به جزیره هرمز به ۱۳ کیلومتر کاهش یافته و با رونق تجارت و گردشگری، توسعه چشمگیر جزیره زیبا و تاریخی هرمز را در پی خواهد داشت.

بهره برداری از بندر نخل ناخدا موجب رونق جزیره هرمز که به عنوان جزیره رنگ ها(به خصوص خاک سرخ آن) شهرت دارد و همچنین توسعه فعالیت های توریستی با محوریت گردشگران داخلی در فصل های سرد سال که بیشتر مناطق کشور را برف و باران دربرگفته خواهد شد.

استان هرمزگان دارای ۷۱ بندر تجاری، صیادی و چند منظوره از شرق تا غرب و جزیره های ۱۴ گانه است که نقش اساسی در مبادلات اقتصادی در جنوب برای کشور دارند.