دریای اندیشه

ارزش ریال در نتیجه فشار تحریمی، شیوع کرونا و رشد نقدینگی در هفته های اخیر با کاهش مواجه شده است. پیوند زدن ارزش ریال به یک دارایی امن نظیر طلا یکی از راه هایی است که برخی از اقتصاددانان آن را برای ثبات بخشی به بازار ارز توصیه می کنند. 

استیو هانکه، استاد اقتصاد کاربردی دانشگاه جان هاپکینز در بالتیمور آمریکا و یکی از متخصصان مطرح جهانی در حوزه هیات‌های ارزی ( نهادی که وظیفه حفظ برابری ارزش پول ملی در برابر دیگر ارزها را بر عهده دارد) در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: در شرایط فعلی، اصلی ترین اولویت برای سیاست گذار باید ایجاد یک هیات ارزی با پشتوانه طلا باشد. این هیات کار صدور اسکناس و سکه را با یک نرخ ثابت انجام خواهد داد. میزان ذخایر ارزی این هیات توسط قانون تعیین می شود و معادل یا کمی بیشتر از تعهدات پولی خواهد بود. 

هانکه که پیش از این با روش ایجاد هیات ارزی در بلغارستان موفق شد در سال ۱۹۹۷ ابرتورم ۲۴۲ درصدی این کشور را متوقف کند  و  سابقه مشاوره اقتصادی در پنج کشور بلغارستان، صربستان، ونزوئلا، اندونزی و قزاقستان را در کارنامه دارد، افزود: وقتی هیات ارزی دارای پشتوانه طلای کافی باشد، در واقع پول ملی چاپ شده چیزی جز دارایی امن نخواهد بود و هیات ارزی از طریق اختلاف بین بهره دارایی ذخیره و مخارج نگهداری تعهداتش کسب سود می کند. 

به گفته هانکه، طلا بهترین گزینه موجود برای استفاده به عنوان پشتوانه در هیات ارزی ایران محسوب می شود چرا که صدور طلا در اختیار کشور خاصی نیست. این هیات به جای سیاست گذاری پولی روی سیاست گذاری نرخ ارز ثابت متمرکز خواهد شد و بدین ترتیب مقدار پول مجاز برای باقی ماندن در چرخه باید تنها توسط نیروهای بازار تعیین شود. این هیات با اعمال محدودیت های سختگیرانه روی ساختار بودجه ای دولت و انضباط مالی نظارت خواهد کرد و نمی تواند به ابزاری برای تامین مالی دولت تبدیل شود.  

استاد اقتصاد دانشگاه جان هاپکینز در ادامه با اشاره به تجربه استفاده از هیات های ارزی در حدود ۷۰ کشور در ادوار مختلف افزود: کشورهایی که از هیات های ارزی استفاده کردند از تورم کمتر، کسری بودجه کوچک تر و سطوح بدهی کمتر ( در مقیاس میزان تولیدات ناخالص داخلی) بهره مند شدند و این به آن ها کمک کرد بحران بانکی کمتر و رشد اقتصادی بیشتری داشته باشند. 

به گفته هانکه در حال حاضر هیات ارزی هنگ کنگ که از سال ۱۹۸۳ تاسیس شده، موثرترین هیات ارزی جهان است.