دریای اندیشه

چین که خود بیشترین میزان تنش ها را با آمریکا تجربه می کند و شاهد تیرگی روابط دو کشور دربالاترین حد از سال ۱۹۷۹ میلادی است با سیاست های حمایتی و پشتیبانی از مواضع بحق جمهوری اسلامی ایران، عملا در مقابل آمریکا ایستاده است.

سیاست های حمایتی چین از ایران را می توان در زمینه های سیاسی،  اقتصادی و حتی نظامی، امور فرهنگی و هنری و ده ها عرصه دیگر خلاصه کرد که اوج آن پشتیبانی کامل پکن از توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ میلادی موسوم به برجام است که سه سال پس از آن دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا از آن خارج شد.

این خروج، پیامدهای بسیار سختی برای آمریکا داشت و این کشور در عین ناباوری با انزوای شدید بین المللی روبرو شد کشورهای اروپایی از واشنگتن فاصله گرفتند و چین و روسیه مقابل آمریکا ایستادند.

حمایت بی چون و چرای چین از برجام واقعا الگویی برای دیگر کشورهای این توافق هم محسوب می شود از روز ابتدای امضای توافق تاکنون، پکن همواره بر موضع حمایت از این توافق بین المللی ایستادگی کرده و آن را یک الگوی دیپلماسی موفق برای حل مسایل دیگر دانسته است.

چین روابط تجاری و همکاری های اقتصادی و سیاسی با ایران را نه تنها کاهش نداده بلکه در بسیاری از عرصه ها نیز شاهد تقویت همکاری طرفین بوده ایم دو کشور رزمایش مشترک هم با روسیه برگزار کرده اند و در زمینه های فرهنگی نشست های مختلفی برگزار نموده اند و اندیشه مندان هر دو کشور رایزنی های مستمر دارند.

در همین شرایط چین می کوشد تا همچنان سیاست حمایت از توافق هسته ای را دنبال کند حاضر به قطع ارتباطات و سرمایه گذاری های مالی و همکاری اقتصادی با ایران تحت فشار آمریکا نیست و بارها اعلام کرده است یکجانبه گرایی آمریکا کار دست خودش می دهد.

"لی چینگ چینگ" مفسر مسایل سیاسی در چین بر این باور است که آمریکا به دلیل سیاست هایی که در قبال ایران اتخاذ کرده خود را در دام انداخته و منزوی نموده و باعث شده است تا شورای امنیت نیز در برابر خودخواهی های آمریکا ایستادگی مضاعف نشان دهد.

او می افزاید: آیا کشوری که از یک توافق بین المللی که اروپا،  چین،  روسیه و ایران امضا کرده اند خارج می شود حق دارد از شورای امنیت درخواست فعال کردن مکانیسم ماشه داشته باشد؟ اصلا چنین حقی ندارد این یک موافقنامه بین المللی است که طرف های دیگری هم دارد آنها خواستار حفظ چند جانبه گرایی هستند و از منع اشاعه حمایت می کنند و با بازگرداندن تحریم ها علیه ایران مخالفند و رییس دوره ای شورای امنیت هم این موضوع را علنا به اطلاع همه دنیا رسانده است.

تحلیلگر چینی شکست آمریکا در شورای امنیت را نتیجه دامی دانست که خود واشنگتن پهن کرده است و افزود که این یک واکنش و پاسخ مشروع به کشوری است که از برجام خارج شد و بر طبل یکجانبه گرایی می کوبد.

این موارد را باید در کنار همکاری های اقتصادی چین و ایران مورد توجه قرار داد و متوجه بود که دو کشور درحال رایزنی درباره برنامه همکاری جامع ۲۵ ساله هستند که سرمایه گذاری کلانی را متوجه ایران می کند و یک منبع بزرگ تامین انرژی و بازاری بزرگ در اختیار چین قرار می دهد و این کشور را به دیگر کشورهای منطقه مرتبط می سازد.

افزون بر این نباید روابط بسیار نزدیک و صمیمی و همکاری های دو طرف را در جریان همه گیری کرونا فراموش کرد و اینکه چینی ها بارها از ایران به دلیل اینکه اولین کشوری بود که پس از شیوع کرونا به آنها کمک و با آنان همدردی کرد تقدیر نمودند و در ادامه اعزام تیم پزشکی چین به ایران و کمک های این کشور مورد تقدیر و تشکر تهران قرار گرفت.

برای همین شی جین پینگ رییس جمهوری خلق چین که سال ۲۰۱۶ میلادی به ایران سفر کرد و به همراه حسن روحانی رییس جمهوری اسلامی ایران از ارتقای روابط مشارکتی راهبردی ایران و چین خبر داد تاکید دارد ایران یک گذرگاه و مسیر ترانزیتی بسیار مهم برای برنامه راه ابریشم نوین چین است که دهها کشور را دربر می گیرد و هزاران میلیارد دلار سرمایه را در خود جذب می کند و کشورهای آسیایی، آفریقایی و اروپایی را به یکدیگر متصل می سازد.

این سیاست های حمایتی چین از سرمایه گذاری در ایران، همکاری در مسیر راه ابریشم نوین، پیشبرد برنامه جامع ۲۵ ساله، همکاری در بخش انرژی، توسعه روابط در عرصه های سیاسی و فرهنگی و نظامی و همچنین پشتیبانی ازبرجام نشان دهنده عمق مناسبات دوستانه دو کشور است که نه چندین سال بلکه چندین قرن است روابط دوستانه بدون پرفراز و نشیب و نزدیک داشته اند.

لی می گوید: ترامپ با خروج از برجام به امنیت و اقتصاد دیگر کشورها از جمله اروپا لطمات زیادی وارد کرد از شرکت های آنها برای معامله باایران جلوگیری نمود در موضوع هسته ای دولت آمریکا به دلیل سیاست های مخرب و یکجانبه مستحق شکست است بیرون رفتن از این توافق و ترور سردار بزرگ ایران قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه باعث بی ثباتی فزاینده خاورمیانه شد و چالش های فراوانی ایجاد کرد.

همین سیاست های حمایتی است که باعث شد چین سیاست های آمریکا علیه ایران را گستاخانه بداند "وانگ یی" وزیر خارجه و "جانگ جون" نماینده چین در سازمان ملل هم یکجانبه گرایی آمریکا را تقبیح کنند امروز در کشور چین تحلیلگران و مسئولان معتقدند که نباید از سیاست های یکجانبه آمریکا علیه ایران حمایت کرد دولت ترامپ درایت خود را و رهبری بر جهان را از دست داده است و نظم و ثبات جهان را با اشتباهاتش به چالش می کشد.

"لی هایدونگ" استاد روابط خارجی دانشگاه پکن می گوید : آمریکا در مقابله با چند جانبه گرایی هرگز موفق نخواهد شد این کشور نمی تواند سیاست هایش را آنطور که می خواهد به شکل یکجانبه به پیش ببرد رای دهندگان آمریکایی بتدریج به این می رسند که دولت آنها چه مشکلاتی برای نظم جهانی بوجود آورده است.

ایران و چین کماکان در حال تداوم و تعمیق همکاری های خود هستند و براساس دیدگاه ناظرانی چون لی چینگ چینگ، آمریکا با یکجانبه گرایی نمی تواند به نتیجه ای برسد این راه جز انزوا برای واشنگتن نخواهد بود چماق تحریم دیگر کارساز نیست و می بینیم که اکثر کشورها در یک طرف و آمریکا در مقابل آنها ایستاده است.

سیاست های حمایتی چین از ایران در ادامه تقویت خواهد شد و طبیعتا در دنیایی که چند جانبه گرایی را دنبال می کند، کشورهایی با سیاست های مستقل و فارغ از زورگویی و اعمال تحریم بخوبی از عهده مسئولیت هایشان بر می ایند و پیامد همکاری های آنها نتایج و خوب و پربار برای دولت ها و ملت هایشان خواهد بود.