دریای اندیشه

پیش از آنکه شیوع کرونا کرکره اقتصادی بسیاری از مشاغل را پایین بکشد، تئاتر هنری بود که چرخه اقتصادی فعالان آن درست نمی‌چرخید، حالا که دیگر با وجود این ویروس، هنری مانند نمایش که با اجرای زنده معنی پیدا می‌کند، ضربه بزرگ و مهلکی را متحمل شده است .

به گزارش دریای اندیشه؛تئاتر در ایران هنری است که در حالت عادی نیز آنطور که باید نمی تواند هزینه های عوامل خود را که ماه ها برای چندین اجرا تلاش می کنند جبران کند و علاقه و دغدغه هنرمندان است که چراغ صحنه را روشن نگه می دارد تا منجر به تقویت فرهنگ در مردم و جامعه ای فرهیخته شود. 

رفع مشکلات تئاتر در گرو همسو بودن مسئولان با هنرمندان است ؛ مسئولان باید بدانند اگر خودشان با فضای فکری جامعه هنری آشنا باشند مشکلات خود به خود حل خواهند شد زیرا آن زمان مسئولان می دانند که چه مشکلاتی در سر راه هنر قرار دارد.

انتقادکردن لزوما به معنی بد بودن مانیست و فقط برای بهبود روند تئاتر شهرمان است. نمایش یک صنعت فرهنگیست، دراین زمینه سرمایه گزاری کنید، چقدر از نمایش های اجرایی به اطلاع شهروندان  میرسد ؟ قطعا بخشی از آن وظیفه  ماست اما قسمتی هم به دسته شما مسئولین عزیز صورت می گیرد. بازیگران و تئاتری ها در جشنواره های مختلف نام هرمزگان را ارج میدهند ولی کسی آن ها را نمیشناسد . در یک کلام، هوای گروه های تئاتری را داشته باشید. ، کمک کنید باتئاترحال شهر را بهتر کنیم.

تئاتر شغلی نیست که بازیگران بتوانند از ان کسب در آمد کنند. بخاطر علاقه درونی که به نمایش دارند در این زمینه مشغول به فعالیت هستند و در بیشتر شهرستان های کشور وضعیت همین است.

هنرمندان تئاتر بر چهره خود صورتک خندان معروف را می زنند تا مردم چهره واقعی و غمگین آنها را نبینند .

درادامه  مصاحبه روزنامه ی دریای اندیشه را با یکی از بازیگران تئاتر و مستند ساز هرمزگانی می خوانید:

بعنوان سوال اول خودتان را به طور کامل برای مخاطبان دریای اندیشه معرفی کنید؟

سید یوسف قریشی هستم؛ مدیر مسئول مجله ی ادبیات نمایشی. ۱۲ سال سابقه کار در حوزه ی تئاتر صحنه ای و ۸ سال کار در حوزه سینمای کوتاه و مستند را دارم.

دیپلم تئاتر و دانشجوی سال آخر کارشناسی ادبیات نمایشی. در یکسال اخیر با ۶ روزنامه و مجله به عنوان ستون نویس سینمایی همکاری داشتم و بیش از ۲۰ یادداشت به چاپ رسانده ام.

مشکلات و معضلات هنرمندان عرصه تئاتر و سینما در هرمزگان چیست؟

به عقیده  من هرمزگان دارای جوانان هنرمند و بشدت خلاقی است و اگر حمایت بیشتری از آنها صورت بگیرد به طور قطع شاهد شکوفایی آنها خواهیم بود.ولی خب طی سالیان اخیر که شاهد بهتر شدن زیرساخت های فرهنگی و هنری در دیگر استانها بوده ایم، به نظر می آید که هرمزگان آنقدر ها در این فضا سرعت پیشتازی نداشته است.ما هنوز هم در هرمزگان هنرستان رسمی تئاتر و سینما نداریم و این یعنی جوانان هرمزگانی علاقمند به این دو عرصه مهم تاقبل از ورود به دانشگاه نمیتوانند به صورت علمی علاقه ی خود را دنبال کنند.

اگرچه از حق نگذریم وجود مراکز پیشتازی همچون هنرستان دخترانه ی آیت الله صدر یک امتیاز خوب به حساب می آید،چراکه هنوز هم کلانشهرهایی در ایران وجود دارند که حتی یک هنرستان خوب در رشته های دیگر هنری چون گرافیک و نقاشی هم ندارند؛ولی خب این مسئله به هیچ وجه کافی نیست. اضافه شدن دستکم یک رشته از این دو( نمایش ویا سینما) به حتی یکی دومورد از هنرستان های استان امری کاملا ضروری است و این مهم، حداقل روزنه ای ایجاد میسازد تا پسران و دختران علاقه مند هرمزگانی امکان تحصیل یافته و از هم سالان خود در دیگر شهرهای کشور عقب نمانند.

در این دو سالی که مردم و جامعه درگیر کرونا است قشر سینما داران و هنرمندان با چه مشکلاتی روبرو شدند؟

همه گیری بیماری کووید طبیعتا به بخش زیادی از جوامع ضررهای اقتصادی و روانی وارد نمود و سینما و تئاتر نیز نه تنها از این قاعده مستثنی نبوده، که شاید جزو پر زیان ترین ها نیز به حساب می آیند. پروژه های سینمای سنگینی متوقف شده و سرمایه گذاران و تهیه کنندگان زیادی از سینما رفتند.سرمایه محدود تر از همیشه شد و سفره بسیاری از هنرمندان نیز خالی تر از همیشه. این قصه برای هنرمندان تئاتر تلخ تر نیز هست. چرا که حتی تا پیش از همه گیری نیز اغلب هنرمندان این عرصه به سختی روزگار می گذراندند و حال گردش مالی تئاتر خود به خود بی رونق تر از حد تصور بود. بخصوص در شهرستان های ایران که هنوز هم در اغلب شان چیزی تحت عنوان گیشه و درآمد زایی از تئاتر وجود ندارد و درآمد سالانه ی بسیاری از هنرمندان تئاتر چیزی نزدیک به صفر است!آنها تنها پای علاقه و رسالت‌شان باقی مانده و اغلبا شکم خود را با درامد شغلی پاره وقت سیر نگاه می داشتند.

در تهران اما تا قبل از همه گیری اوضاع کمی بهتر بود و کارها حداقل برای خود فروش و گیشه ای داشتند، اما خب حالا در این روزها و با تعطیلی های مداوم سالن های تئاتر، وضعیت تهران دست کمی از وضعیت شهرستانها ندارد.

نگاه مسئولان هرمزگان به هنرمندان تئاتر و سینما در گذشته چطور بوده الان چگونه است؟ وضع مطلوب مدنظر شما باید چگونه باشد؟

در سوال دوم تا حدی به این سوال نیز پاسخ دادم. به عقیده من اگرچه هرمزگان آنقدر هم نسبت به دیگر شهرها از قافله جامانده نیست، اما هنوز مشکلاتی بسیار جدی وجود دارد.در چند سال اخیر چند جشنواره تئاتر و فیلم کوتاه در جزیره ی کیش آغاز به فعالیت کرده که واقعا اتفاقی حائز اهمیت است. ولی ما باید سال به سال کیفیت برگزاری این قبیل اتفاقات را بالا ببریم.

هرمزگان به دلیل شرایط جغرافیایی خاص خود پتانسیل بسیار بالایی در جذب گردشگر داشته و خب این خود میتواند بهترین بازار برای جشنواره ها باشد.به عقیده ی من باید به تعداد این جشنواره ها افزوده شده و سال به سال با کیفیت بیشتری برگزار شوند. همچنین با دعوت از گروه های اجرایی از شهرهای مختلف ایران و مهم تر از آن حمایت از جوانان و نوجوانان بومی هرمزگان در امر تشکیل گروه های اجرایی میتوان بیش از پیش شاهد گرم تر شدن فضای فرهنگی و هنری هرمزگان بود.البته همانطور که پیش تر اشاره شد تشکیل هنرستان‌های تخصصی تئاتر و سینما و یا اضافه کردن این رشته ها به هنرستانهای موجود، خود می تواند نقش بسزایی در تشکیل گروه های اجرایی و ایجاد انگیزه برای نوجوانان هرمزگانی داشته باشد.

فعالیت انجمن سینما و تئاتر در هرمزگان چگونه است؟ از نظر عملکردی و حمایت از هنرمندان رضایت بخش هست یا خیر؟

به نظر می آید که در سال‌های اخیر انجمن های نمایشی و سینمایی( بخصوص انجمن های نمایشی) در مسیر درستی قرار گرفته و راه را آموخته اند، ولی خب سرعتشان کم است. یعنی با تشدید فعالیت هایشان در همین زمینه هایی که پیدا کرده اند میتوانند به گروه های پیشتازی در سطح کشور تبدیل شوند.

چراکه همانطور که گفته شد هرمزگان بخصوص از نظر جغرافیایی، گردشگری و اقتصادی زمینه های بسیار خوبی را در خود داشته و با کمی شتاب گرفتن در همین امور موجود مانند برگزاری جشنواره های ملی باکیفیت می توان شاهد پیشرفت روز افزون استان هرمزگان در عرصه تئاتر و سینمای کشور بود.

پیشنهادات شما برای رشد تئاتر  و تولید فیلم کوتاه مستند یافیلم بلند در هرمزگان چیست؟

حمایت از فیلمسازان و کارگردانان موجود و ارائه ی برنامه برای تربیت نسل بعدی هنرمندان.به نظر می آید هرمزگان جوانان بسیار خلاقی دارد که سرعت پیشرفت آنها به دلایلی کند است.

 ابتدا باید این دلایل شناسایی شده و بعد به آن پاسخ داده شود. بنده اخیرا در یک جشنواره ی ملی فیلم کوتاه در تهران داور بودم و خب نزدیک به ۲۰۰ فیلم کوتاه از استانهای مختلف سراسر ایران را داوری کردم. تعداد اثار ارسالی از هرمزگان اگرچه از نظر کمیت به شدت کم تعدادتر از دیگر استانها بود اما مجموعا از نظر کیفیت در سطح بسیار خوب و درخشانی بود.

من پس از اتمام روند داوری غبطه خوردم که چرا تا این حد تعداد تولیدات فیلمسازان هرمزگانی محدود است.به نظر باید این کمبود ها ابتدایی شناسایی شده و سپس برای آنها پاسخ پیدا کرد و آنهارا آرام آرام حل نمود.با حمایت از هنرمندان فعلی و تربیت هنرمندان جدید به طور قطع دست کم شاهد درخشش جوانان هرمزگانی در عرصه ی سینمای کوتاه و مستند خواهیم بود.

جایگاه استان از نظر سینما و تئاتر در کشور را بیان کنید؟

از نظر من بعضی نقاط جغرافیایی وجود دارند که مملو از قصه اند. استان هرمزگان بی شک در ایران یکی از همان منطقه هاست؛یکی از مهم ترین آنها. بگذارید تا قصه ای برایتان تعریف کنم. در سال ۱۳۷۷ بنا بود تا یک پروژه ی سینمایی با همکاری ۷ تن از بهترین فیلمسازان آن دوره ی سینمای ایران ساخته شود و تبدیل به بزرگترین پروژه ی مشترک سینمایی کشور شود. جالب است بدانید که قصه تمام ۷ اپیزود فیلم در کیش اتفاق می افتاد و عنوان فیلم هم "قصه های کیش"بود. اگرچه بعد ها به دلایلی ۴ نفر از آن کارگردانان از حضور در پروژه انصراف دادند و فیلم نهایتا تنها با ۳ اپیزود تدوین و اکران گشت، اما شاید این قصه می تواند برای ما حاوی پیامی باشد که بر فرضیه ای که بنده در ابتدا برایتان مطرح نمودم صحه بگذارد: استان هرمزگان دارای ظرفیت های بسیاری در امر قصه گویی است.

از نظر من این خاصیت جغرافیا،آداب و رسوم و تاریخ هرمزگان است که بر روی مردمش نیز تاثیر مستقیم دارد. یعنی به نظر هنرمندان هرمزگانی نیز به دلیل زیست در این جغرافیا ناخوداگاه قصه را می فهمند و نتیجتا به داستان سرایان بهتری بدل می شوند. حداقل می توانم این مسئله را طبق تجربه شخصی ام اظهار کنم.

نگاه مسئولان کشوری به تئاتر و سینمای هرمزگان چگونه است؟

راجع به نگاه مسئولان، هیچ گاه آنقدر اطلاع نداشته و ندارم.اما باید بگویم که نگاه هنرمندان سرتاسر ایران به نوجوانان و جوانان هنرمند هرمزگانی مجموعا یک نگاه بسیار مثبت و سطح بالاست. یعنی اگر چه شاید امکانات این استان به نسبت شهرهای مرکزی کشور محدود تر باشد اما سطح توقع جامعه ی هنری از هنرمندان هرمزگانی همیشه بالاست.

 این نکته به نظر من برای مسئولان بسیار حائز اهمیت است و واقعا نیاز به توجه دارد. چراکه نشان دهنده ی این نکته است که اگر بتوانیم امکانات و توجهات بیشتری را به هنرمندان این استان روا داشته و نیازهای آنان را همگام با هنرمندان دیگر استانها برطرف نماییم، به یقین میتوانیم شاهد درخشش روزافزون استان هرمزگان در عرصه فرهنگ و هنر کشور باشیم.

و کلام آخر:

ممنونم از دعوت شما و امیدوارم این اتفاق برای همه ی تئاتری های شهرمان بیفتد.حرف هایی هست که باید از زبان ما ها گفته شود ولی جایی برایش نداریم.میخواهم به همه تئاتری ها بگویم خیلی قابل تحسین اید و دوستتان دارم.و امیدوارم همیشه مبلغ انسانیت و خوبی باشیم.