رئیس جمهور بلاروس گفت آماده برگزاری انتخابات مجدد و تسلیم قدرت پس از برگزاری یک رفراندوم قانون اساسی است، تلاشی که به گفته برخی برای آرام کردن موج اعتراضات مردمی و اعتصاب ها در کشور پس از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری صورت گرفته است.
خبرگزاری رویترز، لوکاشنکو که با هلیکوپتر و با پسر پانزده سالهاش به بازدید از یک کارخانه رفته بود به کارگران گفت: ما انتخابات برگزار کردیم، برای برگزاری انتخابات تازه باید از روی نعش من رد شوید.
با این حال او پیشنهاد تغییر قانون اساسی را داد یک کوتاه آمدن آشکار که به نظر نمی رسد معترضانی را که خواهان رفتن او از قدرت هستند راضی کند.
او گفت: ما تغییرات را به رفراندوم می گذاریم و من قدرت خود را تحویل خواهم داد اما نه تحت فشار یا بخاطر اعتراضات خیابانی .
لوکاشنکو تاکید کرد: بله من قدیس نیستم شما طرف خشن مرا نیز دیده اید. من جاودانه نیستم. اما اگر شما نخستین رئیسجمهوری را به پایین بکشید، به همراه آن کشورهای همسایه و همه چیز را به پایین کشیدهاید.» او افزود، تسلیم فشارهای خیابانی نمیشود.
وی گفت که اگر مردم می خواهند، انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری پس از رفراندوم قابل برگزاری خواهد بود.
لوکاشنکو با حضور در مقابل جمعیتی نه چندان بزرگ و متشکل از چند هزار نفر، که طبق گزارشها اغلب با اتوبوسهای ویژه به این رویداد آورده شده بودند، در سخنانی احساساتی درخواست خود را بیان کرد.
رئیس جمهوری جنجالی بلاروس، چنان که خیلیها گفتهاند، بدون آن که واقعا زانو بزند، گفت: «برای اولین بار در زندگیام در مقابل شما زانو میزنم.»
کشور کوچک بلاروس در یکی از پرحادثهترین هفتههای تاریخ خود، شاهد زنجیرهای از رویدادهای غیرعادی بود: انتخابات مناقشه برانگیز، سرکوب مایوسکننده، شواهدی مبنی بر وقوع شکنجههای وحشتناک، مبارزه متقابل به رهبری زنان، و اعتصاب سراسری عمده.
امروز این کشور برای اولین بار شاهد یک رویداد دیگر نیز بود: تصویر مردی که روزگاری خود را به شکل «مردی قوی» میآراست، این بار تصمیم گرفته بود که خضوع و تسلیم پیشه کند.
او گفت: «من طرفدار تظاهرات نیستم. اما این که مجبور شدم از شما کمک بخواهم، تقصیر من نیست.»
لوکاشنکو بحران را بیش از یک فاجعه شخصی جلوه داد و گفت که بیشتر یک «نزاع» گستردهتر میان شرق و غرب است. او با رد برگزاری انتخابات مجدد گفت که این گزینه، برنامه قدرتهای خارجی بوده است.
او گفت: «اگر کاری را که گفتهاند انجام دهیم، به عنوان یک ملت میمیریم. آنها پیشنهاد کردهاند که انواع و اقسام سربازان ناتو را به اینجا بفرستند: از سیاهپوست گرفته، تا دهانزرد و موبور. اگر این همان چیزی است که میخواهید، بدون من این کار را بکنید.»
اظهارات خشمگینانه لوکاشنکو در تقابل با صحنههای پرهیجانی است که در سرتاسر شهر و در نزدیکی بنای یادبود اصلی جنگ در شهر دیده میشود.
در آنجا، ده ها هزار نفر در آنچه به گفته بسیاری، بزرگترین راهپیمایی اپوزیسیون در تاریخ کشور توصیف شده است، گردهم آمدهاند. شرکت کنندگان در تظاهرات ملبس به لباسهای سفید و قرمز، رنگهای پرچم سنتی ملی اوکراین که از سوی اپوزیسیون انتخاب شده است، یکصدا شعار سردادند و خواستار استعفای لوکاشنکو شدند.
اعتصاب کارکنان تلویزیون بلاروس
همزمان با تظاهرات گسترده چندین هزار کارگر در خیابانهای مینسک، کارکنان تلویزیون بلاروس هم به صف معترضان پیوستند و خواستار کنارهگیری الکساندر لوکاشنکو از مقام ریاستجمهوری این کشور شدند.
این نهمین روز پیاپی از راهپیمایی مخالفان در اعتراض به نتایج انتخابات اخیر ریاست جمهوری در بلاروس بود.
به نوشته خبرگزاری آسوشیتدپرس، حدود پنج هزار کارگر که در کارخانه «مینسک تراکتور» مشغول به کارند، از صبح دوشنبه دست به اعتصاب گسترده زدهاند و خیابانهای پایتخت بلاروس را به تسخیر خود درآوردهاند.
رهبر مخالفان بلاروس میگوید برای رهبری ملت آماده است
در همین حال، سوتلانا تسیخانووسکایا، رهبر مخالفان بلاروس و رقیب الکساندر لوکاشنکو در انتخابات ریاستجمهوری که مجبور به فرار به لیتوانی شده است، روز دوشنبه اعلام کرد آماده است تا در این دوران، زمام امور و رهبری مردم را به دست بگیرد.
او همچنین خواستار ایجاد سازوکاری قانونی شد که تضمینکننده برگزاری یک انتخابات جدید و عادلانه باشد.
خانم تسیخانووسکایا در پیامی ویدئویی که روی یوتیوب قرار گرفته است، گفت: «من آمادهام که قبول مسئولیت کنم و به عنوان رهبر مردم در راستای بازگرداندن کشور به آرامش و نظم معمول اقدام کنم.»
او نیروهای امنیتی و ماموران پلیس را به تغییر موضع و پیوستن به جبهه مردم معترض فراخوانده و گفته است در صورتی که به دعوت وی پاسخ مثبت بدهند، رفتارهای گذشته این گروه از کارکنان دولت لوکاشنکو بخشوده خواهد شد.
این اظهارات یک روز پس از آن صورت میگیرد که معترضان در گستردهترین تظاهرات تا امروز، در مرکز مینسک، پایتخت بلاروس و دیگر شهرهای این کشور تجمع کردند و علیه لوکاشنکو برای کنارهگیری از مقام ریاستجمهوری شعار سر دادند.
اعتراضات در بلاروس به دنبال انتخابات اخیر ریاستجمهوری شکل گرفته است که الکساندر لوکاشنکو خود را پیروز آن میداند، اما معترضان وی را به تقلب و دستکاری در آرا متهم میکنند.
از اعتصابات کارگری تا فراخوان اعتصاب عمومی
به گزارش خبرگزاری فرانسه، همراستا با فراخوان اعتصاب عمومی مخالفان، کارگران بلاروس نیزاعلام کردهاند که از روز دوشنبه دست به اعتصاب میزنند. پیش از این، کارگران برخی از کارخانههای دولتی که مفتخر به دنبال کردن مدل اقتصادی شوروی در بلاروس هستند روز ۲۴ مرداد به نشانه اعتراض دست از کار کشیدند.
کارگران معترض میگویند تا زمانی که فهرست مطالبات آنها از سوی مقامات به رسمیت شناخته نشود، به اعتصاب خود ادامه خواهند داد. کنارهگیری لوکاشنکو از مقام ریاستجمهوری یکی از خواستههای اصلی کارگران است.
کارمندان مجتمع پتروشیمی «نفتان» نیز خواستار استعفای لوکاشنکو شدهاند و میگویند نتایج انتخابات اخیر ریاستجمهوری را به رسمیت نمیشناسند. این گروه در بیانیهای که در پیامرسان تلگرام منتشر شده، با مردم بلاروس اعلام «همبستگی» کرده است.
همچنین کارگران در «بلاروسکالی»، یکی از بزرگترین تولیدکنندگان کودهای شیمیایی در جهان، روز دوشنبه به اعتصاب عمومی پیوستهاند و خواستار کنارهگیری لوکاشنکو و آزادی همه زندانیان سیاسی و شرکتکنندگان در تظاهرات مسالمتآمیز شدهاند.
لوکاشنکو که ۲۶ سال است قدرت را در اختیار دارد، دو ساعت پیش از آغاز اعتراضات مردمی در جمع هواداران خود در میدان استقلال شهر مینسک حاضر شد و گفت که تانکها و هواپیماهای ناتو در ۱۵ دقیقهای مرزهای بلاروس مستقر شدهاند، ادعایی که سخنگوی ناتو آن را رد کرد.
لوکاشنکو همچنین سوگند یاد کرد که هرگز به مطالباتی که از سوی مخالفان مطرح است از جمله کنارهگیری یا برگزاری انتخابات مجدد، تن نخواهد داد. او تاکید کرد: «اگر کسی بخواهد کشور را تسلیم کند، من اجازه چنین کاری را نخواهم داد، حتی اگر مرده باشم.»
در این میان لوکاشنکو که پیش از این مسکو را به تلاش برای ایجاد آشوب در بلاروس متهم کرده بود، جهت فرونشاندن اعتراضات با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه، وارد رایزنی شده است.
در همین حال، اولاف شولتس، وزیر دارایی آلمان، به روسیه در خصوص هرگونه مداخله در امور داخلی بلاروس هشدار داده است.
او در مصاحبه با روزنامه «بیلد» گفته است: «مداخله نظامی در امور سایر دولتها به هیچ وجه پذیرفته نیست و ناقض تمامی قوانینی است که خودمان تحت قانون بینالمللی وضع کردهایم.»
شولتس که قائممقام صدراعظم آلمان نیز محسوب میشود در مصاحبه اخیر خود، لوکاشنکو را دیکتاتوری خوانده که حمایت مردم خود را از دست داده است.