دریای اندیشه

مباهله سندی بر حقانیت و برتری اسلام در مقابل دیگر ادیان الهی

به گزارش روزنامه دریای اندیشه، یکی از رویدادهای مهم تاریخ اسلام واقعه «مباهله» است رخدادی که پیام‌های ارزشمندی در آن نهفته است و یکی از اسنادی است که از آن می‌توان بعنوان سند حقانیت اسلام استفاده کرد. 
مباهله چیست 
مباهله در واقع بین چند گروه، عمدتا دو گروه رخ می‌دهد که با یکدیگر بر سر مسئله‌ای نزاع دارند و هر دو هم بر حقانیت گفته‌های خود مُصر هستند که بعد از اینکه در بحث  به نتیجه نرسیدند مقابل همدیگر قرار می‌گیرند و مباهله می‌کنند بدین ترتیب که همدیگر را نفرین می‌کنند هر کدام از این دو گروه که حق باشد سالم می‌ماند و گروه دیگر که بر باطل اصرار می‌ورزیدند دچار نفرین و عذاب الهی می‌شوند و برنده مباهله حقانیتش بر همه‌گان اثبات می‌گردد.
واقعه مباهله با نامه پیامبر(ص) به مسیحیان نجران و دعوت آنان به اسلام شروع شد و در نهایت با عقب‌نشستن نجرانیان و ایمان‌آوردن عده‌ای از آنان پایان یافت چنانچه پیامبر اسلام(ص) هم‎زمان با مکاتبه با سران حکومت‌های جهان و مراکز مذهبی، نامه‌ای به اسقف نجران نوشت و در آن نامه از ساکنان نجران خواست که اسلام را بپذیرند، با توجه به اینکه مسیحیان می‌دانستند که بعد از حضرت عیسی علیه السلام پیامبری قرار است مبعوث گردد که پیامبر خاتم است و در فرامین آن‌ها تاکید شده بود که باید از پیامبر خاتم که تکمیل‌کننده رسالت همه انبیا(ع) است تبعیت کنند و بر همین مبنا اسقف اعظم مسیحیان نجران تصمیم گرفت تا گروهی را به نمایندگی از خود به مدینه‌النبی(ص) بفرستد تا با پیامبر(ص) سخن بگویند و سخنان او را بررسی کنند. 
هیأت اعزامی از نجران که شامل بیش از ده نفر از بزرگان آنان بود عازم مدینه شدند و در مسجد مدینه با پیامبر اسلام به بحث و  گفتگو پرداختند اما بحث‌ها و گفتگوهای آن‌ها هیج نتیجه‌ای نداشت و هیچ‌کدام از طرفین بحث حاضر نشد از حقانیت خود کوتاه بیاید لذا بنا بر این شد با توجه به اینکه هم مسیحیان و هم مسلمانان جزو یکتاپرستان بودند و به خداوند باری تعالی اعتقاد دارند، تعیین حقانیت را به خداوند متعال واگذار کنند و به مباهله بپردازند، 
زمانی که روز موعد مباهله فرا می‌رسد پیامبر گرامی اسلام(ص) با حضرت امیر المؤمنین علی علیه‌السلام، دختر گرانقدرشان حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها، امام حسن مجتبی علیه‌السلام و امام حسین علیه السلام راهی محل مباهله می‌شوند و بعد از رسیدن به محل مباهله دو زانو بر روی زمین می‌نشیند و آماده مباهله می‌شود، بزرگ مباهله‌کنندگان نجران که این صحنه را می‌بیند از اطرافیان می‌پرسد این‌ها که همراه پیامبر اسلام(ص) هستند چه کسانی هستند؟ که متوجه می‌شود پیامبر(ص) با نزدیکترین افراد خود و خانواده‌اش برای مباهله آمده است و همین امر موجب می‌شود که مسیحیان از مباهله عقب‌نشینی کنند و حقانیت اسلام را بپذیرند، در روایتی آمده است که بزرگ مباهله‌کنندگان نجران بعد از دیدن اهل‌بیت پیامبر(ص) گفته است؛ به خدا سوگند چنان نشسته است که پیغمبران برای مباهله می‌نشستند و در روایت دیگری از قول او آمده است که من صورت‌هایی را می‌بینم که اگر از خدا درخواست کنند کوهی را از جای خود بركَنَد، هر آینه کنده خواهد شد. پس مباهله مکنید که هلاک می‌شوید و یک نصرانی بر روی زمین نخواهد ماند. 
آیه مباهله 
یکی از نکاتی که در ذیل مسئله مباهله بسیار حائز اهمیت است نزول آیه مباهله است که نکات بسیار مهم و ظریفی در آن نهفته است، خداوند متعال در آیه ۶۱ سوره آل عمران می‌فرمایند:  فَمَنْ حَاجَّكَ فِیهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَ أَبْنَاءَكُمْ وَ نِسَاءَنَا وَ نِسَاءَكُمْ وَ أَنفُسَنَا وَ أَنفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل‌لَّعْنَتَ اللَّـهِ عَلَی الْكَاذِبِینَ(بنابراین، پس از فرارسیدن علم [وحی] به تو، هر کس درباره او [حضرت عیسی(ع)]، با تو به چالش برخیزد، به او بگو: بیایید تا فرزندانمان و فرزندانتان، و زنانمان و زنانتان، و جان‌هایمان و جان‌هایتان را فراخوانیم، آنگاه (به درگاه خداوند) زاری [تضرّع] کنیم تا لعنت خداوند را بر دروغگویان نهیم.) 
در این آیه مبارکه خداوند برای حاضران در مباهله از سه دسته نام برده‌است، نِسَاءَنَا، أَبْنَاءَنَا و أَنفُسَنَا (زنان، فرزندان و جان‌ها) خب تعبیر زن در روز مباهله با توجه به اینکه تنها زنی که در روز مباهله شرکت داشته است حضرت صدیقه طاهره فاطمه زهرا سلام الله علیها است مشخص است و یقینا علت اینکه خداوند حضرت زهرا سلام الله علیها را با ضمیر جمع خطاب کرده است به این علت است که این بانوی گرانقدر سیده  نسا العالمین است و بر تمام بانوان جهان برتری و سروری دارد و حضور او در این مباهله به معنای حضور تمام زنان قدسی عالم، تعبیر أَبْنَاءَنَا نیز برای حَسنین‌ علیهم السلام حضرت امام حسن مجتبی علیه‌السلام و حضرت امام حسین علیه السلام به کار رفته است اما بحث موجود بر روی أَنفُسَنَا که طبیعتا باید برای وجود نازنین و مقدس رسول گرامی اسلام(ص) ذکر شده باشد اما حضور امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام در مباهله نشان می‌دهد که این حضرت نیز در تعبیر انفسنا به معنای نفس و جان پیغمبر داخل می‌شود و این امر نشان از جایگاه والای امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام است چرا که پیامبر گرامی اسلام(ص) که از اولین دعوت به اسلام همواره بر بیان جایگاه علی علیه‌السلام تاکید کرده است اینجا نیز با همراه کردن  این وجود قدسی خواسته است که حضرت را مورد توجه قرار دهد اما اینجا پیامبر نیست که در وصف علی چیزی می‌فرماید بلکه خود خداوند است که او را جان و نفس پیامبر(ص) خطاب می‌کند در حالی که قطعا برای خداوند کاری نداشته که با اضافه کردن یک کلمه دیگر به این آیه جلوی همچنین برداشت‌هایی را بگیرد.
چنانچه خود رسول گرامی اسلام(ص) بارها فرموده‌اند: اِنَّ عَلیّاً مِنّی و اَنَا مِنهُ وَ هُوَ وَلیُّ کُلِّ مُؤمنٍ بَعدی.(همانا علی از من است و من از علی هستم، هر مؤمنی بعد از من، علی مولی و صاحب‌اختیار او است) یا در حدیث دیگری فرموده‌اند: أنا و علیٌّ مِن شَجَرةٍ واحدةٍ وَالنّاسُ مِن أشجارٍ شَتّی. ریشة من و علی از یک درخت است، و دیگر مردم از درختان گوناگون هستند
     مباهله سندی بر حقانیت و برتری اسلام در مقابل دیگر ادیان الهی