مدیرکل منابع طبیعی وآبخیزداری استان: هرمزگان هشتمین استان بیابانی کشور است
  • گزارش و مصاحبه

  • تیر 04، 1402 - 05:50


مدیرکل منابع طبیعی وآبخیزداری هرمزگان گفت: هفدهم ژوئن برابر با 27 خرداد به عنوان روز جهانی مقابله با بیابان زایی و خشکسالی نامگذاری گردیده است و هرساله مراسم گرامیداشت آن با محوریت این سازمان به عنوان نهاد ملی هماهنگ کننده کنواسیون مقابله با بیابان زایی برگزار می گردد ( ایران در مورخ 10/11/1375 و پس از تصویب در مجلس شورای اسلامی رسما به عضویت کفواسیون درآمد)هدف از این اقدام ، ارتقا آگاهی و شناخت آحاد جامعه نسبت به سرزمین ، ارزش های آن و گام هایی است که می توانیم در حفظ و بهره-برداری از آن برداریم. 
به گزارش دریای اندیشه، شعار امسال روز جهانی مقابله با بیابان زایی: " نقش و حقوق زنان در مدیریت پایدار سرزمین " نامگذاری شده است این شعار مبین این نکته است که جامعه زنان جایگاه ویژه ای در مدیریت پایدار سرزمین داشته و می بایست در فرایند مقابله با بیابانزایی و تخرییب سرزمین بیش از پیش نقش افرین باشند .
مدیرکل منابع طبیعی وآبخیزداری هرمزگان تاکید کرد: استان هرمزگان حدود 2/7 ميليون هكتار مساحت دارد که از این نظر هشتمین استان کشور می‌باشد. مساحت عرصه هاي طبيعي آن 8/6 ميليون هكتار است كه از اين ميزان عرصه هاي طبيعي سطح مراتع093/4 ميليون هكتار ، سطح جنگلها 074/1 ميليون هكتار وسطح اراضي بياباني 565/1 ميليون هكتار (یک میلیون پانصدو شصت و پنج هزار هکتار) است. كه از اين ميزان سطح مناطق تحت تاثیر فرسایش بادی 612 هزار هکتار  و سطح کانون های بحرانی فرسایش بادی 318 هزار هکتار می باشد.
موسوی گفت:  به طور کل مساحت اراضی بیابانی استان 5/1 ميليون هكتار، مساحت مناطق تحت تاثیر فرسایش بادی  612 هزار هکتار و تعداد کانونهای بحران دراستان  28 کانون با مساحت 318 هزار هکتار می باشد.
می توان گفت : پراکنش کانونهای بحران فرسایش بادی در استان هرمزگان به شرح جدول ذیل می باشد که بیشترین تعداد و سطح کانون بحران در شهرستان جاسک واقع شده است .
ضرورت اجرای عملیات بیابانزدایی
موسوی با توجه به الزام اجرای طرح های بیابان زدایی در استان گفت: وجود 28 کانون بحران فرسایش بادی به مساحت 318 هزار هکتارو وجود 612 هزار هکتار مناطق تحت تاثیر فرسایش بادی موجب هجوم ماسه های روان به زیرساختها و مراکز جمعیتی، افزایش بیماریهای مسری چشمی و تنفسی ( دام و انسان)،افزایش بیکاری و فقر عمومی و مهاجرت روستاییان می شود.
وی افزود: با توجه به طرحهای توسعه ای نفت و گاز و منابع خطوط انتقال نفت گهره جاسک ، احداث پایانه نفتی بندر بزرگ شرق استان و سایر طرحهای اجرایی عملیات فوق به خصوص در حوزه مکران به منظور پایداری سرمایه گذاری انجام شده و در دست انجام ضرورت دارد .
توجیهات اقتصادی – اجتماعی و زیست محیطی اجرای پروژه های بیابان زدایی:
مدیرکل منابع طبیعی وآبخیزداری هرمزگان تصریح کرد: حفاظت و جلوگیری از تخریب اماکن و زیر ساختها که شامل اماکن مسکونی ، جاده ها ، خطوط انتقال نیرو ، اراضی کشاورزی ، چاه ها ، ابراهه ها و رودخانه های موقتی ، تاسیسات از قبیل پست برق ، ایستگاههای پمپاژ آب ، خدمات رفاهی ، صید و صیادی و....
جلوگیری از تخریب پوشش گیاهی و حفاظت از آن و به تبع آن حفاظت از زیستگاه جانوری و حیات وحش ( کمک به حفظ، احیا و پایداری اکوسیستم منطقه )
حفاظت خاک و جلوگیری از فرسایش آن و ممانعت از بروز گردوغبار و پیشگیری از بروز بیماریهای ریوی، چشمی و... از جمله مواردی است که توجیه اقتصادی طرح های بیابان زدایی را نمایان تر می نمایاند.
وی گفت: پیشگیری از مهاجرت ساکنین منطقه به مناطق دیگر از جمله مواردی است که می تواند منجر به یکجا نشینی گردد.
پیامدهای ناشی از مهاجرت ساکنین منطقه از قبیل: 
الف- خالی ماندن مرزها
ب- بلا استفاده و هدر رفت سرمایه های ایجاد شده در زیر ساختها و تاسیسات زیربنایی از قبیل جاده ، خطوط انتقال نیرو ، ایستگاه و لوله های انتقال آب، اماکن مسکونی و عمومی از قبیل مسجد، مدرسه خانه بهداشت و....
ج- نیاز دوباره به زیر ساختها و تاسیسات و اماکن مسکونی و آموزشی و بهداشتی در محل اسکان جدید و صرف میلیاردها ریال از بودجه دولت و خود اشخاص جهت ایجاد آن
د- نیاز به ایجاد اشتغال برای مهاجرین در محل جدید
ه- برخورد و تعارضات اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی در محل اسکان جدید با ساکنین بومی این مناطق.
وی با اشاره به اقدامات شاخص اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری هرمزگان در حوزه بیابان زدایی گفت:
1–  مديريت روان آب ها :
الف ) هلالي آبگير: مهمترین اهداف احداث این سازه را می توان افزایش رطوبت خاک ، تغییر میکروکلیمای منطقه، تقویت سفره های آب زیر زمینی، کمک به تنوع گونه ای، جلوگیری از فرسایش خاک،  حفظ گونه های باارزش، احیاء مراتع و... بر شمرد.
ب) بند و بندسار خاكي: سازه اي خاكي است كه به منظور جلو گيري از خروج هرزآبهاي سطحي و ذخيره و نفوذ آب در خاك جهت تامين آب مورد نياز درختان و درختچه هاي موجود در عرصه يا توسعه پوشش گياهي با كاشت بذر و نهال درختان بومي انجام شود.
2-تثبيت ماسه هاي روان
نهالكاري : هدف از اجراي اين پروژه كاهش سرعت باد- تثبيت شنهاي روان- ايجاد فضاي سبز و محيط زيست مناسب.
موسوی افزود: از جمله موفق ترين طرح هاي اجرا شده در راستاي مقابله با فرسايش بادي و تثبيت ماسه هاي روان در استان هرمزگان , طرح تفضيلي اجرائي تثبيت ماسه هاي روان و بيابانزدائي بياهي- چنالي سديچ در حوزه شرق شهرستان جاسک و تثبيت ماسه هاي روان است. با اجرای این طرح بیش از 10 کیلومتر محور جاسک – چابهار با نهالکاری تثبیت و از خسارت به جاده مواصلاتی و روستاهای بیاهی ، پیوشک ، گوگسر، ونک، جهلو ، کیدر و همچنین اسکله صیادی گوگسر و عبد  و  اراضی کشاورزی دشت جگین   جلوگیری شده است . مدیرکل منابع طبیعی وآبخیزداری هرمزگان گفت: قطعا با اجرای طرحهای توسعه ای استان در مناطق مختلف و اجرای پویش مردمی یک میلیارد اصله درخت که سهم هرمزگان 6500000 اصله می باشد و با مشارکت احاد مردم ، هر هرمزگانی سه درخت ما شاهد سرسبزی سواحل خلیج فارس و دریای عمان و سایر نقاط استان خواهیم بود .
گفتنی است : تا کنون 23347 هکتار نهالکاری  در استان در قالب طرحهای بیابان زدایی و تثبیت شنهای روان و 15443 هکتار مدیریت رواناب اجرا شده است که مجموع نهالکاری با طرحهای جنگل کاری  بیش از 51000 هکتار می باشد.