دریای اندیشه

یک کارشناس مسایل افغانستان و منطقه سفر هیات افغانستانی به تهران و مذاکرات درباره مسایل مهم و راهبردی را حایز اهمیت و سازنده دانست و گفت: دو طرف مذاکرات انجام شده را سازنده و مثبت اعلام کردند که امیدواریم این روند رو به جلو ادامه یافته و در آینده نزدیک شاهد اجرا شدن تصمیمات باشیم.

با اشاره به سفر هیات افغانستانی به تهران و گفت‌وگو بر سر مسایل مرزی و مهاجران گفت: اتفاقاتی که اخیرا در رابطه با مهاجران غیرقانونی افغان در ایران و در مرز دو کشور افتاد واکنش‌های زیادی به همراه داشت. برخی رسانه‌ها که با جمهوری اسلامی ایران زاویه دارند از این فضا استفاده کردند و به فضای منفی میان دو کشور دامن زده و سعی کردند فضای ضد ایرانی در افغانستان ایجاد کنند اما هم دولت ایران و هم دولت افغانستان در نهایت به این نتیجه رسیدند که این سطح تبلیغات علیه روابط دو کشور می‌تواند مناسبات دو کشور را مخدوش کند از این رو تماس‌هایی برقرار شد و شاهد بودیم که دو طرف از شرایط ایجاد شده نگران هستند و می‌خواهند راهی برای برون رفت از این وضعیت پیدا کنند.

وی ادامه داد: در حوزه مرزها باید این واقعیت را بپذیریم که حکومت افغانستان اگر قادر به کنترل مرزهایش باشد که نیست، انگیزه این کار را هم ندارد. نیروی اصلی مرزی افغانستان در مرزهایش با پاکستان ترجیحا مستقر هستند و در نهایت ایران است که باید مرزش با افغانستان را کنترل کند هر چند که این وضعیت نافی مسئولیت دولت افغانستان نیست.

این کارشناس مسایل افغانستان تصریح کرد: قطعا رفت و آمدهای غیرقانونی در مرز ادامه پیدا خواهد کرد اما برای مدیریت این مساله دو راه حل وجود دارد. اول این‌که، گروهی از مهاجران که غیرقانونی وارد می‌شوند به قصد عزیمت به ترکیه و اروپا از خاک ایران می‌گذرند که می‌توان برای این‌ها تسهیلات ویزایی عبوری قائل شد تا عبور قانونی و بی خطر داشته باشند  و دوم گروهی هستند که به منظور کار و تامین درآمد بعضا برای شش ماه تا یک سال به ایران می‌آیند و بعد از این مدت دوباره خارج می‌شوند. این گروه دوم چندان قابل کنترل نیستند و نمی‌توان آنها را حذف کرد. با توجه به فضای سیاسی،‌ اقتصادی و امنیتی افغانستان متاسفانه شاهد سفر مهاجران افغان برای کار به ایران هستیم که در 40 سال گذشته نیز این‌گونه بوده است. برای این مساله هم می‌توان کنسولگری‌های متعدد ایران در شهرهای مختلف را فعال کرد تا درخواست‌ها برای ورود به ایران تسهیل شود.

وی تصریح کرد: در عین حال اگر هم این شرایط ایجاد شود باز هم به این معنا نیست که دیگر شاهد قاچاق انسان و ورود غیرقانونی مهاجران به ایران نخواهیم بود اما مشکلات ناشی از این روند به حداقل می‌رسد.

ملازهی با تاکید بر این‌که نیروهای انتظامی ایران باید دستگیری بدون تیراندازی مهاجران غیرقانونی را در اولویت کاری خود قرار دهند افزود: در صورتی که این افراد به دفعات دستگیر و بازگردانده شود قطعا تاثیر خود را بر رفتار مهاجران افغان باقی می‌گذارد و به ضابطه مند شدن رفت و آمدها کمک خواهد کرد.

این کارشناس مسایل افغانستان با اشاره به سفر حنیف اتمر به تهران و گفت‌وگو بر سر مسایل پیش آمده که در نتیجه به تنظیم پیش‌نویس سند راهبردی میان دو کشور و ارایه آن به روسای جمهور انجامید، گفت: اگر نتایج این سفر موثر باشد و ایران و افغانستان بتوانند قانونمندی را در بحث مهاجران ایجاد کنند و در کنترل مرزها به یک راه‌حل دست پیدا کنند بسیار حایز اهمیت است و موفقیت بزرگی به دست خواهد آمد. بالاتر از این‌ها، سند راهبردی صرفا محدود به بحث مهاجران غیرقانونی نیست. دو کشور باید بر روی مسایل اصلی‌تر در حوزه‌های فرهنگی، اقتصادی و بین‌المللی به نتایجی دست یابند.

وی ادامه داد: هیچ کشوری مثل ایران در هیچ کجای دنیا میزبان مهاجران افغان نبوده است و امکانات و تسهیلاتی که ایران در اختیار مهاجران قرار داده قابل توجه است هم اکنون 30 هزار کودک افغان در کشور داریم که دارای مادر ایرانی و پدر افغان هستند اما شناسنامه ندارند. اگر بتوان برای مسایلی از این دست راهکاری به دست آورد این مذاکرات بسیار موفقیت‌آمیز خواهد بود.

ملازهی خاطرنشان کرد: زمانی می‌توان انتظار داشت که افغان‌ها دیگر به ایران سفر نکنند یا ورود غیرقانونی نداشته باشند که افغانستان به یک کشور باثبات به لحاظ سیاسی و اقتصادی و امنیتی تبدیل شود و آمریکا و ناتو نیز از این کشور خارج شوند اما تا آن زمان باید برای مشکلات و مسایل فی‌مابین، راهکارهای مرضی‌الطرفین یافت