دریای اندیشه

علی ستاری -

در نشست شورای معادن هرمزگان با فعال‌سازی معدن خاک سرخ هرمز مخالفت شد چرا که  خاک سرخ مزیت نسبی هرمز است و هیچ کجای دنیا مزیت نسبی‌اش را تکه تکه نمی‌فروشد.

استاندار هرمزگان در نشست شورای معادن استان هرمزگان با فعال‌سازی معدن خاک سرخ هرمز مخالفت کرد و گفت: خاک سرخ مزیت نسبی هرمز است و هیچ کجای دنیا مزیت نسبی‌اش را تکه تکه نمی‌فروشد.
به گزارش اختصاصی دریای اندیشه، خداوند سبحان این عالم پهناور را به هزار رنگ و با مزیت‌های فراوانی خلق کرده است و برای هر منطقه‌ای هم یک مزیت نسبی قرار داده است تا مردمان جوامع محلی بتوانند با استفاده از آن مسائل اجتماعی و اقتصادی خود را شکل داده و به پیش ببرند، یک جا دریا دارد، یک جا جنگل ، یک جا کویر است و یک جا روی چاه نفت خوابیده است، بنابراین هیچ کجا را نمی‌توان پیدا کرد که مزیت و ظرفیتی نداشته باشد و اگر هم به جاهایی بر می‌خوریم که کم ظرفیت هستند این به زعم ما چنین است وگرنه این مائیم که هنوز به ظرفیت‌های آن پی نبرده‌ایم.
هرمزگان نیز از این قاعده مستثنی نیست و تقریبا یک ایران را در دل خود جای داده است، هرمزگان هم کویر دارد و هم دریا، هم کوهستان دارد و هم جنگل و هم جزایر منحصر به فردی که کمتر می‌توان نمونه آن را پیدا کرد.یکی از این جزایر جزیره‌ی هرمز است.
هُرمُز جزیره‌ای ایرانی در خلیج فارس و در ۸ کیلومتری بندرعباس است. این جزیره بیضی‌شکل با مساحتی بالغ بر ۴۲ کیلومتر مربع در مجاورت تنگه هرمز قرار گرفته و از مقصدهای گردشگری جنوب ایران است. شهر هرمز که در شمال جزیره قرار گرفته، تنها نقطه جمعیتی جزیره است و طبق سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیتی برابر با ۵٬۸۹۱ تن داشت.
ویژگیِ منحصر به فرد جزیره هرمز، خاک رنگارنگ آن به ویژه خاک قرمز رنگش است ‌که موجب شده است سالیانه هزاران تن در قالب گردشگر این جزیره را به عنوان مقصد گردشگری خود بپذیرند.
جزیره هرمز پیشینه‌ای طول و دراز در مبارزه با استکبار دارد و جزء معدود نقاطی از ایران است که رهبر معظم انقلاب اسلامی به صورت ویژه توجه و رسیدگی به آن را مطالبه کرده است چرا که تا چند سال پیش مردمان این جزیره در وضعیت نامناسبی از فقر زندگی می‌کردند اما دستور رهبر معظم انقلاب مبنی بر توجه به این جزیره، موجب شد که هرمز به کانون توجهات تبدیل شود و زیرساخت‌های گردشگری در آن تقویت شود بر همین اساس امروز بخش عمده جزیره‌نشینان از مشاغل مرتبط با حوزه صنایع دستی و گردشگری ارتزاق می‌کنند.یکی از موضوعات مطروحه در رابطه با هرمز بحث صادرات یا فروش خاک این جزیره است که به دلیل دارا بودن عیار بالایی از اکسید آهن یکی از بهترین نمونه‌های خاک سرخ در جهان است و مشتری‌های خاص خود را دارد .
معدن خاک سرخ هرمز که سابقه اى بسیار دیرینه در تاریخ معدن کاوى ایران دارد، از جمله معادن شناخته شده در جهان و منحصر به فرد در ایران است.
سال ۱۳۱۴ خاک سرخ از معادن هرمز استخراج مى شود و قبل از انقلاب استخراج آن توسط دولت انجام مى شد و پس از انقلاب نیز براى چند سال در اختیار دولت بود و از سال ۷۰ به بعد استخراج خاک سرخ از سوى وزارت معادن و فلزات به یک شرکت خصوصى واگذارشد.این شرکت تنها شرکت خصوصى بود که در جزیره هرمز اقدام به باطله بردارى، استخراج و خردایش کانسنگ مى کرد به طوری که به دلیل عرضه ماده با عیار و کیفیت بالا و قیمت مناسب توانسته بود نیاز بازار داخلى را تأمین کرده و طبق آمار موجود از واردات خاک سرخ مصنوعى نیز بکاهد و مازاد استخراج و تولید خود را به خارج از کشور صادر کند.
 از این خاک در صنایع رنگسازی، آرایشی، کاشی، سرامیک، موزائیک، سفال، لعاب سازی، تولید پودرهای میکرونیزه صنعتی، نوارهای کاست، ضد زنگ و دیگر مصارف استفاده می شود و مردم بومی منطقه نیز از این خاک برای نمای ساختمان و حتی از نوعی از این خاک به نام گلک ماده ای به نام سوراغ تهیه و به عنوان غذا استفاده می کنند.
با وجود فعالیت چندین و چندساله‌ی معدن خاک سرخ هرمز، از یک جایی به بعد با حکم دادستانی فعالیت این معدن متوقف شد.
حال در آخرین بررسی برای معدن خاک سرخ تصمیمات جدیدی در این حوزه گرفته شده است.
مهدی دوستی در نشست شورای معادن استان هرمزگان، با اشاره به بهره‌برداری از بندرگاه خمیر، اظهارداشت: کل تلاش ما برای بهره‌برداری از این بندر، صادرات تخصصی به ویژه صادرات گچ بوده است چرا که طبق بررسی‌هایی که ابتدای سال جاری انجام دادیم عمانی‌ها در حال پیشی‌گرفتن از ما در بازار گچ بودند.
وی عنوان‌کرد: این آمادگی وجود دارد اگر نارسایی‌هایی در بندرگاه خمیر وجود دارد طبق نظر بهره‌برداران برطرف شود از این رو در بحث اصلاح رویه‌ها و رویه‌های گمرکی مورد‌نیاز بندرخمیر، ظرفیت شناورها و لایروبی این بندر آماده‌ی اجرای طرح‌های جدید هستیم.
نماینده عالی دولت در استان هرمزگان، با اشاره به اجرای طرح نهضت‌ملی مسکن در استان هرمزگان و هدفگذاری برای احداث بیش از ۵۰ هزار واحد مسکونی در استان، گفت: معادن و واحدهای تولید گچ استان باید بتوانند نیاز صنعت ساختمان استان را برطرف کنند بر همین مبنا هیچ منطقی بر این که گچ ساختمانی از خارج از استان تامین شود حاکم نیست.
مهندس دوستی، عنوان‌کرد: برنامه‌ی اصلی ما در سال آینده بررسیِ امکانِ تولید لوازم خانگی در استان و همچنین راه‌اندازیِ خوشه صنعتی مصالح ساختمانی است، بر همین اساس باید تلاش کنیم که در سال ۱۴۰۲ تمام زنجیره صنعت ساختمان در هرمزگان ایجاد شود و اداره کل صمت استان باید روی این موضوع تمرکز کنند‌.
وی در بررسی موضوعات مربوط به معدن خاک سرخ هرمز، گفت: هرمز یک منطقه گردشگری است که مزیت نسبی آن، خاک سرخی است که در آن وجود دارد و هیچ کجای دنیا کسی مزیت نسبی‌اش را به فروش نمی‌رساند بر همین اساس نمی‌توان گردشگریِ هرمز را که بسیار سودآورتر از فعالیت این معدن است را فدا کنیم و جلوی ثبت ملی و جهانیِ جزیره را بگیریم.
نماینده عالی دولت همچنین تاکید‌کرد: لازم است خسارت‌های وارده به بهره‌برداران و سرمایه‌گذاران معدن خاک سرخ هرمز برآورد و به آن‌ها پرداخت شود و اگر لازم بود معدنی معوض به آن‌ها داده شود تا مزیت نسبیِ جزیره هرمز حفظ شود.
استاندار هرمزگان همچنین در این جلسه بر لزوم اکتشافات معدنی تاکید کرد.