دریای اندیشه

 شبکه الجزیره در گزارشی درباره انفجار و آتش سوزی سه‌شنبه بیروت نوشت، سه شنبه انفجار مهیبی در نزدیکی مرکز بیروت رخ داد که منجر به کشته و مجروح شدن بیش از ۴۰۰۰ نفر شد و طبق اظهارات مقامات رسمی، این انفجار ناشی از یک محموله ماده "نیترات آمونیوم" بوده که وزن آن ۲۷۵۰ تن تخمین زده می‌شود و بدون انجام اقدامات پیشگیرانه و احتیاطی به مدت شش سال در انبار نگه‌داری شده است.

این انفجار باعث ایجاد امواج شدیدی در مناطق مختلف پایتخت لبنان شد که نمای شیشه‌ای ساختمان‌ها را فرو ریخته و بالکن‌ها را تخریب کرده است.

وزیر کشور لبنان در این باره گفت اطلاعات اولیه حاکی از آن است که مواد منفجره زیادی در آنجا ذخیره و منفجر شده است.

وی همچنین به تلویزیون الجدید گفت که ماده نیترات از سال ۲۰۱۴ در آنجا انبار شده است.

نیترات آمونیوم ماده‌ای قابل اشتعال در شرایط خاص است و یکی از مواد مورد استفاده در یک بمب گذاری در اوکلاهما در سال ۱۹۹۵ بوده که منجر به کشته شدن ۱۶۸ تن شده بود.

در سال ۲۰۱۳ نیز، یک انفجار در یک کارخانه کود در غرب تگزاس رخ داد و منجر به کشته شدن ۱۴ تن و نزدیک به ۲۰۰ مجروح شد و پس از آن محققان دریافتند که این انفجار ناشی از نیترات آمونیوم بوده است.

این ماده چیست؟

طبق کتابخانه ملی پزشکی ایالات متحده، مرکز ملی اطلاعات بیوتکنولوژی، نیترات آمونیوم یک ماده شیمیایی جامد کریستالی بی‌رنگ بوده که تجارت آن ممکن است و برای اهداف مختلفی استفاده می‌شود.

فرمول مولکولی نیترات آمونیوم "NH۴NO۳" است که قابلیت حل شدن در آب را دارد و به راحتی نمی‌سوزد اما در صورت آلوده شدن با مواد قابل اشتعال، آسان‌تر شعله‌ور می‌شود.

ماده نیترات آمونیوم هنگام سوختن اکسیدهای نیتروژن سمی تولید می‌کند.

نیترات آمونیوم در ساخت کود، مواد منفجره، تولید آنتی بیوتیک و مخمر و همچنین در ساخت کبریت و آتش‌بازی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مشخصات فیزیکی

رنگ: از سفید تا خاکستری متمایل به قهوه‌ای.

بی بو

دمای ذوب: ۱۶۹ درجه سانتیگراد (۳۳۶ درجه فارنهایت) و در ۲۱۰ درجه سانتیگراد (۴۱۰ درجه فارنهایت) تجزیه می‌شود.

طبق منشوری که در وب‌سایت گروه علوم اتمسفر و اقیانوس شناسی دانشگاه مریلند وجود دارد، نیترات آمونیوم یک اکسید کننده قوی است و در صورت تماس با سایر مواد ممکن است باعث آتش سوزی یا انفجار شود.

همچنین طبق اعلام وزارت بهداشت نیوجرسی، نیترات آمونیوم از طریق پوست قابل جذب به بدن است.

آثار آن بر سلامتی

۱ ـ استنشاق نیترات آمونیوم:

ممکن است باعث اختلال در دستگاه تنفسی شود و علائم آن شامل موارد زیر است؛

سرفه.

گلو درد.

تنگی نفس.

در دمای بالا قرار گرفتن در معرض گازهای سمی اکسید نیتروژن می‌تواند باعث مشکلات حاد تنفسی شود.

استنشاق مقادیر زیاد آن باعث بروز اسیدوز متابولیک و مشکلات هموگلوبین می‌شود.

۲ ـ بلعیدن نیترات آمونیوم؛

سرگیجه

درد شکم.

استفراغ.

اسهال خونی.

ضعف و گرفتگی عضلات.

بلعیدن نیترات آمونیوم ممکن است باعث ایجاد متهموگلوبینمی شود که به دلیل کمبود اکسیژن در خون در نهایت منجر به سیانوز می‌شود.

۳ ـ تماس پوستی؛

سوزش پوست.

سرخی.

خارش.

درد.

۴ ـ تماس با چشم؛

سوزش.

سرخ شدن.

درد.

کمک‌های اولیه

۱ ـ استنشاق نیترات آمونیوم

تهویه مناسب را برای فرد فراهم کنید.

انجام فوریت‌های پزشکی برای هرگونه مشکل در تنفس.

مراقبت پزشکی.

۲ ـ بلعیدن نیترات آمونیوم

مانع از استفراغ نشوید.

توصیه می‌شود به فرد مسموم مقادیر زیادی آب داده شود اما دادن هر چیزی از طریق دهان به فردی که هوشیاری‌اش را از دست داده باشد، ممنوع است.

مراقبت پزشکی.

۳ ـ تماس پوستی

درآوردن لباس‌های آلوده.

شستن پوست با آب و صابون دست‌کم تا ۱۵ دقیقه.

مراقبت پزشکی.

۴ ـ تماس با چشم

شستن چشم‌ها با آب خالی.

مراقبت پزشکی.