دریای اندیشه

علی ستاری-

به گزارش روزنامه دریای اندیشه، زندگی بشری از زمانی که " قانون " در اجتماع خود را نشان دارد و به تنظیم روابط پرداخت؛ بایدها و نبایدهایی را مشخص کرد و برای کسانی که از این بایدها و نبایدها که هنجار نام گرفته بود تخطی می‌کردند یا به نوعی دچار ناهنجاری و بزهکاری اجتماعی می‌شدند تنبیهاتی در نظر گرفته می‌شد، یکی از مرسوم‌ترین تنبیه هایی که بشر برای متنبه‌کردن افراد به کار گرفته است " حبس " است، استفاده از حبس موجب شد که زندان‌ها ایجاد شود زندان‌هایی که در طول تاریخ جزو مخوف‌ترین مکان‌های زمان بوده است و حکام از آن نه برای تنبیه بلکه برای شکنجه‌کردن دشمنانشان استفاده می‌کردند اما امروزه دیگر خبری از آن زندان‌ها نیست و زندان‌ها بیشتر به یک مکان فرهنگی و تربیتی تبدیل شده است.
در این چند سالی که به واسطه‌ی موقعیت شغلی و فعالیت فرهنگی در زندان‌های استان هرمزگان تردد داشته‌ایم شاید نتوانیم بگوییم هتل اما وضعیتی که این زندان‌ها داشته‌اند از یک مسافرخانه‌ی معمولی بهتر بوده است، این مجموعه‌ی حبس را امروزه دیگر زندان نمی‌نامند بلکه آن را ندامتگاه می‌نامند و ندامت را از چهره‌ی بسیاری از کسانی در این مراکز در بند هستند می‌توان یافت اما خیلی‌ها هم به دنبال راهی هستند تا از ندامتگاه‌ها به در شوند و دوباره زندگی مجرمانه‌ی خود را از سر بگیرند این را از تلاش‌ها آن‌ها برای وارد کردن مواد مخدر و لوازم مجرمانه و خلاف مقرارت به محیط ندامتگاه می‌توان یافت اما به هر صورت شاید این مسئله را باید یکی از افتخارات نظام اسلامی و جمهوری اسلامی ایران دانست که محیطی را برای زندانیان فراهم کرده است که کرامت آن‌ها حفظ می‌شود و در آن بیش از اینکه تنبیه شوند، بازپروری و بازاجتماعی می‌شوند تا پس از بازگشت به آغوش جامعه بتوانند محیط زندگی بهتری را برای خود و خانواده‌ی خود بسازند، یکی از اقدامات شایسته‌ی تقدیر زندان‌ها در ایران، نهضت مهارت‌آموزی و اشتغال‌آفرینی برای زندانیان است، زندان‌ها با کمک سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای این بستر را یافته‌اند که انواع و اقسام شغل‌ها همچون، کار با چوب، جوشکاری، تراشکاری، خیاطی، آرایشگری و ... را در زندان و در دوران محکومیت فرا بگیرند و حتی در کانون اصلاح و تربیت نیز شرایط برای تحصیل مددجویان فراهم است.
60 میلیارد ریال تسهیلات اشتغالزایی به کارآفرینان جهت اشتغال زندانیان پرداخت شده است
مصطفی کیشانی مدیرکل سازمان زندان‌های استان هرمزگان با تاکید بر اینکه  اشتغال یکی از اصلی‌مهم‌ترین الویت‌های سازمان در قبال زندانیان اسن، گفت: اشتغال زندانیان در سه سطح کارگاهی درون زندان، نشسته و اعزام به کار بیرون از زندان ایجاد شده است.
وی بیان داشت: در سال 1401 حدود  60 میلیارد ریال تسهیلات اشتغالزایی به کارآفرینان جهت اشتغال زندانیان پرداخت شده است.
مدیرکل زندان های هرمزگان بر توسعه و تجهیز کارگاههای اشتغال و حرفه آموزی در زندان ها تاکید کرد و گفت: برای تولیدات زندانیان هم باید بازاریابی شود و دست ساخته های مددجویان با قیمت مناسب به فروش برسد.
کیشانی افزود: مددجویان در زندان ها نباید به حال خود رها شوند و باید زمینه جذب آنها در برنامه های فرهنگی و تربیتی و اشتغال و حرفه آموزی فراهم کرد.
وی در ادامه خواستار ثبت و مستند سازی فعالیت ها شد و گفت: اقدامات خوب و تاثیر گذاری به خصوص در زمینه اولویت های دهگانه در زندان های استان در حال انجام است اما متاسفانه این فعالیت ها به خوبی در سامانه های سازمانی ثبت و مستند سازی نمی شود.
مدیرکل زندان های هرمزگان ادامه داد: کوتاهی در هیچ بخشی قابل پذیرش نیست و با افرادی که حاصل تلاش سایر کارکنان را به هدر می دهند، برخورد خواهد شد.
شاید باورش برای شما سخت باشد اما زندانیان در ندامتگاه بندرعباس چیزهایی را ساخته بودند که جزو کالاهای لوکس و گران قیمت محسوب می‌شود،آن‌ها آلات موسیقی مانند گیتار را با کیفیتی بالا ساخته بودند یا حتی در زندان بیش از ۳۰نفر حافظ کل قرآن تربیت شده بود و یا اینکه زندانیانی را دیدیم که چندین جلد کتاب در حوزه‌های تاریخ ایران زمین و فرهنگ ایثار و شهادت نوشته بودند.
یکی از ایرادات اساسی وارده به زندان بندرعباس، قرار گرفتن آن در داخل شهر است چرا که این مسئله می‌تواند تبعات امنیتی در پی داشته باشد و قانونگذار به قوه قضائیه و سازمان زندان‌های کشور تکلیف کرده است که طی پنج سال زندان‌های درون شهری را به خارج از شهرها انتقال دهند، امسال ۵ سالی که در برنامه ششم توسعه فرصت داده شده بود به پایان رسیده است اما هنوز شهرک توحید بندرعباس، میزبان زندانیان زیادی است.
الهام آزاد دبیر کمیسیون اصل ۹۰ مجلس و  رئیس کمیته حقوقی و قضایی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی هم ‌که به همراه احمد مرادی نماینده مردم استان در مجلس و مدیرکل دیوان محاسبات استان هرمزگان برای بازدید از زندان و ندامتگاه مرکزی بندرعباس از اعضای کمیسیون اصل ۹۰ جدا شده بود، با حضور در زندان مرکزی بندرعباس از بندهای مختلف این ندامتگاه بازدید و مستقیما در جریان مسائل، مشکلات و کمبودهای زندانیان قرار گرفت.
او در بازدید سه ساعته‌اش از زندان بندرعباس تقریبا در بندهای بسیاری از ندامتگاه حاضر شد و به صورت مستقیم مسائل حقوقی و قضایی زندانیان را مورد بررسی قرار داد.
بازدید از کارگاه اشتغال و مهارت آموزی، کتابخانه و سالن‌های ملاقات الکترونیک و حضوری از دیگر برنامه‌های رئیس کمیته حقوقی و قضایی و دبیر اول کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی در بازدید از زندان مرکزی بندرعباس بود.
الهام آزاد در حاشیه این بازدید با تاکید بر حل مشکلات و پیگیری قضایی زندانیان خواستار افزایش برنامه‌های فرهنگی و تربیتی و تفکیک زندانیان شد.
او معتقد است در زندان نباید افرادی که دارای جرائم سبک هستند با افرادی که جرم‌شان سنگین است در یک بند باشند اما محدودیتی که جلوی این ضرورت را گرفته است کمبود فضا در زندان بندرعباس است.
البته سیستم‌های سرمایشی در ندامتگاه مرکزی بندرعباس نیز تعریفی ندارند و باید بروزرسانی شوند و کولرهای جدیدی خریداری شود.
رئیس کمیته حقوقی و قضایی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی، هدف از بازدید خود از زندان بندرعباس را بررسی تحقق اهداف برنامه ششم توسعه در رابطه با زندان‌ها دانست و گفت: با توجه به بالا بودن سرانه جرائم کیفری متاسفانه مکان فیزیکی برای مجرمین و متهمین کم است و امیدواریم  بتوانیم با ابزارهای نظارتی به حل این مشکل کمک کنیم.
وی با اشاره به برگزاری کلاس‌های فرهنگی، ورزشی و مهارت‌آموزی در زندان بندرعباس، تصریح‌کرد: امیدواریم این برنامه‌ها منجر به بهبود رفتارهای اجتماعی، افراد شود.
الهام آزاد با اشاره به بند پ ماده ۱۱۳ برنامه ششم توسعه کشور در رابطه با انتقال زندان‌ها به خارج از شهرها، تاکید‌کرد: متاسفانه اقداماتی که بایست در برنامه ششم توسعه در رابطه با انتقال زندان مرکزی بندرعباس به خارج از شهر انجام می‌شد، انجام نشده است چرا که طبق برنامه ششم توسعه این مهم بایست در ۵ سال انجام می‌شد و لازم است این مهم با قید فوریت دنبال شود. وی تصریح‌کرد: همکاری سازمان‌ها و نهادها مانند شهرداری‌ها و سازمان امور اراضی در انتقال زندان ها به خارج از شهرها بسیار ضروری است و باید نهایت همکاری را داشته باشند.
رئیس کمیته حقوقی و قضایی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی عنوان‌کرد: در سه سال گذشته با پیگیری‌ها و نظارتی که انجام شده است تلاش کرده‌ایم درصد تکرار جرم را در کشور پایین بیاوریم هر چند که در این حوزه جای کار بسیاری وجود دارد و تلاش خواهیم کرد در برنامه هفتم توسعه موانع و نواقص را برطرف و نقاط قوت را پررنگ‌تر کنیم.
وی باز اجتماعی شدن زندانیان را مهم‌ترین رویکرد زندان‌ها دانست و گفت: در بحث مددکاری و رسیدگی به امور قضایی زندانیان باید تلاش بیشتری در زندان بندرعباس صورت بگیرد.
مدیرکل زندان های استان هرمزگان هم به ارائه گزارشی از اقدامات انجام شده در زندان های استان پرداخت و گفت: با همکاری و تعامل مناسب با مراجع قضایی، جمعیت کیفری زندان های استان نسبت به مدت مشابه پارسال هشت درصد کاهش دارد.
مصطفی کیشانی افزود: هم اکنون حدود 80 درصد دادرسی ها در زندان های استان به صورت الکترونیکی انجام می شود و با زیرساخت های فراهم شده، امکان ارتباط تصویری زندانیان با خانواده هایشان هم فراهم شده است. وی به میزان سرانه نگهداری زندانیان در زندان های استان هم اشاره کرد و بیان داشت: مبلغی که برای غذا ، بهداشت و سایر امور زندانیان اختصاص دارد بسیار ناچیز است اما کیفیت خدمات دهی در سطح بسیار بالایی در حال انجام است.
مدیرکل زندان های استان هرمزگان، خاطرنشان‌کرد: زمینی خارج شهر بندرعباس برای انتقال زندان تعبیه شده است و انتقال زندان در دستور کار قرار دارد.