دریای اندیشه

دکتر احمد بهفر مقدم، مجری طرح در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این که دستگاه تنفس مصنوعی یا ونتیلاتور را می‌توان یکی از مهمترین دستگاه‌های مورد نیاز برای مقابله با کرونا دانست، گفت: شرکت ما به مدت ۱۰ سال است که تولید می‌کند و پس از مواجهه با شیوع ویروس کرونا در کشور، ظرفیت تولید را ۶ برابر کردیم، به گونه‌ای که در موج اول شیوع این ویروس ۱۲۰۰ دستگاه نصب‌شده در مراکز درمانی داریم.

این محقق با بیان اینکه نیاز سالانه بخش دولتی از این دستگاه ۱۵۰۰ تا ۲ هزار دستگاه بوده است، یادآور شد: با شروع این اپیدمی نیاز سالانه ۲ هزار دستگاه، به نیاز ۱۲ هزار دستگاه تبدیل شد که در مدت ۴۵ روز تا ۲ ماه تحویل داده می‌شد. البته این نیاز پایدار نیست و با کاهش این اپیدمی این نیاز کاهش می‌یابد و می‌تواند اقدام به صادرات این محصول کرد.

وی با بیان اینکه در مجموع تاکنون بیش از پنج هزار دستگاه نصب شده در کشور داریم، اظهار کرد: ۱۲۰۰ مورد از دستگاه‌های نصب شده همزمان با شیوع کرونا بوده است و این دستگاه‌ها در چهار مدل ساخته شده و یکی از مدل‌ها متناسب با کرونا است و سایر مدل‌ها کاربردهای دیگری دارند.

بهفر مقدم با تاکید بر اینکه با توجه به شرایط موجود در دنیا هیچ شرکتی صادرات دستگاه ونتیلاتور ندارد، خاطر نشان کرد: اگر شرکت‌های دانش‌بنیان تولیدکننده این دستگاه در کشور نبودند، کشور در شرایط شیوع کرونا ویروس با بحران جدی مواجه می‌شد؛ بحرانی که باعث شد در اروپا در برخی از اوقات دو تا ۳ بیمار را به یک دستگاه تنفس مصنوعی وصل کنند و برخی از کشورها مانند آمریکا از شرکت‌های تولیدکننده تقاضای تولید دستگاه‌های خانگی ونتیلاتور را داشتند.

وی با بیان اینکه ونتیلاتورهای خانگی یک دهم توانمندی‌های دستگاه کامل تنفس مصنوعی را ندارند، خاطر نشان کرد: ما توانستیم نیاز کشور به این دستگاه را پاسخ دهیم و در این شرایط به صورت روزانه این دستگاه را به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ارائه می‌دادیم.

مجری طرح با بیان اینکه نیازهای کشور به این دستگاه در موج اول اپیدمی کرونا ویروس مرتفع شده است، خاطر نشان کرد: برنامه‌های صادراتی ما در اولویت کاری است.

مجری طرح نیاز کشور به این دستگاه را دو هزار دستگاه دانست که هزار دستگاه از این تعداد، فوریت و ضرورت زیادی در کشور بوده است و یادآور شد: تاکنون هزار دستگاه به وزارت بهداشت تحویل داده نشده است؛ ولی آنچه که وظیفه این شرکت دانش‌بنیان بود، تحویل داده شد و منتظر هستیم که وزارت بهداشت تکلیف ما را برای صادرات این محصول روشن کند.

وی با بیان اینکه در حال حاضر به صورت محدود و غیر عملیاتی اعلام شده که می‌توانیم ۵۰ درصد از میزان تولید را صادر کنیم، اضافه کرد: این اعلام در حالی است که خط‌کشی برای اندازه‌گیری آن وجود ندارد؛ چرا که دستگاه ونتیلاتور وسیله مصرف روزانه نیست، بلکه بر اساس سفارش مشتریان ساخته می‌شود؛ از این رو لازم است وضعیت صادرات چنین محصولاتی شفاف‌تر شود و وزارت بهداشت تعداد مورد نیاز خود را در این زمینه اعلام کند.

بهفر مقدم، ظرفیت تولید این شرکت دانش‌بنیان را ماهی هزار دستگاه ونتیلاتور عنوان کرد و گفت: این میزان ظرفیت مشروط بر آن است که سفارش‌های این دستگاه را دریافت کرده باشیم. ساختن و انبار کردن دستگاه‌ها، راه اصولی تولید این دستگاه نیست.

وی تولید و انبار کردن این تجهیزات را موجب از بین رفتن رقابت و بالا رفتن هزینه‌های تمام شده محصول دانست و ادامه داد: از ابتدای شیوع ویروس کرونا چند هزار سفارش برای خرید این دستگاه از خارج کشور برای ما ارسال شده است و همه این درخواست‌ها را رد کردیم؛ ولی در قبل از شیوع این ویروس موفق به صادرات این تجهیز پزشکی شدیم.

بهفر مقدم با تاکید بر اینکه کلیه محصولات تولیدی این شرکت دارای استاندارد CE‌ اروپا است، اظهار کرد: دستگاه ونتیلاتور را به کشورهای مختلفی از جمله کشورهای اروپای غربی صادر کردیم و پس از این اپیدمی، صادرات شرکت را متوقف کردیم.

مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان، طراحی و ساخت ماشین‌های بیهوشی را از دیگر دستاوردهای این شرکت نام برد و گفت: دو مدل از این ماشین‌ها را تولید کردیم که در اتاق‌های عمل استفاده می‌شوند و در اتاق‌های عمل کاربرد دارند و تاکنون هزار دستگاه از این ماشین در داخل و خارج کشور به بهره‌برداری رسیده است. این دستگاه نیز دارای استاندارد CE است.

وی ساخت و مونتاژ سی‌تی‌اسکن را از دیگر دستاوردهای این شرکت در شرایط شیوع کرونا دانست و گفت: از سه سال قبل در زمینه تولید دستگاه‌های سی‌تی اسکن فعال شدیم.

بهفر مقدم با تاکید بر اینکه این دستگاه به روش انتقال فناوری تولید شده است، یادآور شد: در حال حاضر دو ماژول از پنج ماژول ویژه سی‌تی‌اسکن را بومی‌کردیم و حدود ۴۵ درصد از ساخت این دستگاه بومی‌سازی شده است و تا پایان سال جاری این درصد افزایش خواهد یافت.

به گفته وی، در دوران شیوع ویروس کرونا ۱۸ دستگاه سی‌تی‌اسکن تحویل داده شده است.

این فناور در خصوص چالش‌های شرکت‌های دانش‌بنیان در کشور اظهار کرد: استثنائا در دوره شیوع کرونا فعالیت‌ها و هماهنگی‌های خوبی میان دستگاه‌ها ایحاد شد، به گونه‌ای که معاونت علمی‌وفناوری ریاست‌جمهوری و صندوق نوآوری و شکوفایی، همکاری خوبی با شرکت‌ها داشتند، ضمن این‌که ارتباط ما را با سایر ارگان‌های مرتبط تسهیل کردند.

وی اضافه کرد: از آنجایی که ما به مواد اولیه نیاز داشتیم، بانک مرکزی همکاری خوبی برای تامین ارز مورد نیاز داشت و گمرک نیز برای ترخیص مواد وارداتی که همیشه تشریفات گمرکی آنها چندین هفته به طول می‌انجامید، در دوره کرونا در مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت حداقل بخشی از کالاهای خریداری شده را ترخیص کرد، ولی اعتقاد ما این است که از تجربه کرونا می‌توان استفاده کرد و با اجازه دادن و هماهنگی بیشتر می‌توان از این فرصت‌ها برای ارزآوری استفاده کرد.

بهفرمقدم خاطرنشان کرد: درست است که در شرایط کرونا شأن و منزلت دولتمردان حفظ شد و مجبور نشدند که برای خرید ونتیلاتور به سایر کشورها مراجعه کنند، ولی اگر در قبل از شیوع کرونا توجه و حمایت بیشتری از شرکت‌های دانش‌بنیان می‌شد و زیرساخت‌هایی که همواره به حکم ارتباطات وارداتی و مسائل وارداتی تولیدکننده را اذیت می‌کرد، وجود نداشت، علاوه بر آن‌که منشا درآمدی برای ما بود، می‌توانستیم زیر ساختی را فراهم کنیم که هم نیاز داخل را تامین کنیم و هم در بزنگاه‌ها برای کشور ارزآوری داشته باشیم.

وی اضافه کرد: به عنوان مثال دولت چین پکیج تجهیزات خود را که حاوی هزار دستگاه ونتیلاتور به ارزش ۲۳۰ میلیون یورو بود، به اسپانیا فروخت و صادر کرد. سوال اینجا است که ما چرا نمی‌توانیم چنین صادراتی داشته باشیم؟ دلیل آن است که زیر ساخت کشور، زیر ساخت صنعتی و تولیدی نیست و این همان چیزی است که مقام معظم رهبری با ادبیات مختلف یاد می‌کنند.

این محقق تاکید کرد: اگر موضوع جهش تولید را سرلوحه فعالیت‌ها قرار دهیم، نه تنها نیازهای کشور مرتفع می‌شود، بلکه ارزآوری برای کشور خواهد داشت.