دریای اندیشه

شانزدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان وزیر و مدیران سیاسی وزارت امور خارجه ایران و گروه ۱+۴، دیروز (سه‌شنبه ۱۱ شهریور ۱۳۹۹) به ریاست مشترک «عباس عراقچی» معاون وزیر امور خارجه کشورمان و «هلگا اشمید» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در وین تشکیل شد و بر حفظ برجام و خروج آمریکا از آن و مردود بودن اقدام‌های واشنگتن در اعاده تحریم‌های سازمان ملل تأکید کرد.

، این نشست حدود ساعت ۱۱ و ۳۰ دقیقه به وقت اروپای مرکزی در هتل کوبورگ وین با حضور نمایندگان ۶ کشور ایران، آلمان، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین به عنوان اعضای حاضر در برجام و نماینده اتحادیه اروپا گشایش یافت.

هم زمان با برگزاری شانزدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام در وین پایتخت اتریش، وزرای امور خارجه چین و آلمان بر ضرورت حفظ توافق هسته‌ای ایران تأکید کردند.

به گزارش ایرنا، «هایکو ماس» وزیر امور خارجه آلمان روز سه‌شنبه در نشست خبری مشترک با «وانگ یی» همتای چینی خود در برلین، خاطرنشان کرد که دو کشور درباره اهمیت حفظ برجام اشتراک نظر دارند. وی افزود که این مسئله به طور مفصل در هفته‌های گذشته در شورای امنیت سازمان ملل متحد مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

در همین حال نماینده روسیه در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نتیجه شانزدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام را مثبت ارزیابی و تصریح کرد: تمام اعضا مصمم هستند که برای حفظ این توافق همه تلاش خود را به‌کار گیرند. میخائیل اولیانوف روز سه‌شنبه در توییتی اضافه کرد که مشارکت‌کنندگان برجام در نشست امروز نشان دادند که به این توافق کاملاً پایبند هستند.

پس از پایان شانزدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام، هلگا اشمید معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اتحاد شرکای این توافق برای حفظ آن را امری مهم ارزیابی کرد و با انتشار توییتی، همچنین اجرای کامل برجام را به‌رغم چالش‌های موجود حائز اهمیت توصیف کرد.

از سوی دیگر مدیرکل کنترل تسلیحات وزارت امور خارجه چین روز سه‌شنبه پس از پایان شانزدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام در وین تصریح کرد که تلاش ایالات‌متحده آمریکا درباره به‌کارگیری مکانیسم ماشه مبنای قانونی ندارد. «فو کونگ» در گفت‌وگو با خبرنگاران عنوان کرد که تمام اعضای شرکت‌کننده در نشست امروز کمیسیون مشترک برجام در این زمینه اشتراک نظر داشتند و چین هم معتقد است که آمریکا از این ابزار برای نابودی برجام استفاده می‌کند.

وی افزود که سایر طرف‌های برجام تمایلی به پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آبان ماه ندارند. این سیاستمدار چینی تصریح کرد: هرچند آمریکا یک ابرقدرت بشمار می‌رود اما تنها یک کشور است و سایر کشورهای جهان در مسیر حفظ برجام حرکت می‌کنند.

بیانیه پایانی هماهنگ‌کننده شانزدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام عصر سه‌شنبه دیشب منتشر شد و در آن اعضا تأکید کردند که آمریکا نمی‌تواند فرایند بازگشت تحریم‌های ملل متحد تحت قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را آغاز کند.

سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان که برای شرکت در نشست کمیسیون مشترک برجام به وین سفر کرده تصریح کرده بود که اعضای این توافق، آمریکا را به عنوان مشارکت‌کننده برجام نمی‌شناسند و حقی برای این کشور در خصوص استفاده از سازوکارهای درون برجام یا قطعنامه ۲۲۳۱ قائل نیستند.

معاون سیاسی وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد که طرف‌های باقی‌مانده در برجام تلاش‌های آمریکا در نیویورک برای به‌کارگیری مکانیسم ماشه را غیرقانونی و بلااثر دانسته و معتقدند که این اقدام نمی‌تواند مؤثر واقع شود.

در بخشی از بیانیه دیشب آمده است: در پرتو مباحث مطروحه اخیر در شورای امنیت ملل متحد در نیویورک در خصوص تلاش برای بازگرداندن تحریم‌های ملل متحد که قبلاً لغو شده‌اند، اعضاء تأکید دوباره کردند که آمریکا در تاریخ ۸ می ۲۰۱۸ به صورت یک‌جانبه، توقف مشارکت خود در برجام را اعلام کرد و از آن پس، در هیچ یک از فعالیت‌های مرتبط با برجام مشارکت نداشته است. اعضاء مجدداً تأکید کردند که بنابراین آمریکا را نمی‌توان یک دولت عضو برجام محسوب کرد. در این رابطه، اعضاء همچنین بیانیه‌ها و مکاتبات مختلف قبلی خود با شورای امنیت ملل متحد در این خصوص، از جمله بیانیه مورخ ۲۰ اوت ۲۰۲۰ نماینده عالی اتحادیه اروپایی در ظرفیت هماهنگ‌کننده برجام که بیان می‌کند آمریکا نمی‌تواند فرایند بازگشت تحریم‌های ملل متحد تحت قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را آغاز نماید، مجدداً تأیید کردند.

دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا پس از نزدیک به ۲ سال خروج از برجام و کارزارهای تبلیغاتی ناموفق جنگ با ایران، مدعی شده همچنان عضوی از توافق هسته‌ای است و می‌تواند از سازوکارهای موجود در این توافق و قطعنامه ۲۲۳۱ مرتبط با آن، علیه ایران استفاده کند. به همین منظور دو هفته پیش (۲۴ مرداد) قطعنامه‌ای ۴ بندی به شورای امنیت ارائه داد که تنها توانست یک رأی مثبت جمهوری دومینیکن را با خود داشته باشد و به اعتراف کارشناسان و مقامات فعلی و سابق آمریکا، شکست مفتضحانه‌ای را متحمل شد.

به دنبال آن، مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا به طور رسمی درخواست داده تا قطعنامه‌های لغو شده شورای امنیت، بر اساس مکانیسم ماشه علیه ایران بازگردانده شود. با این حال روسیه، چین، انگلیس، فرانسه، آلمان و بلژیک در نامه‌هایی به شورای امنیت تصریح کردند اقدام آمریکا پایه قانونی ندارد و نباید معتبر دانسته شود. همچنین هفت عضو غیر دائم شورای امنیت نیز به صراحت با درخواست آمریکا مخالفت کرده‌اند.