دریای اندیشه

مدیرکل آزمایشگاه‌های مرجع وزارت بهداشت ضمن اعلام تمهیدات اندیشیده در سطح آزمایشگاه ها در آستانه فصل سرد سال، اقدامات انجام شده برای استفاده از کیتهای دو کاره تشخیص همزمان آنفلوآنزا و کرونا را تشریح کرد.

دکتر سیامک سمیعی

درباره ظرفیت روزانه انجام‌ تست‌های تشخیصی کرونا، گفت: برآورد ما از حداکثر ظرفیت انجام آزمایش تشخیص مولکولی کووید۱۹ در آزمایشگاه‌های وزارت بهداشت حدود ۲۵ هزار آزمایش در روز است.

وی با اشاره به اقداماتی که برای افزایش ظرفیت تست‌های آزمایشگاهی صورت می‌گیرد، افزود: در چهارچوب یک برنامه‌ریزی موثر برای آمادگی و پاسخ آزمایشگاهی به بحران، فوریت و بلا موثرترین روش افزایش ظرفیت انجام آزمایش بعد از اصلاح ساختار و فرآیند ارائه خدمت، تجمیع منابع و تشکیل شبکه آزمایشگاهی، تامین تجهیزات دستگاهی بیشتر و جایگزین کردن تجهیزات فرسوده برای آزمایشگاه‌های شبکه کووید۱۹ است. انتخاب تجهیزاتی که قابلیت انجام آزمایش بیشتری داشته باشند هم اکنون در دستور کار است.

تامین تجهیزات آزمایشگاهی تحت تاثیر تحریمهای آمریکا

وی ادامه داد: در سال‌های گذشته تامین تجهیزات دستگاهی مورد نیاز بخش تشخیص مولکولی با وجود تحریم‌های ظالمانه ایالات متحده آمریکا و شرکایش با موانع و دشواری‌هایی مواجه بوده است و در ماه‌های اخیر نیز این تحریم ها نه تنها پا برجا مانده بلکه شدت هم گرفته است.

لزوم تسریع در ساخت کیتهای تشخیص همزمان آنفلوآنزا و کرونا

سمیعی ادامه داد: مهمترین راهبردهای جایگزین، بهبود جریان کاری و همچنین افزایش نوبت‌های کار در طی روز است که تاکنون در بسیاری از آزمایشگاه‌هایمان برای افزایش ظرفیت، از آنها استفاده شده است. آموزش و مهارت افزایی کارکنان آزمایشگاهی به منظور افزایش گنجینه انسانی متبحر نیز مهمترین اقدام در هفته‌های آینده خواهد بود. ضمنا تمهیدات فنی نظیر طراحی و ساخت کیت‌های تشخیص مولکولی که قابلیت آزمایش همزمان آنفلوانزا و کووید۱۹ را داشته باشند، نیز به کار گرفته شده است. یکی از روش‌های حفاظت از ظرفیت آزمایشگاهی در شرایط بحران، تعیین اولویت‌های تجویز و انجام آزمایش است که آن هم در دستور کار قرار دارد.

وی درباره ساز و کار تامین تست‌های تشخیص همزمان کووید۱۹ و آنفلوآنزا، اظهار کرد: تا جایی که مطلع هستم هنوز تولید کننده یا وارد کننده‌ای مجوز تولید و فروش برای کیت تشخیص همزمان کووید۱۹ و آنفلوانزا را از اداره کل تجهیزات پزشکی دریافت نکرده است اما، اقداماتی در حد تحقیق و توسعه در بعضی از شرکت‌های تولیدکننده داخلی و شرکت‌های دانش بنیان و مراکز تحقیقاتی کشور انجام شده که لازم است سرعت بخشیده شود.

میزان دقت کیتهای دو کاره
 

سمیعی درباره میزان دقت این تست‌های تشخیصی دوکاره، بیان کرد: گزارش‌هایی که از همکارانمان در آزمایشگاه مرجع کشوری کووید۱۹ در انستیتو پاستور ایران شنیده‌ام نشان می‌دهد تعدادی از کیت‌هایی که در مرحله تحقیق و توسعه قرار داشته و برای ارزیابی به انستیتو پاستور ارسال شده، نتایج مطلوبی داشته‌اند. ضمناً بعضی از آزمایشگاه‌های شبکه کووید۱۹ که به دلیل بهره‌برداری از متخصصین ویروس‌شناسی قابلیت طراحی روش‌های تشخیصی مبتنی بر آزمایش همزمان این دو ویروس را دارند نیز موفقیت‌هایی در این زمینه داشته‌اند. انستیتو پاستور ایران نیز در حال صحه گذاری و معرفی روش‌های طراحی شده در آزمایشگاه‌های خود است. این اخبار و نتایج، امیدمان را به یک پاسخ مناسب و به هنگام، در صورت مواجهه با شرایط بحرانی، بیشتر می‌کند.

وی درخصوص هزینه‌های انجام تست تشخیصی همزمان کرونا و آنفلوآنزا، تصریح کرد: از آنجا که آزمایش به طور همزمان انجام می‌شود، قطعا هم هزینه کاهش پیدا می‌کند و هم سرعت در مقایسه با زمانی که دو آزمایش به طور مجزا از هم انجام می‌شوند، بیشتر خواهد بود. ضمناً ظرفیت آزمایشگاهی شبکه کووید-۱۹ نیز کاهش جدی پیدا نمی‌کند. اما برای پاسخ به این سوال که میزان کاهش هزینه و یا سرعت چقدر خواهد بود، کمی زود است.

سمیعی در پاسخ به این سوال که آیا قیمت کیت‌های دوکاره و تعرفه آن برای بیماران مشخص شده است یا خیر؟، گفت: چون هنوز کیت برای این منظور مجوز قانونی دریافت نکرده و ایده‌ای از هزینه تمام شده آزمایش با استفاده از روش‌های مبتنی بر آزمایش همزمان نداریم، فعلا نمی توانیم ایده‌ای از تعرفه آزمایش همزمان داشته باشیم. ضمنا آزمایش همزمان برای همه مبتلایان ضروری نخواهد بود و یکی از عوامل تعیین کننده نیاز به انجام آزمایش همزمان، میزان شیوع آنفلوانزای فصلی خواهد بود. اگر شیوع بیماری آنفلوانزا زیاد نباشد، نیاز به آزمایش همزمان هم کم خواهد بود.