دریای اندیشه

استاندار هرمزگان در اولین همایش دیپلماسی اقتصادی کشور مطرح نمود : 
تمرکز بر صادرات بدون دیپلماسی اقتصادی ممکن نیست
علی ستاری 

به گزارش روزنامه دریای اندیشه، سرزمین ایران یکی از کشورهایی است که با توجه به قرارگیری آن در مسیر جاده ابریشم و همچنین با توجه به اتصال آن در شمال و جنوب با دریا به کشورهای خارجی و سراسر عالم جزو سرزمین‌های تجارت‌پذیر است و همواره کاروان‌های تجاری چه از طریق دریا و چه از طریق زمین وارد کشور ما شده‌اند، همواره چندین کشور به عنوان مقاصد بزرگ تجاری معرفی شده‌اند که در طول تاریخ این کشورها وجود داشته‌اند که به صورت اجمالی هند، چین، مصر و روم و یونان بوده است که  حضور ایران چه از جنوب و چه از شمال و شرق و غرب در محورهای مواصلاتی این تمدن‌های بزرگ باعث شده است که کشور ما همواره به عنوان یکی از مقاصد تجاری دنیا شناخته شود و از تمام استان‌های کشور هرمزگان با دارا بودن بنادر و جزایر تاریخی مانند بندرلنگه، بندرکنگ، جزیره هرمز، قشم و کیش در برهه‌هایی از تاریخ بار شکوفایی اقتصادی ایران‌زمین را به دوش کشیده است و امروز من و شمایی که ساکنان این دیار هستیم به خصوص آن‌هایی که در این استان دارای مسئولیتی هستند میراث‌دار دریانوردان و تاجران بزرگی هستند که احیای این پیشه بزرگ کمترین انتظار و کمترین وظیفه برای مردمان این دیار است.
درست است که مرکز هرمزگان، بندرعباس عنوان‌دار پایتخت اقتصادی کشور است اما تا زمانی که در معادلات و معاملات بین‌المللی جایگاه این شهر دیده نشود عنوان پایتخت اقتصادی ‌کشور شعاری بیش برای سرگرم کردن اذهان عمومی نخواهد بود لذا باید عنایت داشته باشیم که یکی از اولین عمارت‌های بندرعباس تحت عنوان عمارت کلاه‌فرنگی حدود ۴۰۰ سال پیش تحت عنوان یک تجارت‌خانه احداث شد و طمع پرتغالی‌ها برای سیطره بر جزیره هرمز و قشم به دلیل موقعیت تجاری این مناطق بوده است در حالی که شاید خود ما ایرانی‌ها خیلی نسبت به این موقعیت استراتژیک واقف نبوده‌ایم و نتوانستیم حق آن را به درستی ادا کنیم؟
نبود بازارجه‌های مرزی فعال در استان هرمزگان با این پیشینه از تجارت گواه بر این مدعی است که این امر در استان جا نیفتاده است و هنوز که هنوز است با آن فاصله داریم.
اما با توجه به موقعیت استراتژیک هرمزگان، فعال کردن این ظرفیت در گام اول خیلی هم شاید سخت نباشد فقط کافیست ما یک بازار خوب برای جذب مشتری راه‌اندازی کنیم از آن‌جایی که تجار و بازرگانان همواره بیشتر به دنبال سود و منفعت هستند وقتی از لحاظ قید زمان، مکان و هزینه صرفه بیشتری را در بازارهای ایرانی ببینند ناخودآگاه به این سو از مرز روانه خواهند شد و این یعنی سرازیر شدن سودهای کلانی که می‌تواند مردم هرمزگان را منتفع کند، شاید حلقه مفقوده ناکامی کشاورزان هرمزگانی در همین نکته باشد، نبود بازار خوب برای صادرات، مسئله‌ای امروز عدم وجودش لیموکاران رودانی و مینابی را به شدت متضرر کرده است چرا که برای هرمزگان بازار مناسبی در صادرات این محصول ایجاد نشده است هر چند ظاهرا استان فارسی‌ها در این حوزه موفق‌تر عمل کرده‌اند و لیموی هرمزگان از آن‌جا صادر می‌شود.
از همه این‌ها که بگذریم در عصر امروز که مناسبات سیاسی نیز به شدت در تجارت از خود تاثیر نشان می‌دهد، بلدِ راه و چراغ به دست عرصه تجارت بین‌الملل باید مقوله‌ای باشد به نام «دیپلماسی» که باید آن را در وزارت امور خارجه جستجو کرد، مسئله‌ای که باید با اهتمام دولت و وزیر امور خارجه منجر به فعال‌سازی «دیپلماسی اقتصادی» شود تا تجارت بین‌الملل از یک بحث کلان و تشریفاتی که عمدتا در سفرهای ریاست جمهوری ممکن است فتح‌بابی در آن شود به مسئله‌ای دست‌یافتی‌تر تبدیل شود و حتی الامکان نمایندگی‌های منطقه‌ای و استانی وزارت امور خارجه با نظارت وزارتخانه و استانداران نیز بتوانند در این مقوله مهم و حیاتی نقش آفرینی کنند.
استان هرمزگان به عنوان یکی از بازوهای اصلی تجاری و اقتصادی کشور همواره در بحث دیپلماسی اقتصادی کُمیتش لنگ زده است و این امر حلقه مفقوده پایتخت اقتصادی کشور بوده است و این در حالی است که استان‌هایی با ظرفیت‌های اقتصادی کمتر از هرمزگان بیش از این توانسته‌اند در این راستا اقدام کنند همچون استان‌های شمال‌غرب کشور که سفرا و رایزنان کشورهای همسایه و هم اقلیم با این منطقه پای ثابت برنامه‌هایشان هستند اما در هرمزگان خبری از این امر نیست با وجود اینکه در همسایگی یکی از تجاری‌ترین نقاط جهان قرار گرفته است.
البته در دوران تصدی مرحوم جاسم جادری بر استانداری هرمزگان زمزمه‌هایی هر از گاهی برای فعال‌سازی این مقوله شنیده می‌شد که عمدتا با کشور عمان بود که آن هم معلوم شد آقای استاندار بیشتر به دنبال دست و پا کردن تصدی سفیری ایران در عمان بوده است هر چند که این امر هم محقق نشد .
اما مهدی دوستی استاندار هرمزگان در دولت سیزدهم از همان بدو ورودش به استان نشان داد که ذهنیتی کاملا اقتصادی دارد و می‌خواهد راه‌های جدید و بازارهای جدیدی را برای هرمزگان در عرصه تجارت بین‌الملل و دریایی بگشاید.
شاید اگر به جلسه شورای اداری استان که به ریاست آیت‌الله رئیسی، رئیس جمهور برگزار شد بنگریم و آن را مورد تفقد قرار دهیم متوجه شویم که مطالبات مهدی دوستی از رئیس جمهور از مجموع ۵ نماینده هرمزگان بیشتر و دقیق تر بود و همین امر نشان می‌دهد که این مطالبات دقیق و همراه با راهکار برای تحقق ، اشراف بالایی را نیاز دارد، استان هرمزگان در دوره مدیریت دوستی چندین برهه سیل ویرانگر و دست کم ۶ زلزله بالای ۶ ریشتر را تجربه کرده است و بخش عمده‌ای از تیم مدیریتی استان صرف مدیریت بحران شده است اما با این وجود تیم اقتصادی استانداری هرمزگان فعال‌سازی دیپلماسی اقتصادی را با پای کار بودن شخص استاندار در اولویت خود قرار داده است چنانچه نشست با سفرای کشورها و برگزاری اجلاس نمایندگان کشورهای عضو اکو از اهم این فعالیت‌ها بود، تمام این فعالیت‌ها نشان می‌دهد که مدیریت عالی استان‌ به یک بلوغ در بحث دیپلماسی اقتصادی رسیده است و تلاش دارد از این طریق برای استان بازارسازی یا بازارگشایی کند.
حال خبر می‌رسد که اولین همایش دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در سالن همایش‌های بین‌المللی صدا و سیما برگزار شده است و استاندار هرمزگان یکی از بالانشین‌ها و سخنرانان این همایش در کنار سخنرانانی چون، مهدی صفری معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امورخارجه، علی اکبر صالحی وزیر اسبق وزارت امور خارجه و رئیس سابق سازمان انرژی اتمی، رامین مهمانپرست و ... بوده است. 
تمرکز بر صادرات بدون دیپلماسی اقتصادی ممکن نیست 
مهدی دوستی، استاندار هرمزگان در اولین همایش دیپلماسی اقتصادی کشور با اشاره به اهمیت موضوع دیپلماسی اقتصادی گفت: دیپلماسی اهمیت بسیاری در کشور ما دارد و برهمین مبنا باید از این ابزار برای توسعه اقتصادی استفاده کنیم، فکر می‌کنم برخورد ما با دیپلماسی اقتصادی نباید به صورت  پروژه‌ای باشد از این رو ما باید به سمت بهبود محیط و تشکیل یک اکوسیستم مناسب حرکت کنیم به نحوی که تمام ارکان این اکوسیستم فعالانه در جهت هدف مشترک کار کنند. 
دوستی از اصرار بر توسعه سخت‌افزاری در این مسیر ابراز نگرانی کرد و ادامه داد: امروزه یکی از مشکلاتی که ما با آن مواجه هستیم در بحث های نرم افزاری است چنانچه ما در کشور در حوزه های بانکی، امور حقوقی و مسائل مهمی از این دست با چاش هایی روبرو هستیم که در همین راستا باید ضمن تاکید بر قراردادن  مشوق های معافیتی،  بر رفع مشکلات نرم افزاری مصمم باشیم. 
استاندار هرمزگان در ادامه سخنرانی خود افزود: امروز این ضرورت وجود دارد که تمرکز اصلی خود  را روی توسعه نرم‌افزار بگذاریم چرا که در جامعه امروز  هیچ مزیت نسبی را نمی توانیم پایدار بدانیم چنانچه حتی جغرافیا به عنوان یک مزیت نسبی هم رفته رفته ارزش خود را از دست می‌دهد، از این رو باید توجه بیشتر به پارامتر زمان  را به عنوان یک امر بسیار مهم و حیاتی  در دستور کار قرار دهیم. 
مهدی دوستی تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران همواره نشان داده است که شریک سیاسی مطمئنی برای کشورهای هم راستای خود است از این رو  باید این اطمینان را در وجه دیگر کار نیز ایجاد کنیم و با تلاش مضاعف و فعالانه‌ای بتوانیم خود را به عنوان شرکای اقتصادی مطمئن نیز مطرح کنیم، فعالان اقتصادی نیاز دارند به این موضوع برسند که ما مستقل از هر اتفاقی شرکای خوبی برای آنها هستیم. 
وی گفت: ما از دهه چهل در حوزه اقتصاد، سیاستی را شروع  سپس به سوی توسعه صادرات حرکت کردیم اما حالا حرف جایگزینی صادرات در میان است  و در این حوزه مسئله ای که حائز اهمیت است این است که باید جلوی خام فروشی را بگیریم و سیاست های صادراتی خود را به سمتی ببریم که مواد خام پایه را کمتر صادر کنیم و به جای آن با ایجاد زنجیره های تولید پایین دستی  ارزش افزوده  آنها را بالا ببریم. 
دوستی سخنرانی خود را چنین پایان داد که با تشویق حاضران در سالن روبروشد: اگر در ذهن برای تجارت ارزش قائل باشیم دیپلماسی اقتصادی توسعه پیدا می‌کند‌ حرف پایانی من این است که اساسا تمرکز بر صادرات بدون دیپلماسی اقتصادی ممکن نیست.