وضعيت خوابگاهي دانشگاه فرهنگيان مناسب نيست و دانجويان اين دانشگاه در خوابگاههاي بيش از ظرفيت اسکان داده شدهاند
علي ستاري
به گزارش اختصاصي روزنامه درياي انديشه، پايه توسعه هر جامعهاي، منابع انساني آن جامعه است، در واقع منابع انساني يک کشور هستند که جهت حرکت کشتي آن جامعه را مشخص ميکنند و تحقق چشماندازها را عملياتي ميکنند بر همين اساس قطع به يقين بهترين سرمايهگذاري و ثمربخشترين سرمايهگذاري، توجه به توسعه منابع انساني کشور است، جايي که تضمينکننده آينده کشور است، امروزه تمام جوامع دريافتهاند که موضوع سرمايه اجتماعي به عنوان يک اصل اساسي براي نيل به توسعه پايدار محسوب ميشود و از اين رو حکومت ها و دولتمرداني موفق قلمداد ميشوند که بتوانند با اتخاذ سياست هاي لازم و ارائه راهکارهاي مناسب در ارتباط با جامعه به توليد و توسعه سرمايه اجتماعي بيشتر نائل شوند.
نقش تعليم و تربيت در توفيق جامعه
بسياري از مطالعات به اثرات سرمايه اجتماعي در سطح يک شرکت يا صنعت بر عملکرد پرداخته اند. مطالعات محدود انجام شده در اين زمينه، نشان دهنده تأثير سرمايه اجتماعي بر کارآيي و بهره وري نيروي انساني است. اين تأثير از راههاي مختلفي امکان پذير است. هزينه هاي پايين تر تعاملات، نرخ پايين تر جابه جايي افراد، تسهيم دانش و نوآوري و بهبود کيفيت محصولات، از جمله مواردي است که تأثير سرمايه اجتماعي بر بهره وري را نشان مي دهند، جامعه به عنوان يک هلدينگ بزرگ با ابعاد سياسي، اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي، امنيتي و…. نيز براي حداکثري کردن بهرهوري نياز به نيروي انساني کارآمد دارد و پايه اين کارآمدسازي و توسعه منابع انساني بعد از خانواده در مدرسه بايد شکل بگيرد.
بررسي عوامل مؤثر بر پيشرفت و ترقي و توسعه در جوامع پيشرفته نشان مي دهد که همه ي اين کشور ها از آموزش و پرورش توانمند و کارآمد برخوردار هستند. تبلور آموزش و پرورش در تربيت نيروهاي انساني متعهد، دانشمند، متخصص و ماهر است.
« آگوست کنت « پدر علم جامعه شناسي ميگويد: ((پيشرفت و ترقي بشر به آموزش و پرورش صحيح بستگي تمام و کمال دارد زيرا تعليم و تربيتي صحيح است که حس تفاهم را بين افراد پرورش مي دهد)).
« وارد « جامعه شناسي آمريکايي معتقد است: ((تعليم و تربيت در پيشرفت اجتماع اثر فراوان دارد زيرا اگر انسان صحيح پرورش يابد، قادر به حل مشکلات موجود خود خواهد بود و مشکلاتي را که در راه پيشرفت و ترقي اقتصادي و اجتماعي است، از بين خواهد برد)).
« پياژه « عقيده دارد: هدف اساسي آموزش و پرورش بار آوردن افرادي است که بتوانند دست به کارهاي خلاق و تازه برنند، نه اينکه فقط به تکرار کارهاي گذشتگان بپردازند. غرض، ساختن اشخاصي است که خلاق، مخترع و کاشف باشند.
نقش شگفت انگيز آموزش و پرورش در زندگي انسان و شکوفايي استعدادها و ارزشهاي والاي انساني بر هيچکس پوشيده نيست. آموزش و پرورش نه تنها ميتواند در رشد اخلاقي، رفتاري و حتي جسماني افراد مؤثر باشد، بلکه وسيله اي در جهت رفع نيازهاي حقيقي و مصالح اجتماعي به شمار مي آيد يعني نقش آموزش و پرورش نه تنها در عينيت بخشيدن به زندگي مادي و معنوي فرد متوقف و محدود نميشود بلکه تمام شؤون اجتماعي او را در بر مي گيردو عامل رشد و تحول اساسي جامعه مي گردد. (( رشد اقتصادي در هر جامعه تا حدودي بستگي به ميزان تحول در رفتار فردي دارد چرا که انسان مهم ترين عامل در فرآيند توليد است، زيرا که از يک طرف قدرت مديريت و تخصيص منابع را در اختيار دارد و از طرف ديگر با نيروي کار خود تصميم هاي اتخاذ شده را جامه ي عمل مي پوشاند. بدين ترتيب تحولات فردي و اجتماعي براي نيل به رشد اقتصادي، حياتي مي باشد.
با بيتوجهي به معلم نميتوان انتظار معجزه از آموزش و پرورش داشت
امروزه اهميت آموزش و پرورش بر هيچکس پوشيده نيست و صاحبان تريبون جامعه نيز هر کجا که ميخواهند مشکلات جامعه را تجزيه و تحليل کنند، وضعيت آموزش و پرورش را نيز مورد عنايت قرار ميدهند و تقريبا تمام کاسه و کوزهها بر سر اين نهاد بزرگ و تأثيرگذار ميشکند، در حالي که همه اين عمارپندارها که با آب و لعاب از کمکاري آموزش و پرورش و نفوذ در مدارس سخن ميگويند، هيچگاه به خود زحمت نميدهند که بگويند رکن آموزش و پرورش « معلم» است و تاکنون چه اقدام مثبتي در حق اين قشر عزيز که مفتخر به عنوان هم پيشه بودن با انبياي الهي هستند، کردهاند؛ تا همين سال گذشته شاهد تجمعات بسياري از معلمان بوديم که چندين فقره از آن نيز در استان هرمزگان اتفاق افتاد، آيا کساني که مهمترين امانت جامعه را در دست دارند ميتوانند زماني که خودشان تامين نباشند، انتظارات را برآورده کنند، مادامي که معلمان کشورمان در پايين ترين سطح درآمدي قرار دارند نميتوان از آنها و نظام آموزش و پرورش کشور انتظار معجزه داشته باشيم.
رهبر معظم انقلاب اسلامي ميگويد: وظيفهي مهمّ همهي ما -چه اين حقير، چه مسئولين دولتي، چه مديريّتهاي متوالي در بخشهاي مختلف- اين است که منزلت معلّم را در جامعه معرّفي کنيم؛ اين کار نشده؛ منزلت معلّم، جايگاه معلّم، آنجوري که اين حقير به آن اعتقاد دارم و آن را حس ميکنم و لمس ميکنم، در جامعه جا نيفتاده. مسئلهي معيشت البتّه مهم است -شکّي نيست- امّا مسئلهي منزلت معلّم، اگر از مسئلهي معيشت مهمتر نباشد، قطعاً کمتر نيست. اين [منزلت] فقط با گفتن هم حاصل نميشود؛ حالا [اگر] بنده بگويم «معلّمي يک چنين مقام والايي است يا مقام انبيا است»، اين ذهنيّت عمومي را در کشور شکل نميدهد؛ با صِرف گفتن انجام نميگيرد، [بلکه] کار لازم دارد. بايد جا بيفتد در ذهن جامعه که معلّم يک مرجع است، معلّم يک شخصيّت والا است، معلّمي يک کار مقدّس است؛ اين را با کار هنري، با نوشتن کتاب، با ساختن فيلم، با ساختن شعر، با انواع و اقسام شيوههاي تأثيرگذاري، بايستي برنامهريزي کرد و انجام داد؛ تا حالا اين کارها نشده است.
يکي از کارهاي اساسياي که بايد هم در خودِ محيطِ آموزش و پرورش، هم در محيطهاي مربوط ديگر -در محيطهاي فرهنگي، در صداوسيما و جاهاي ديگر- حتماً دنبال بشود، اين مسئله است؛ يعني معلوم بشود که معلّمي چه جايگاهي دارد و تکريم معلّم تحقّق پيدا کند؛ در کتاب درسي بايد بيايد، در داستان بايد بيايد، در رماننويسي بايد بيايد .
مقايسه حقوق معلمان ايران و ساير کشورها
ميانگين حقوق ساليانه معلمان در سوئيس، 117 هزار دلار، آلمان 105 هزار دلار، هلند 95 هزار دلار، کره جنوبي 93 هزار دلار، آمريکا 71 هزار دلار، ژاپن 62 هزار دلار و ترکيه 33 هزار دلار است اما اين حقوق براي معلمان ايراني حدود 3 هزار دلار در سال است که به هيچ عنوان قابل مقايسه با کشورهاي توسعه يافته يا در حال توسعه نيست، بنابراين ابتداعا بايد اين نقيصه در جامعه جبران شود، تا معلم فقط معلم باشد، نه راننده اسنپ، بقال سر کوچه و تبليغاتچي براي کلاسهاي خصوصي جبرانياش!
توجه به معلمان نيز بايد به صورت ريشهاي انجام شود، پايههاي معلمي در مراکز تربيت معلم و دانشگاه فرهنگيان شکل ميگيرد اما آيا توجهي که به ساير دانشگاهها در کشور ميشود به دانشگاه فرهنگيان نيز ميشود.
رهبر معظم انقلاب اسلامي در رابطه با دانشگاه فرهنگيان فرمودهاند: راجع به مسئلهي دانشگاه فرهنگيان و مسئلهي تربيتمعلّم؛ امروز مهمترين نياز آموزش و پرورش کشور، معلّم است؛ مهمترين نياز، معلّم است. اين دانشگاه و دانشگاه شهيد رجائي و هر نقطهاي که تربيتمعلّم بر آن صدق ميکند، بايستي هم کمّاً، هم کيفاً توسعه پيدا کند. آقايان گفتند و بنده هم اطّلاع دارم که تا چهار سال ديگر، تعداد انبوهي از معلّمين -تعداد کثيري- وارد بازنشستگي ميشوند و آن کساني که از اين دانشگاهها، [يعني] دانشگاه فرهنگيان و دانشگاه شهيد رجائي، تحويل داده ميشوند به آموزش و پرورش، بسيار بسيار کمتر از آن مقداري هستند که از آموزش و پرورش خارج ميشوند؛ اين يک بحران است براي آموزش و پرورش؛ نبايد چنين اتّفاقي بيفتد. البتّه گفته مي شود که از بيرون کساني را ميگيرند، [ولي] آن يک عمل اضطراري است و در صورت ناچاري و اضطرار البتّه اشکال ندارد؛ عليالاصول هم يک کارِ درستي نيست؛ معلّمي يک حرفهي فنّي است، يک کار هنري است؛ يادگرفتن لازم دارد؛ اينجا شما معلّمي را ياد ميگيريد؛ آن که در فلان دانشگاه ديگر درس خوانده، او اين معلومات شما را که در اينجا ياد گرفتهايد ندارد؛ چطور ميخواهد معلّمي کند؟ مراکز تربيت معلّم -که مهمترينش فعلاً دانشگاه فرهنگيان است- مرکز ثقل اصلي نظام آموزش و پرورش کشورند و در مورد اين دانشگاه کوتاهي شده. [طبقِ] آنچه بنده اطّلاع دارم و به من گزارش شده، اين دانشگاه، هم از لحاظ نيروي انساني -معلّم، استاد- دچار کمبود است، هم از لحاظ بودجه دچار کمبود است، [هم] از لحاظ فضاي آموزشي دچار کمبود است. وزارت علوم، سازمان مديريّت، سازمان امور استخدامي، هرکدام به نحوي بايستي همکاري کنند، کمک کنند؛ اين مشکلات بايد برطرف بشود. البتّه دوستان، هم اينجا ذکر کردند، هم در آن جلسهي قبلي گفتند که از بنده انتظاراتي دارند؛ بنده آماده هستم و هر کاري که از من بربيايد و بتوانم انجام بدهم و در اختيار بنده باشد، قطعاً انجام ميدهم؛ براي اينکه اين مسئله را جزو مسائل درجهي اوّل کشور ميدانم و ميشناسم.
اين بيانات در سال 97 توسط رهبر انقلاب طرح شده است اماتمام مشکلاتي رهبري آن را مطرح کردند هنوز نيز پابر جا است و اين نشان ميدهد مسئولان اجرايي جامعه هنوز برايشان اهميت موضوع جا نيفتاده است.
دانشگاه فرهنگيان به عنوان متولي تربيت معلمان در جامعه بايد بتواند معلماني را تربيت کند که به لحاظ توان علمي و آموزشي، فرهنگي و تربيتي، روحي و رواني در بهترين سطح از جامعه قرار داشته باشند اما وقتي به استانها به خصوص استان هرمزگان ميرويم شاهد هستيم که ضريب اهميتي که براي اين دانشگاه قائل هستند بسيار پايينتر از ساير دانشگاهها است به در حالي که عملا اگر دانشگاه فرهنگيان خروجي خوبي نداشته باشد ساير دانشگاهها نيز نخواهند توانست به اهداف و نقشي در کشور دارند عمل کنند.
رنج تحصيل در دانشگاه آيندهسازي هرمزگان
در چند هفته گذشته که استاندار هرمزگان، در مراسم روز دانشجو ميهمان دانشجويان دانشگاه فرهنگيان شد، عمق شکاف فاصله امکانات دانشگاهها دانشگاه فرهنگيان با ساير دانشگاهها مشخص شد و استاندار هرمزگان با تعجب و تاسف در رابطه با وضعيت خوابگاهي اين دانشگاه سخن گفت و با اشاره به اينکه خودش نيز در زمان تحصيل خوابگاهي بوده است، خوابگاه امروز بچههاي هرمزگان را از خوابگاهي خودش 20 سال پيش در آن اسکان داشته است را نامناسبتر معرفي کرد، طبيعتا اين موضوع شاهد مثالي واضح براي اختلاف در برخورداري از امکانات بين استانهاي مختلف است و علم موضوع که مهندس دوستي دانشآموخته دانشگاه صنعتي سهند تبريز است بر اين امر صحه ميگذارد.
در همان جلسه روز دانشجو، دانشجو معلمان واحد دختران دانشگاه فرهنگيان نيز از استاندار خواهش کردند که براي مشاهده وضعيت نامناسب امکانات پرديس آنها سري به دانشگاهشان بزند و استاندار قول داد تا حتما در هفته آينده اين اتفاق بيفتد!
بازديد از پرديس فاطمهالزهرا سلام الله عليها و ديدار و گفتگو با دانشجويان موجب شد که سه راهبرد کوتاه مدت، ميان مدت و فوري ترسيم شود، چرا که دانشجويان اين دانشگاه در خوابگاههايي که استاندارد جمعيتي آنها 5 تا حداکثر 10 نفر بود به صورت 20 نفره زندگي ميکردند و اين امر به اضافه ساير مسائل مشهود و مطروح نيازمند اقدام فوري بود بر همين اساس اين دانشگاه در کانون توجهات قرار گرفت و در حدود دو هفته بيش از چهار جلسه براي آن برگزار شد.
آخرين جلسه آن نشست هياتامناي دانشگاه فرهنگيان استان هرمزگان، با حضور مهندس دوستي استاندار هرمزگان و احمد مرادي نماينده مردم استان در مجلس شوراي اسلامي بود.
مهندس دوستي در اين نشست با اشاره به پروژه ساختمان اداري دانشگاه فرهنگيان، گفت: باتوجه به ازدحام نامناسب و غيرقابل در خوابگاههاي پرديس دانشگاه فرهنگيان استان که سه برابر ظرفيت، دانشجو معلم در آن اسکان داده شدهاند موجب نگراني و نارضايتي است، بنابراين احداث ساختمان اداري با زيربناي 1684 در اولويت نيست و تمرکز ما در بحث توسعه سختافزاري و زيرساختي بايد معطوف به احداث خوابگاه و هوشمندسازي کلاسها شود.
وي توجه به آرامش و رفاه دانشجومعلمان بسيار مهم دانست و افزود: دانشجو معلمان در آينده تربيت فرزندان اين مرز و بوم را برعهده دارند و اينکه امروز در خوابگاههاي 20 نفره زندگي کنند آسيبهايي را متوجه ايشان خواهدکرد بر همين اساس رويکرد فوري و کوتاه مدت ما تامين و ساخت خوابگاه براي دانشجو معلمان است که منابع آن را تامين خواهيم کرد تا زمان آماده شدن پروژههاي جديد اين دانشگاه مشکلات خوابگاهي به حداقل برسد.
استاندار هرمزگان با بيان اينکه تجهيز آزمايشگاههاي راهبرد ميان مدت براي حل مشکلات دانشگاه فرهنگيان است در تشريح برنامه بلندمدت توسعه زيرساختي اين دانشگاه، بيانکرد: در منطقه آزادگانِ بندرعباس، 17 هزار متر مربع زمين براي احداث ساختمان جديد پرديس فاطمهالزهرا(س) اختصاص داده شده است اما احداث اين پروژه بيش از 250 ميليارد تومان اعتبار نياز دارد که با توجه به وضعيتي که در بودجه شاهد هستيم تحقق کامل آن چندين سال به طول خواهد انجاميد و اين در حالي است که اکنون دانشجويان مشکلاتي دارند و اين مشکلات در کيفيت کار آنها در آينده تاثير خواهد گذاشت.
مهندس دوستي، تصريحکرد: براي تامين سريع اعتبارات موردنياز اجراي اين پروژه، صدور مجوزهاي لازم و تعيين زمين جايگزين با کاربري آموزشي در دستورکار است و با تامين اعتبار اوليه فاز اول پروژه آغاز مي شود.
نماينده عالي دولت در استان هرمزگان، بر جذب مشارکت خيرين در پروژه هاي دانشگاهي تاکيدکرد و ادامه داد: لازم است اجراي پروژه پرديس فاطمهالزهرا سلام الله عليها، فازبندي شده و طبق اولويتها در احداث آن تسريع شود ضمن اين که ميشود در اين ميان از مشارکت خيرين نيز استفاده کرد.
در پايان اين نشست اعضاي هياتامناي دانشگاه هرمزگان با اخذ کد براي مراکز آموزشي وابسته به اين دانشگاه در شهرستانهاي رودان و ميناب موافقت کردند که اين اقدام منجر خواهد شد نام اين دو مرکز نيز در سهميه کنکور لحاظ شده و دانشجو بگيرد.
رنج تحصیل در خوابگاههاي 20 نفره
