گزارش میدانی دریای اندیشه از منطقه زلزله‌زده فین:
روایت بیش از ۲۰۰ روز بلاتکلیفی زلزله‌زدگان فین
علی ستاری
به گزارش اختصاصی روزنامه دریای اندیشه، بیست و سوم آبان ماه بود که زلزله‌ای مهیب در هرمزگان به تیتر یک اخبار رسانه‌ها تبدیل شد و فیلم و عکس‌های بسیاری از آن فضای مجازی را اشغال کرد، زلزله‌ای با بیش از ۶ ریشتر شدت و نسبتا طولانی که موجب ایجاد رعب و وحشت در بین مردم بندرعباس شده بود اما اخبار ضد و نقیضی از آن در دقایق اول به گوش می‌رسید؛ ابتدا منطقه لافت در جزیره قشم به عنوان کانون زلزله معرفی شد اما دقایقی بعد مرکز لرزه‌نگاری ژئوفیزیک دانشگاه تهران اطلاعات زمین‌لرزه را اصلاح کرد و مشخص شد کانون زلزله در منطقه فین بوده است؛ بلافاصله تیم های ارزیاب به منطقه اعزام شدند؛ علی رغم اینکه شدت زمین‌لرزه در فین هرمزگان بسیار بالا بود اما خوشبختانه این زمین‌لرزه تلفات جانی نداشت و به جز یک نفر که در بندرعباس بر اثر سقوط تیربرق جان خود را از دست داده بود جان باخته دیگری گزارش نشد اما با این وجود این زمین لرزه ول کن ماجرا نبود و تا چند هفته بعد از زمین لرزه اصلی پس لرزه‌هایی تا شدت ۵ ریشتر فین و اطراف آن بندرعباس، سیاهو، قلعه قاضی و… را می‌لرزاند و همین امر موجب شده بود که مردم خیال راحت خود را برای سکنی گزیدن در منازلشان از دست بدهند و در این بین افرادی هم بودند که به علت فوبیای ترس از زلزله و نا ایمن بودن منازلشان تا چندین ماه در خانه‌های اقوامشان سکنی گزیدند.
با تمام این تفاسیر و تلفات جانی نزدیک به صفر زلزله فین اما همه ما می‌دانیم که بسیاری از مصائب و قصه‌های پر غصه بعد از زلزله‌ها شروع می‌شود چرا که این زلزله‌ها حتی اگر تلفات جانی هم نداشته باشند حجم تلفات مالی‌شان بسیار بالا است و یکی از ضروری‌ترین و بدیهی‌ترین نیازهای انسانی یعنی مسکن که تسهیل‌گیری مهم برای رفع سایر نیازها است را از بین می‌برد و همین امر موجب می‌شود که مشکلات چند برابر شود و زلزله فین نیز از این قاعده مستثنی نبود.
بر اثر وقوع زلزله در شهر فین و روستاهای اطرافش منازل بسیاری مورد تخریب واقع شدند و مردم بسیاری سقف بالای سرشان که با هزار امید و آرزو آن را بنا کرده‌اند از دست دادند اما این زلزله با سایر زلزله‌ها و مخاطرات طبیعی فرقی عمده داشت و آن هم حضور مهدی دوستی استاندار جوان هرمزگان در صحنه از همان ساعت اول زلزله بود که تحسین مردم هرمزگان را برانگیخت و بالاتر از محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور در اولین شب زلزله به هرمزگان سفر کرد و بین زلزله‌زدگان فین حاضر شد.
حضور مسئولین عالی رتبه کشوری یکی پس از دیگری در کنار مردم و دلجویی از آن‌ها و تاکید بر بازسازی منازل در کنار اینکه دولت سیزدهم با شعارهای مردمی پای کار آمده بود و آیت‌الله رئیسی برای مردم شخصی خوشنام و الهام بخش بود، موجب دلگرمی مردم مناطق زلزله‌زده شده بود و امید در مردم دوچندان گشته بود که با همت مسئولان منازلشان بازسازی و دوباره جریان خوش زندگی در خانه‌هایشان جاری شود.
۲۶ آبان ماه رضا مدرس معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری هرمزگان برآورد اولیه خسارت‌ها به منازل مسکونی را اعلام کرد و در این باره گفت که 3370 منزل مسکونی در زلزله فین آسیب دیده است که 2150 واحد مسکونی نیازمند به نوسازی و احداث و 1220 واحد مسکونی نیز نیازمند تعمیرات تشخیص داده شده‌اند.
البته منابع محلی معتقد بودند و هستند که آمار تخریب‌ها و خسارت‌ها به منازل مسکونی در فین بیش از آمار اعلامی و برآورد شده بوده است اما به هر صورت با دستور استاندار هرمزگان در کمتر از ۳ روز از زلزله کار آوار برداری از مناطق زلزله زده آغاز شد و کار در فین وارد فاز اجرایی برای بازسازی منازل زلزدگان شد و استاندار هرمزگان نیز اطمینان خاطر داد که منازل تا عید نوروز یا نهایتا تا پایان فروردین ماه تحویل مردم می‌شود.
بیست و سوم دی‌ماه یعنی دو ماه پس از زلزله آیت‌الله رئیسی در جریان سفر استانی خود به استان هرمزگان به روستای زلزله زده گیشان غربی رفت و در جمع مردم این روستا حاضر شد او در بین مردم گفت: در بحث بودجه و اعتبارات برای بازسازی این منطقه استاندار هرمزگان باید پیگیری کند که به‌سرعت این مسئله هم حل شود و در ظرف مدت زمان کوتاهی منازل تحویل مردم شود.
اما این ظرف مدت کوتاه عملی شدن ساخت منازل مردم محقق نشد و فرودین که موعد تحویل منازل مردم بود فرا رسید.
کندی کار ساخت منازل موجب شد در اواخر فرودین ماه فرماندار بندرعباس درون چادرهای زلزدگان جلسه‌ای با بنیاد مسکن و نمایندگان بانک‌های عامل برگزار کند و بانک‌ها را مجاب کند که سرعت اعطای تسهیلات به زلزله‌زدگان را افزایش دهند، محمد مرودی فرماندار بندرعباس در آن جلسه قول داد که پرونده ساخت منازل آسیب دیده از زلزله تا ۳ ماه دیگر به صورت کامل بسته می‌شود اما امروز که در آستانه اتمام موعد وعده فرماندار بندرعباس هستیم شاهدیم که پروژه‌ها هنوز هم در همان مراحل قبلی خوابیده‌اند و پیشرفت آن‌چنانی نداشته‌اند و مردم از کند بودن کار و در موارد بسیاری رها شدن کار گلایه‌مند هستند.
بیش از ۲۰۰ روز از زلزله در فین می‌گذرد و هوا در این منطقه به سمت گرما و تابستانی شدن گراییده است و عملا تابستان نفس‌گیر در هرمزگان آغاز شده است؛ این امر زیبنده مردم فین نیست که با گذشت مدت مدیدی از زلزله در حالی که قرار بوده است با استفاده از فناورى نوین سازه (ال اس اف LSF) منازل دو هفته‌ای تحویل مردم شود هنوز این امر محقق نشده باشد.
طبق مشاهدات میدانی‌ای که با حضور در منطقه فین داشتم مردم محلی انتظار دارند هر چه سریعتر موضوع ساخت منازلشان تعیین و تکلیف شود تا آن‌ها هم بتوانند از سر پناه و مسکنی ایمن برخوردار شوند.
در پرس‌وجو‌هایی که از اهالی فین داشتیم نارضایتی مردم از عملکرد مجموعه‌های مسئول در بازسازی منازل کاملا مشهود بود، مردم از کارشکنی بانک‌ها در پرداخت تسهیلات برای بازسازی منازل گلایه‌مند بودند و یکی از علت‌های اصلی تاخیر در بازسازی‌ها همین عدم همکاری بانک‌های عامل برای پرداخت تسهیلات است، البته برخی از مسئولین استانی نیز معتقد هستند که بخشی از مردم به دلیل اینکه بتوانند دولت را وادار به بازسازی کاملا رایگان منازل خود کنند از تشکیل پرونده در بانک‌ها خودداری کرده‌اند و همین امر نیز موجب تاخیر در بازسازی‌ها و کندی سرعت کار شده است چرا که بنای بازسازی منازل بر این است که بانک‌ها به نام صاحبان منازل تسهیلات ۲۵۰میلیون تومانی آزاد کرده و در اختیار بنیاد مسکن قرار دهند و بنیاد مسکن نیز با این مبالغ به احداث منازل بپردازد اما ظاهرا این چرخه با عوامل متعددی دچار مشکل شده است و کارها روی ریل اصلی پیش نمی‌رود، برخی از اهالي هم علت تعلل در ساخت‌و‌سازها را عملکرد ناصواب و نادرست شوراهای برخی از روستاهای فین می‌دانند که تلاش کرده‌اند آمار منازل تخریبی را افزایش دهند و همین امر تناقضاتی را به بار آورده است و مشکلاتی ایجاد کرده است.
با توجه به تمام مطالبی که بیان شد آنچه که مانند روز برای ما روشن است این است که نه برای فین با این همه پیشینه تاریخی زیبنده است که کار بازسازی منازلش به این میزان به درازا بکشد و نه برای دولتی که خود را دولت محرومین و دولت مردمی ایران قوی می‌داند زیبنده است که تعیین تکلیف این امر را به درستی انجام ندهد و کار مردم روی زمین بماند از طرفی هم به هر صورت ممکن است مصالح ساختمانی با افزایش قیمت‌هایی روبرو شوند و قیمت نیروی کاری که باید این منازل را بسازد نیز افزایش یافته است و ممکن است با تاخیر در بازسازی‌ها هزینه تمام شده منازل بیش از پیش افزایش داشته باشد بنابراین با توجه به فرارسیدن فصل تابستان و در پیش بودن خرما پزان این مطالبه به جد از مسئولین وجود دارد که موضوعات تعیین تکلیف شوند.
در صحبتی که با حجت صادقی بخشدار فین داشتیم هم علت تاخیر در بازسازی‌ها را مشکلات بودجه‌ای و اعتبارات و عدم همکاری بانک‌ها در پرداخت تسهیلات و آزادسازی اعتبار برای بانک‌ها دانست.
