به قلم:راضیه سالاری
به گزارش دریای اندیشه، آتش‌نشانی یکی از حرفه‌های حیاتی و تأثیرگذار در جامعه است که با تلاش‌های شبانه‌روزی خود، جان و مال مردم را در برابر آتش‌سوزی‌ها و سایر حوادث نجات می‌دهد. روز آتش‌نشانی فرصتی است برای بزرگداشت این قهرمانان بدون کاپ و همچنین افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت ایمنی و پیشگیری از حوادث ماموران آتش‌نشانی نه تنها با آتش‌های مهیب مقابله می‌کنند، بلکه در نجات افراد گرفتار شده در حوادث مختلف از جمله تصادفات، زلزله، سیل و انفجار نیز مشارکت فعال دارند. فعالیت این افراد نیازمند مهارت، شجاعت و آمادگی جسمی و ذهنی بالاست و همین ویژگی‌ها آنها را به نماد ایثار و فداکاری تبدیل کرده است.فعالیت‌های آتش‌نشانی تنها به خاموش کردن آتش محدود نمی‌شود. آموزش‌های پیشگیرانه به مردم، انجام بازرسی‌های ایمنی در ساختمان‌ها، همکاری با دیگر نیروهای امدادی و مشارکت در برنامه‌های مدیریت بحران از جمله وظایف مهم آتش‌نشانان است. این گستردگی فعالیت‌ها باعث می‌شود که آتش‌نشانی یک سازمان چندبعدی و همه‌جانبه باشد که همواره آماده مقابله با چالش‌های گوناگون است.روز آتش‌نشانی که در بسیاری از کشورها برگزار می‌شود، نمادی از احترام و تقدیر از تلاش‌های بی‌وقفه آتش‌نشانان است. این روز همچنین فرصتی است برای ارتقای سطح آگاهی عمومی درباره اصول ایمنی و اقدامات پیشگیرانه در برابر حوادث.یکی از اهداف مهم روز آتش‌نشانی، آموزش مردم درباره نحوه واکنش در برابر حوادث است.اطلاع‌رسانی درباره نکاتی همچون نحوه خروج اضطراری از ساختمان در هنگام آتش‌سوزی، استفاده صحیح از تجهیزات اطفای حریق، و رفتارهای ایمن در خانه و محل کار، می‌تواند از وقوع تلفات جانی و مالی جلوگیری کند. همچنین برگزاری نمایشگاه‌ها، کارگاه‌ها و مانورهای آموزشی در این روز به افزایش تعامل بین آتش‌نشانان و جامعه کمک می‌کند.بسیاری از آتش‌نشانان در حین انجام وظیفه جان خود را فدا می‌کنند. روز آتش‌نشانی فرصتی است تا یاد و خاطره این شهدا گرامی داشته شده و ارزش بالای این حرفه برای جامعه بیشتر درک شود. این تجلیل‌ها باعث انگیزه بیشتر آتش‌نشانان در خدمت‌رسانی و افزایش احترام عمومی نسبت به این قشر می‌شود.با وجود نقش حیاتی آتش‌نشانی، بهترین راه مقابله با آتش‌سوزی و دیگر حوادث، پیشگیری است.
روز آتش‌نشانی؛ فرصتی برای تقدیر و آموزش
رعایت اصول ایمنی می‌تواند بسیاری از حوادث را حتی قبل از وقوع مهار کند و نیاز به حضور نیروهای امدادی را کاهش دهد.خانه و محل کار دو مکانی هستند که بیشترین خطرات آتش‌سوزی در آنها وجود دارد. رعایت نکاتی مثل نصب درست تجهیزات اعلام حریق، نگهداری مواد آتش‌زا در محل‌های ایمن، عدم استفاده از وسایل برقی معیوب و آشنا شدن با مسیرهای خروج اضطراری از جمله اقدامات ساده ولی بسیار مؤثر در حفظ ایمنی است.ایجاد فرهنگ ایمنی نیازمند آموزش مستمر و ایجاد حساسیت در جامعه است. مدارس، دانشگاه‌ها، سازمان‌ها و رسانه‌ها باید نقش فعالی در انتقال این پیام ایفا کنند. آشنایی با نکات ایمنی و تمرین نحوه واکنش در شرایط اضطراری، به ویژه در کودکان و نوجوانان، می‌تواند نسل آینده‌ای ایمن‌تر بسازد.با پیشرفت تکنولوژی، تجهیزات و روش‌های آتش‌نشانی نیز دستخوش تغییرات زیادی شده‌اند. استفاده از دوربین‌های حرارتی، پهپادها، سیستم‌های هشدار هوشمند و نرم‌افزارهای مدیریت بحران، به نیروهای آتش‌نشانی کمک می‌کند تا سریع‌تر و مؤثرتر عمل کنند.تجهیزاتی مانند لباس‌های مقاوم در برابر حرارت، دستگاه‌های تنفس خودکار و خودروهای مجهز به سیستم‌های پیشرفته اطفای حریق، امکان مقابله با شرایط سخت و خطرناک را برای آتش‌نشانان فراهم می‌آورد. این پیشرفت‌ها نه تنها ایمنی نیروهای امدادی را افزایش می‌دهد، بلکه باعث کاهش زمان عملیات و نجات سریع‌تر افراد گرفتار می‌شود.امروزه بسیاری از شهرها به سیستم‌های هوشمند مجهز شده‌اند که با استفاده از حسگرها و اینترنت اشیاء، خطرات احتمالی آتش‌سوزی را رصد و به موقع هشدار می‌دهند. این فناوری‌ها می‌توانند نقاط آسیب‌پذیر را شناسایی کرده و به مدیریت بحران کمک کنند تا از بروز حوادث جدی جلوگیری شود.
نقش جامعه در تقویت ایمنی و حمایت از آتش‌نشانی
موفقیت در کاهش حوادث و ارتقای ایمنی تنها به تلاش آتش‌نشانان محدود نمی‌شود بلکه نیازمند همکاری همه جانبه مردم، سازمان‌ها و دولت‌هاست. مشارکت فعال جامعه در رعایت نکات ایمنی و حمایت از آتش‌نشانی، عاملی کلیدی در ایجاد محیطی امن‌تر است.آگاهی و همکاری مردم هنگام وقوع حوادث، نقش مهمی در موفقیت عملیات‌های امدادی دارد.
گزارش به موقع حوادث، فراهم کردن اطلاعات دقیق و رعایت دستورالعمل‌های ایمنی در محل حادثه، به آتش‌نشانان کمک می‌کند تا سریع‌تر و مؤثرتر عمل کنند.دولت‌ها باید با تصویب قوانین حمایتی و تخصیص بودجه مناسب، زمینه فعالیت بهتر و تجهیزات مدرن برای سازمان‌های
آتش‌نشانی فراهم کنند. همچنین ایجاد شرایط مناسب برای آموزش و ارتقای مهارت‌های نیروهای آتش‌نشانی از جمله سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت در حوزه امنیت جامعه است.روز آتش‌نشانی نه فقط فرصتی برای قدردانی از تلاش‌های بی‌وقفه آتش‌نشانان است، بلکه یادآور ضرورت توجه جدی به موضوع ایمنی در زندگی روزمره ماست. با افزایش آگاهی، رعایت نکات ایمنی و حمایت از نیروهای امدادی، می‌توانیم جامعه‌ای امن‌تر و مقاوم‌تر در برابر حوادث بسازیم. هر فرد در این مسیر مسئولیتی دارد؛ از کوچک‌ترین اقدامات در خانه گرفته تا همکاری‌های گسترده‌تر در سطح جامعه و دولت.با یادآوری این نکته که پیشگیری همیشه بهتر از درمان است، باید تلاش کنیم فرهنگ ایمنی را در تمام ابعاد زندگی ترویج دهیم و در کنار این قهرمانان روز و شب، برای حفاظت از جان و مال خود و دیگران قدم برداریم.
ضرورت نهادینه‌سازی فرهنگ ایمنی در جامعه؛ پیشگیری از حادثه، سرمایه‌ای برای آینده
یکی از مهم‌ترین درس‌هایی که از سال‌ها فعالیت نیروهای آتش‌نشانی و بررسی حوادث مختلف آموخته‌ایم، این است که پیشگیری به مراتب بهتر و کم‌هزینه‌تر از مقابله با آتش‌سوزی و فجایع پس از آن است. نهادینه‌سازی فرهنگ ایمنی در تمامی سطوح جامعه از خانواده تا سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی، یک ضرورت انکارناپذیر است. بدون فرهنگ‌سازی و آموزش‌های هدفمند، نمی‌توان به جامعه‌ای ایمن دست یافت.آموزش‌های مستمر ایمنی باید از کودکی آغاز شود و در تمام مراحل تحصیلی، شغلی و زندگی روزمره ادامه پیدا کند. آشنا شدن با روش‌های مقابله با حریق، یادگیری نحوه استفاده از تجهیزات اطفا، و تمرین روش‌های خروج اضطراری می‌تواند در مواقع بحرانی، تفاوت میان زندگی و مرگ را رقم بزند. در عین حال، فرهنگ‌سازی باید در قالب برنامه‌های جذاب و کاربردی ارائه شود تا جامعه به جای ترس و اضطراب، به توانمندی و آمادگی برسد.از سوی دیگر، رسانه‌ها نقش کلیدی در انتقال پیام‌های ایمنی دارند. انتشار داستان‌های واقعی نجات و همچنین پیام‌های آموزشی در قالب‌های متنوع، از تلویزیون گرفته تا شبکه‌های اجتماعی، می‌تواند تأثیر بسزایی در افزایش حساسیت مردم نسبت به خطرات احتمالی و اقدامات پیشگیرانه داشته باشد.همچنین، قوانین و مقررات سختگیرانه‌تر در زمینه ایمنی ساختمان‌ها، کارگاه‌ها و اماکن عمومی، همراه با نظارت دقیق، زمینه را برای کاهش وقوع حوادث ناگوار فراهم می‌کند. تنها با همکاری همه‌جانبه مردم، مسئولان، و نیروهای امدادی می‌توان محیطی امن‌تر و پایدارتر ساخت که در آن هر فرد مسئولیت خود را به خوبی درک کند.
انتها.
