به گزارش دریای اندیشه، اردوهای جهادی به‌عنوان حرکتی خودجوش و مردمی، طی سال‌های اخیر به یکی از مؤثرترین روش‌های خدمات‌رسانی به مناطق محروم تبدیل شده‌اند. این اردوها که معمولاً با حضور دانشجویان، طلاب، پزشکان، فرهنگیان و دیگر نیروهای داوطلب برگزار می‌شوند، از ابعاد مختلف فرهنگی، آموزشی، درمانی، عمرانی و اجتماعی قابل بررسی‌اند. استان هرمزگان با وجود ظرفیت‌های گسترده طبیعی، جغرافیایی و انسانی، همچنان در زمره استان‌های محروم کشور قرار دارد که نیاز مبرم به توجه و توسعه همه‌جانبه دارد. اردوهای جهادی در این استان می‌توانند نقشی کلیدی در تقویت عدالت اجتماعی و توانمندسازی جوامع محلی ایفا کنند.در مدل‌های توسعه پایدار، مشارکت مردم و حضور میدانی نیروهای متخصص یکی از ارکان اساسی است. اردوهای جهادی دقیقاً بر همین اصل استوارند؛ حضور داوطلبانه نیروهای جوان و مؤمن برای ارائه خدمات به دورترین و کم‌برخوردارترین نقاط کشور. استان هرمزگان با پراکندگی بالای روستاها، کمبود زیرساخت‌های رفاهی و خدماتی، و فاصله زیاد از مراکز تصمیم‌گیری، به‌شدت نیازمند چنین مشارکت‌هایی است. اردوهای جهادی با بهره‌گیری از ظرفیت‌های مردمی، توانسته‌اند خلأهای عمیق توسعه‌ای را به صورت مقطعی یا حتی بلندمدت پر کنند.یکی از مهم‌ترین زمینه‌های فعالیت اردوهای جهادی، خدمات عمرانی است. در مناطق روستایی و دورافتاده هرمزگان، کمبود فضای آموزشی، بهداشتی و مسکن، یکی از مهم‌ترین چالش‌های زندگی مردم است.
ساخت کلاس درس، مرمت مدارس فرسوده، احداث سرویس‌های بهداشتی، آبرسانی به روستاهای فاقد لوله‌کشی و حتی ساخت منازل مسکونی برای خانوارهای محروم، تنها بخشی از خدمات عمرانی نیروهای جهادی است. این اقدامات نه‌تنها بهبود فوری شرایط زندگی را به دنبال دارد، بلکه حس دیده‌شدن و تعلق اجتماعی را در دل روستاییان تقویت می‌کند.
جهاد فرهنگی بذر آگاهی در زمین تشنه دانش
هرچند خدمات عمرانی بسیار ملموس و قابل مشاهده‌اند، اما نمی‌توان از نقش اثرگذار اردوهای فرهنگی در این مناطق چشم‌پوشی کرد. محرومیت فرهنگی شاید نامرئی‌تر از محرومیت اقتصادی باشد، اما تأثیرات آن بر توسعه انسانی بسیار عمیق‌تر است. در استان هرمزگان، به‌ویژه در مناطق روستایی و ساحلی، کمبود کتاب، نبود فضای آموزشی استاندارد، و عدم دسترسی کودکان و نوجوانان به برنامه‌های تربیتی از جمله مشکلات رایج است. اردوهای جهادی فرهنگی با اجرای کلاس‌های آموزشی، کارگاه‌های تربیتی، برنامه‌های قرآنی، نمایش‌های خیابانی، برگزاری مسابقات فرهنگی و مشاوره‌های خانوادگی، توانسته‌اند بذر آگاهی و رشد را در دل جوامع محلی بکارند.در بسیاری از روستاهای هرمزگان، دسترسی به خدمات درمانی استاندارد بسیار محدود است. نبود پزشک مقیم، نبود امکانات تشخیصی و درمانی، نبود دارو و فاصله زیاد تا مراکز درمانی، موجب شده تا بسیاری از مردم از ابتدایی‌ترین خدمات سلامت محروم باشند. گروه‌های جهادی پزشکی با حضور در این مناطق و ارائه خدمات رایگان مانند ویزیت، دارودرمانی، غربالگری، مشاوره تغذیه، و آموزش بهداشت، توانسته‌اند تا حد زیادی بخشی از این کمبودها را جبران کنند. گاهی حتی تشخیص یک بیماری خطرناک و ارجاع به مراکز درمانی، جان یک نفر را نجات داده است.یکی از پیامدهای مثبت اردوهای جهادی، ایجاد انگیزه و اعتماد به نفس در میان مردم محلی است. وقتی جوانان شهرهای مختلف کشور، با حداقل امکانات، داوطلبانه و بی‌هیچ چشم‌داشتی برای خدمت می‌آیند، حس همدلی و اتحاد ملی در میان مردم تقویت می‌شود. بسیاری از مردم محلی نیز با دیدن تلاش نیروهای جهادی، خود وارد میدان شده و در فرایند ساخت‌وساز یا برگزاری برنامه‌ها همکاری می‌کنند. این تعامل سازنده، موجب احیای سرمایه اجتماعی، تقویت روحیه تعاون و حتی ایجاد گروه‌های جهادی محلی در روستاها می‌شود.اردوهای جهادی فقط برای مردم محروم مفید نیستند، بلکه تجربه‌ای بسیار تأثیرگذار برای شرکت‌کنندگان نیز محسوب می‌شود. بسیاری از جوانان در این اردوها با واقعیت زندگی مردم فقیر آشنا می‌شوند، سطح مسئولیت‌پذیری اجتماعی آن‌ها افزایش می‌یابد، با مفاهیمی چون ایثار، همدلی و نوع‌دوستی در عمل آشنا می‌شوند و نگاه آن‌ها به دنیا و جامعه دگرگون می‌شود. به همین دلیل اردوهای جهادی یکی از بهترین بسترها برای تربیت نسل آینده‌ساز و دغدغه‌مند کشور است.
هرمزگان سرزمین فرصت‌ها و قربانی محرومیت‌ها
استان هرمزگان با داشتن مرز آبی طولانی با خلیج‌فارس و دریای عمان، بنادر استراتژیک مانند بندرعباس، قشم، جاسک و بندرلنگه، و ظرفیت‌های طبیعی و گردشگری متنوع، در ظاهر استانی ثروتمند به‌نظر می‌رسد. اما نابرابری در توزیع امکانات، نبود زیرساخت‌های لازم در روستاها و مناطق حاشیه‌ای، نرخ بالای ترک‌تحصیل، فقر بهداشتی، و بیکاری گسترده، چهره‌ای دیگر از این استان را نشان
می‌دهد.
اردوهای جهادی، به‌ویژه در مناطق کوهستانی بشاگرد، روستاهای میناب، سیریک، رودان، و حاشیه‌های بندرعباس، نقش مهمی در پوشش شکاف‌های توسعه‌ای ایفا کرده‌اند. اما این اقدامات نیاز به حمایت و استمرار دارند.با وجود اثرات مثبت، اردوهای جهادی نیز با چالش‌هایی روبرو هستند. کمبود منابع مالی، محدودیت در تجهیزات، نبود همکاری برخی دستگاه‌های اجرایی، و مشکلات لجستیکی مانند راه‌های صعب‌العبور، از جمله موانعی هستند که مانع گسترش این حرکت می‌شوند. همچنین، در برخی موارد، عدم شناخت دقیق از نیازهای بومی یا ناهماهنگی میان گروه‌های مختلف، اثربخشی اردوها را کاهش می‌دهد. برای رفع این چالش‌ها، لازم است نهادهای حاکمیتی و مردمی، ضمن حمایت بیشتر از گروه‌های جهادی، سازوکارهای هماهنگ‌تری برای تسهیل فعالیت آن‌ها فراهم کنند.اردوهای جهادی نه‌تنها حرکتی برای رفع محرومیت‌های مادی‌اند، بلکه جریانی فرهنگی، تربیتی و انسانی هستند که دل‌ها را به هم نزدیک‌تر می‌کنند. در استان هرمزگان که ترکیبی از ظرفیت و محرومیت را در خود جای داده، اردوهای جهادی می‌توانند موتور پیشران توسعه انسانی و اجتماعی باشند. این حرکت اگر با برنامه‌ریزی، حمایت و استمرار همراه شود، نه‌تنها موجب بهبود زندگی مردم محروم می‌شود، بلکه آینده‌ای روشن‌تر برای کل جامعه ایرانی رقم خواهد زد. چرا که جهاد، تنها به معنای کار فیزیکی نیست، بلکه یک نگاه و سبک زندگی است
