به گزارش دریای اندیشه، در عصری که بسیاری از کشورهای توسعه یافته با پدیده پیری جمعیت و چالشهای ناشی از آن دست و پنجه نرم میکنند،سرمایه گذاری بر روی نیروی جوان به یک استراتژی کلان و حیاتی تبدیل شده است.

جمعیت جوان تنها یک آمار ساده در گزارشهای سالانه نیست؛ بلکه خون تازهای است که در رگهای اقتصاد، فرهنگ و پویایی یک جامعه جریان مییابد. اهمیت فرزندآوری و حفظ تعادل جمعیتی، فراتر از یک انتخاب فردی، به یک ضرورت ملی و تضمین کننده آینده کشور بدل شده است. جامعه ای که از موهبت جمعیت جوان برخوردار است، در واقع صاحب یک ذخیره ارزشمند از انرژی، خلاقیت و توانایی برای نوآوری است.

جوانان، قلب تپنده اقتصاد و نوآوری

جوانی مترادف است با انرژی، ریسک پذیری سالم و اشتیاق برای ساختن. از منظر اقتصادی، یک جمعیت جوان به معنای نیروی کار گسترده، مصرف کنندگان فعال و کارآفرینان بالقوه است. این امر به کاهش نسبت وابستگی (نسبت جمعیت غیرشاغل به شاغل) منجر میشود و فشار مالی بر دوش دولت و نیروی کار فعلی را کاهش میدهد. با حضور تعداد بیشتری از جوانان در بازار کار، امکان تولید ثروت بیشتر، افزایش درآمدهای مالیاتی و در نتیجه، تامین بهتر منابع برای پروژههای رفاهی و زیرساختی فراهم می آید.اما نقش جوانان تنها به نیروی کار یدی یا اداری محدود نمی شود. آنها محرک اصلی نوآوری و خلاقیت در جامعه هستند. بسیاری از انقلاب های فناورانه قرن اخیر، از غولهای دیجیتال در سیلیکونولی گرفته تا استارت آپ های پیشرو در زمینه های مختلف، حاصل ذهن جستجوگر و جسور نسل جوان بوده اند. یک جامعه با میانگین سنی پایین تر، پذیرای تغییرات سریع تکنولوژیک است و میتواند خود را با شرایط جدید جهانی وفق دهد. این انعطافپذیری، عاملی کلیدی در رقابت پذیری بین المللی است.افزون بر این، جمعیت جوان تقاضا برای مسکن، کالاهای مصرفی، خدمات آموزشی، تفریحی و بهداشتی را افزایش میدهد.

این تقاضای رو به رشد، چرخه تولید و خدمات را به حرکت درمی آورد، سرمایه گذاری های جدید را جذب میکند و رونق اقتصادی را به همراه می آورد. در مقابل، جامعه سالخورده با چالش کاهش تقاضای داخلی، رکود در بخشهای مختلف و فشار فزاینده بر سیستم های بازنشستگی و سلامت مواجه میشود. بنابراین، تشویق به فرزندآوری و فراهم آوردن بسترهای لازم برای آن، در واقع سرمایه گذاری برای تضمین پویایی و سلامت اقتصاد ملی است.

سرمایه اجتماعی و تاب آوری در سایه جوانی جمعیت

فواید یک جمعیت جوان تنها به شاخصهای اقتصادی محدود نمی شود. تاثیر آن بر سرمایه اجتماعی و تاب آوری جامعه نیز عمیق و غیرقابل انکار است. سرمایه اجتماعی به شبکه های روابط، هنجارهای اعتماد و مشارکت میان افراد یک جامعه اشاره دارد که همکاری برای دستیابی به اهداف مشترک را تسهیل میکند. جوانان با انرژی و آرمان های خود، بستر سازندگی مشارکت های داوطلبانه، فعالیتهای گروهی و ابتکارات مدنی هستند.

آنها در تقویت انسجام اجتماعی، کمک به محرومان و پاسخگویی به بحرانها (مانند سیل، زلزله یا همه گیری ها) نقش پیشگامان ها ایفا میکنند. این روحیه جمعی و میل به مشارکت، ستون فقرات یک جامعه زنده و پویا است.از سوی دیگر، جمعیت جوان به معنای برخورداری از “سود جمعیتی” یا “پنجره فرصت جمعیتی” است. این دوره زمانی طلایی، زمانی رخ میدهد که سهم جمعیت در سن کار به اوج خود میرسد و نسبت وابستگی در پایین ترین سطح قرار دارد. کشورهایی مانند کره جنوبی و سنگاپور در دهه های گذشته از این پنجره فرصت به نحو احسن استفاده کردند و با سرمایه گذاری هدفمند روی آموزش، مهارت آموزی و اشتغال جوانان، تبدیل به اقتصادهای پیشرفته جهان شدند.

این پنجره فرصت، محدود و گذراست. اگر جامعه نتواند با ایجاد اشتغال مولد و آموزش های کیفی، نیروی جوان خود را به سرمایه انسانی تبدیل کند، این موهبت میتواند به تهدیدی برای بی ثباتی اجتماعی و اقتصادی تبدیل شود.

تاب آوری جامعه نیز در گرو جوانی جمعیت است. جوامع جوانتر توانایی بیشتری برای جبران خسارات ناشی از حوادث غیرمترقبه، جنگ ها یا بیماری های همه گیر دارند. توان بازتولید و احیای سریعتر در این جوامع بالاتر است. علاوه بر این، تنوع فرهنگی و پویایی هنری اغلب در جوامعی شکوفا میشود که جوانان سهم بزرگی در جمعیت آن داشته باشند. جوانان حاملان فرهنگ، زبان و هویت ملی به آینده هستند و تداوم فرهنگی یک ملت را تضمین میکنند.

کاهش شدید فرزندآوری و سالخوردگی جمعیت، نه تنها چالش اقتصادی، بلکه یک خطر جدی برای زوال فرهنگی و کاهش نفوذ بین المللی یک تمدن محسوب میشود.اهمیت فرزندآوری و حفظ جمعیت جوان،امروزه به یک اصل راهبردی در برنامه ریزی های کلان کشورها تبدیل شده است. جوانی جمعیت، موتور محرکه اقتصاد، محفل نوآوری و منبع غنی سرمایه اجتماعی است. جامعه ای که از این موهبت برخوردار باشد، توانایی بیشتری برای رشد اقتصادی، انطباق با تغییرات جهانی، عبور از بحران ها و حفظ پویایی فرهنگی خود دارد. البته، بهره گیری از این فرصت طلایی، مشروط به فراهم آوردن بسترهای لازم است. سرمایه گذاری در آموزش و مهارت های قرن بیست و یکم، ایجاد فرصتهای شغلی پایدار و با کیفیت، تسهیل ازدواج و تشکیل خانواده از طریق حمایت های واقعی و ارتقای سلامت و رفاه جامعه، از ضروریات تبدیل این جمعیت جوان به سرمایه ای مولد و متعالی است.تغییر نگرشهای اجتماعی و اصلاح سبک زندگی هایی که به تاخیر در فرزندآوری یا عدم تمایل به آن می انجامد، نیازمند یک کار فرهنگی عمیق و همه جانبه است. رسانه‌ها، نهادهای آموزشی، نخبگان و خانواده ها باید در راستای تبیین ارزش خانواده و لذت مسئولیت پذیری در قبال پرورش نسل آینده گام بردارند.

در نهایت، باید به خاطر داشت که فرزندآوری تنها یک عمل بیولوژیک نیست؛ بلکه یک اقدام اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است که تداوم و عظمت یک ملت را رقم میزند. انتخاب امروز ما در این زمینه، آینده فردای کشور را میسازد. آیندهای که میتواند در سایه نیروی جوان، خلاق و پرانرژی، آیندهای درخشان، پیشرو و سرشار از امید باشد. پس بیایید با نگاهی آینده نگر، از موهبت جوانی جمعیت حفاظت کنیم و شرایطی فراهم آوریم که هر کودک، به عنوان یک سرمایه ملی، فرصت رشد و شکوفایی در میهنی آباد و آزاد را داشته باشد.