راضیه سالاری
خلیج فارس، این شاهراه استراتژیک و تاریخی در قلب خاورمیانه، بیش از هر زمان دیگری به عنوان کانونی تعیین‌کننده در معادلات ژئوپلیتیکی، اقتصادی و فرهنگی جهان مطرح است.
جایی که تاریخ و تمدن با امواج نفت و گاز هم‌آمیخته و تابلوی زنده‌ای از قدرت، نفوذ و رقابت‌های جهانی را به نمایش گذاشته است.
خلیج فارس، مهد تمدن‌های کهن و پل ارتباطی میان فرهنگ‌های بزرگ بشر است.
این منطقه نه تنها گهواره نخستین تمدن‌های جهان بوده بلکه صحنه تلاقی تمدن‌های بزرگ ایران، عرب، هندی و مدیترانه‌ای است. فرهنگ‌های پویای خلیج فارس که حاصل هزاران سال تعامل و تبادل فرهنگی‌اند، امروز به عنوان سرمایه‌ای بی‌بدیل برای ساخت هویت منطقه‌ای و گسترش دیپلماسی فرهنگی مطرح است و با بیش از یک سوم ذخایر نفتی جهان که در اختیار کشورهای حاشیه خلیج فارس است این منطقه به بزرگ‌ترین مخزن انرژی دنیا بدل شده است.
عبور روزانه میلیون‌ها بشکه نفت خام از تنگه استراتژیک هرمز، این منطقه را به شاهراه حیاتی انرژی تبدیل کرده که امنیت آن، تضمین‌کننده ثبات اقتصاد جهانی است اما این جایگاه استراتژیک، بستر رقابت‌های پیچیده ژئوپلیتیکی و بازی‌های قدرت در منطقه نیز بوده است؛ جایی که هر تحولی می‌تواند در کوتاه‌ترین زمان، بازارهای انرژی و مناسبات بین‌المللی را دچار تلاطم کند.
خلیج فارس نه تنها جغرافیای سیاسی و اقتصادی منطقه بلکه نقطه تلاقی راه‌های مواصلاتی آسیا، آفریقا و اروپا است.
این پل آبی، عرصه‌ای است که کشورهای منطقه و فرامنطقه‌ای برای شکل‌دهی به نظم نوین جهانی به رقابت می‌پردازند. تنگه هرمز، با اهمیت استراتژیکی که کمتر آبراهی در جهان دارد، نقش تعیین‌کننده‌ای در امنیت انرژی و سیاست‌های کلان منطقه‌ای بازی می‌کند.
چالش‌ها و آزمون‌های سرنوشت‌ساز برای آینده منطقه
خلیج فارس، با وجود تمام ظرفیت‌های بی‌نظیر با چالش‌های بی‌سابقه‌ای مواجه است. از تنش‌های سیاسی و نظامی گرفته تا بحران‌های زیست‌محیطی مانند آلودگی‌های گسترده و کاهش منابع آبی که سلامت و بقای اکوسیستم منطقه را تهدید می‌کند.
این چالش‌ها نیازمند رویکردی همه‌جانبه، همکاری فراملی و راهبردهای نوآورانه برای حفظ توازن محیطی، امنیتی و اقتصادی منطقه است.
در عین حال، خلیج فارس می‌تواند به بستر شکوفایی اقتصادی، فناوری‌های نوین، و توسعه پایدار تبدیل شود.
ظرفیت‌های غنی انرژی‌های تجدیدپذیر، توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل و گردشگری دریایی و پیوندهای فرهنگی عمیق میان جوامع منطقه زمینه‌ساز ایجاد یک همگرایی تاریخی و آینده‌نگر است که می‌تواند خلیج فارس را به الگویی بی‌نظیر در جهان تبدیل کند.
خلیج فارس، همچنان که گذشته‌ای سترگ و تاریخی دارد آینده‌ای پرچالش و در عین حال پرامید پیش روی خود می‌بیند.
این منطقه، نقطه استراتژیک بازی قدرت‌ها و فرصت‌های بی‌نظیر توسعه است که نیازمند حکمرانی هوشمند، دیپلماسی قوی و همکاری گسترده برای تحقق چشم‌انداز صلح، امنیت و شکوفایی است.
خلیج فارس، به مثابه نبض تپنده انرژی و هویت، می‌تواند کانون ثبات و پیشرفت در قلب معادلات جهانی باشد.
