به قلم :علی ستاری
تخلیه پسماند اسیدی در کوه‌های اطراف روستای گچین بندرعباس موجب شده است مردم شهرستان خمیر به دلیل انتشار بوی نامطبوع دست به دامان دستگاه قضایی شوند.
به گزارش اختصاصی روزنامه دریای اندیشه؛ در دنیای امروز، مدیریت پسماندها به‌عنوان یکی از شاخص‌های اصلی توسعه پایدار و رعایت حقوق زیست‌محیطی شناخته می‌شود.
تولید روزافزون انواع پسماندها، به‌ویژه پسماندهای صنعتی و شیمیایی، چالش‌های جدی را پیش روی جوامع شهری و روستایی قرار داده است. دفع غیراصولی این پسماندها می‌تواند منجر به پیامدهای جبران‌ناپذیری از جمله آلودگی خاک، منابع آبی، هوا و به خطر افتادن سلامت ساکنان مناطق مختلف شود .
از این رو در چنین شرایطی، انتظار می‌رود نهادهای مسئول، به‌ویژه شهرداری‌ها، نقش کلیدی خود در مدیریت علمی و اصولی پسماند را به‌درستی ایفا کنند و جلوی ایجاد چالش برای مردم در نقاط مختلف را بگیرند اما متأسفانه آنچه امروز در استان هرمزگان و به‌طور خاص در شهر بندرعباس و شهرستان خمیر شاهد آن هستیم، نمونه‌ای از بی‌توجهی نهادهای مسئول به این مهم است که بررسی‌ها نشان می دهد دود بی توجهی به استانداردها در یک شهر دیگر به چشم مردم شهر دیگر می‌رود چنانچه در هفته‌های اخیر، بحران ناشی از بوی نامطبوع در مناطق مختلف شهرستان خمیر، به‌ویژه شهر بندرخمیر و بندرپل، بار دیگر زنگ خطر تخلیه غیراصولی پسماندهای مختلف را به صدا درآورده است.
بر اساس بررسی‌های انجام شده و اعلام منابع رسمی از جمله دادگستری شهرستان بندرخمیر، منبع این بوی ناخوشایند و تهدیدکننده سلامت عمومی، تخلیه پسماندهای اسیدی در کوه‌های اطراف روستای گچین بندرعباس است، این موضوع در اطلاعیه‌ای توسط اداره کل حفاظت محیط زیست هرمزگان نیز تبیین شده است؛ مشرح این اطلاعیه به شرح زیر است؛
اطلاعیه اداره کل محیط زیست درمورد منشا بوی نامطبوع در غرب هرمزگان
در تاريخ 31 / 05 / 1404 گزارشاتي مبني بر انتشار بوي نامطبوع و آزاردهنده در منطقه غرب شهرستان بندرعباس تا حوالي شهر پهل در حوزه شهرستان بندرخمير واصل گرديد.
اين اداره كل به قيد فوريت پايش و بررسي منطقه را بصورت شبانه روزي در دستور كار قرار دادو تيمي متشكل از ادارات پايش، يگان حفاظت و اداره حفاظت محيط زيست شهرستان بندرخمير تشكيل گرديد.
پس از 9 شبانه روز پايش و به ميزان بيش از ۱۵۰ نفر ساعت در منطقه، در روز جمعه 07 / 06 / 1404، پایش میدانی محل تخليه پسماندهاي صنعتي اسيدي با بوي بسيار آزاردهنده در مناطق كوهستاني حوالي گچين شناسايي گرديد.
متخلفان هنوز شناسایی نشده اند
در ادامه این اطلاعیه آمده است؛ با توجه به اينكه اين پسماندها به وسيله كاميون در منطقه تخليه گرديده است که محتمل است از شست و شو مخازن یا تانکرهای حامل سوخت سنگین عدم تطابق اين پسماندها با نوع فعاليت يك صنعت مشخص، متخلف یا متخلفين تا كنون شناسايي نگرديده و پايش منطقه همچنان توسط يگان حفاظت محيط زيست و تيم پايش اين اداره كل ادامه دارد.
در این میان، دستگاه قضایی شهرستان خمیر در واکنشی مسئولانه، با جدیت به موضوع ورود کرده است.
احسان حیدری، رئیس دادگستری شهرستان خمیر، با اشاره به شکایات گسترده مردمی از بوی نامطبوع و آلودگی هوای این مناطق، از پیگیری جدی این پرونده در نهاد قضایی خبر داد و اعلام کرد که به محض دریافت گزارش محیط زیست، موضوع به دادستان مرکز استان ارجاع شده و درخواست اقدامات قانونی صورت گرفته است. این موضع‌گیری صریح و شفاف از سوی دستگاه قضایی خمیر، جای تقدیر دارد، اما سؤالی که مطرح می‌شود این است که چه کسانی به خود جرات می دهند که اینگونه با سلامت عمومی جامعه بازی کنند و برای محیط زیست چالش ایجاد کنند.
این نخستین‌بار نیست که بندرعباس با مدیریت ضعیف پسماندها، دردسرساز مناطق همجوار می‌شود. سال‌هاست که موضوع محل دفن زباله‌های شهری، تخلیه فاضلاب‌های صنعتی و پسماندهای شیمیایی به نقاط حاشیه‌ای این شهر، صدای اعتراض جوامع اطراف را بلند کرده است. به‌ویژه در منطقه گچین که به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص، به محلی برای انباشت و دفع غیرعلمی پسماندهای خطرناک تبدیل شده و آثار مخرب آن اکنون در قالب بوی نامطبوع، سوزش چشم و گلو، سردردهای مزمن و افزایش آلرژی در میان ساکنان خمیر و بندرپل خود را نشان می‌دهد.
در چنین شرایطی، جای سؤال است که آیا نظارتی از سوی سازمان‌های مسئول وجود ندارد و آیا به‌عنوان نهاد بالادستی، در قبال این بحران سکوت کرده اند و پاسخگوی پیامدهای زیست‌محیطی ناشی از عملکردهای ناصواب و غیرمسئولانه برخی دستگاه ها یا صنایع نیستند؟
چگونه ممکن است که در یک شهر، بدون برنامه‌ریزی اصولی، پسماندهای اسیدی و خطرناک را در دل طبیعت رها کرده و سلامت هزاران نفر در شهرستان مجاور را به خطر اندازد، بی‌آنکه که کسی پاسخگوی پیامدهای آن باشد؟
از سوی دیگر، بحث بومی‌سازی مدیریت پسماند و استفاده از ظرفیت‌های منطقه‌ای برای جمع‌آوری، تفکیک، بازیافت و دفع پسماندها نیز نیازمند توجه جدی است. استان هرمزگان با توجه به اقلیم خاص و نزدیکی شهرهایش به یکدیگر، نمی‌تواند بار
زیست‌محیطی یک منطقه را تنها بر دوش شهر مجاور بیندازد. ایجاد سامانه‌های مدیریت یکپارچه پسماند، احداث مراکز علمی و فنی بازیافت، فرهنگ‌سازی در بین تولیدکنندگان صنعتی و اعمال قانون بر متخلفان، تنها راه برون‌رفت از وضعیتی است که امروز شاهد آن هستیم.
در پایان، باید تأکید کرد که حل معضل پسماند و جلوگیری از تخلیه غیراصولی آن، نیازمند عزم جدی، همکاری بین‌نهادی و نگاه راهبردی به محیط زیست است.
کوتاهی در این زمینه، نه‌تنها نشانه‌ای از بی‌توجهی به حقوق مردم مناطق مجاور، بلکه تهدیدی برای سلامت عمومی و امنیت زیست‌محیطی استان به شمار می‌رود. اکنون که دستگاه قضایی شهرستان خمیر وارد عمل شده، امید آن می‌رود که با برخورد قاطع با عوامل آلایندگی، از تکرار چنین فجایعی جلوگیری شود و همه به مسئولیت اجتماعی و قانونی خود در قبال محیط زیست پایبند باشند.
دستگاه قضایی با جدیت پیگیر حل این معضل زیست محیطی خواهد بود
رئیس دادگستری شهرستان خمیر گفت: دستگاه قضایی شهرستان خمیر به موضوع بوی نامطبوع و آلایندگی در محدوده شهر بندرخمیر و بندرپل ورود کرد.
احسان حیدری با اعلام این خبر اظهار کرد: پس از دریافت شکایات متعدد از سوی شهروندان ساکن در این مناطق مبنی بر بروز بوی نامطبوع، موضوع به صورت جدی در دستور کار دستگاه قضائی قرار گرفت.
وی افزود: بر اساس اعلام اداره محیط زیست استان، منشأ بوی نامطبوع، تخلیه پسماند اسیدی در کوه‌های اطراف روستای گچین بندرعباس شناسایی شده است.
رئیس دادگستری شهرستان خمیر تصریح کرد: از آنجا که این محل در حوزه قضایی شهرستان بندرعباس قرار دارد، دستگاه قضایی خمیر مراتب را به دادستان مرکز استان اطلاع داده و خواستار پیگیری موضوع شده است.
حیدری تأکید کرد: دستگاه قضایی با جدیت پیگیر حل این معضل زیست محیطی خواهد بود و در صورت لزوم اقدامات لازم را انجام خواهد داد.
