صنایع شیلاتی هرمزگان، از صید سنتی و صنعتی تا فرآوری محصولات دریایی، نه تنها فرصتهای شغلی متعددی برای مردم منطقه ایجاد کرده بلکه زمینه تقویت صادرات و ارزآوری برای کشور را نیز فراهم آورده است.
با توجه به تنوع گونههای دریایی در سواحل هرمزگان، از ماهیان استخوانی و صدفها گرفته تا میگو و آبزیان خاص، این استان توانسته است حجم قابل توجهی از نیاز داخلی و صادراتی کشور را تأمین کند. بهرهگیری از تکنولوژیهای نوین در پرورش میگو و ماهیان خاویاری، توسعه آبزیپروری در قفس و ایجاد مجتمعهای فرآوری محصولات دریایی، موجب ارتقای کیفیت محصولات و افزایش رقابتپذیری آنها در بازارهای جهانی شده است.
یکی از مهمترین ویژگیهای صنایع شیلاتی هرمزگان، ارتباط مستقیم آن با صادرات است. میگو، ماهیان خاویاری و انواع ماهیان گرمابی، مهمترین اقلام صادراتی استان را تشکیل میدهند و بیش از ۵۰ درصد صادرات آبزیان کشور از طریق هرمزگان انجام میشود. این امر نه تنها به تامین ارز مورد نیاز اقتصاد کشور کمک میکند، بلکه توانسته است برند ایران را در بازارهای بینالمللی به عنوان یکی از تولیدکنندگان مهم محصولات دریایی تثبیت نماید.
نقش دولت و بخش خصوصی در توسعه صنایع شیلاتی هرمزگان نیز غیرقابل انکار است. سرمایهگذاری در بنادر صیادی، ایجاد سردخانهها و امکانات پیشرفته بستهبندی، افزایش ظرفیت فرآوری و صادرات، و آموزش نیروی انسانی متخصص، زمینهای فراهم کرده تا تولیدکنندگان محلی بتوانند محصولات خود را با کیفیت بالا و استانداردهای بینالمللی عرضه کنند. علاوه بر این، تقویت زیرساختهای حمل و نقل دریایی و زمینی، مسیر صادرات به کشورهای همسایه و بازارهای آسیایی و اروپایی را تسهیل کرده است.
صنایع شیلاتی هرمزگان همچنین با ایجاد فرصتهای شغلی مستقیم و غیرمستقیم، نقش مهمی در کاهش نرخ بیکاری و بهبود معیشت مردم منطقه ایفا میکند. از ماهیگیران سنتی گرفته تا کارگران کارخانههای فرآوری، هزاران نفر به طور مستقیم در زنجیره تولید و صادرات مشغول فعالیت هستند و بخش مهمی از اقتصاد محلی را تشکیل میدهند. این ظرفیت انسانی، همراه با منابع غنی دریایی، باعث شده است هرمزگان به یکی از قطبهای اصلی صنعت شیلات کشور تبدیل شود.
توسعه پایدار صنایع شیلاتی هرمزگان بدون توجه به محیط زیست و منابع دریایی امکانپذیر نیست. استفاده از روشهای نوین صید، جلوگیری از صید بیرویه، رعایت استانداردهای زیستمحیطی در واحدهای فرآوری و مدیریت صحیح منابع آبی، از جمله اقداماتی است که تضمینکننده استمرار بهرهبرداری اقتصادی از منابع دریایی این استان به شمار میآید. تلاش برای حفظ تعادل میان توسعه اقتصادی و حفاظت از اکوسیستم دریایی، هرمزگان را به نمونهای موفق در مدیریت پایدار منابع شیلاتی تبدیل کرده است.
با وجود پتانسیلهای عظیم یاد شده، صنایع شیلاتی هرمزگان نیز با چالشهای مهمی روبرو است که مدیریت آنها برای تضمین پایداری و رشد ضروری است. مسائلی چون نوسانات قیمت ارز و هزینههای بالای تولید، کمبود زیرساختهای مناسب حملونقل تخصصی برای محصولات فاسدشدنی، و مشکلات مربوط به تأمین خوراک آبزیان، از جمله موانع اصلی به شمار میروند. علاوه بر این، تغییرات اقلیمی، آلودگیهای دریایی و خطر صید غیرمجاز، نیازمند نظارت و اقدامات جدیتر محیطزیستی هستند. برای غلبه بر این موانع، تمرکز بر هوشمندسازی مدیریت زنجیره تأمین، تضمین ثبات در سیاستهای صادراتی، و تشویق به استفاده از روشهای مقاوم به تغییرات محیطی در آبزیپروری، میتواند مسیر توسعه پایدار و افزایش سهم هرمزگان از تجارت جهانی شیلات را هموار سازد.
در نهایت، صنایع شیلاتی هرمزگان نه تنها یک منبع اقتصادی محلی بلکه یک عامل اصلی مهم در صادرات ملی ایران به شمار میآید. توانمندی این استان در تولید، فرآوری و صادرات محصولات دریایی، زمینهساز افزایش سهم ایران در بازارهای جهانی، ایجاد فرصتهای شغلی و ارزآوری برای کشور است. با ادامه حمایتهای دولتی، سرمایهگذاریهای بخش خصوصی و رعایت اصول توسعه پایدار، هرمزگان میتواند جایگاه خود را به عنوان قلب صنایع شیلاتی کشور تثبیت و رشد صادراتی ایران را بهبود بخشد.
یادداشت اختصاصی؛
صنایع شیلاتی هرمزگان عامل اصلی صادرات ملی ایران
استان هرمزگان با موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد خود در کنار سواحل گسترده دریای عمان و خلیج فارس، به عنوان یکی از قطبهای اصلی تولیدات دریایی کشور شناخته میشود. این استان با برخورداری از منابع غنی آبزیان و بنادر فعال، نقش حیاتی در توسعه اقتصادی و افزایش سهم ایران در بازارهای بینالمللی ایفا میکند.