به قلم:مهساعیدی
ورزش نوعی فعالیت رقابتی بین افراد است که بر اساس مهارت جسمی استوار بوده و در بر دارنده پاداش درونی و بیرونی است. یا به عبارت دیگر پرورش بدن دراثر حرکات و فعالیت های ریتمیک و پرنیرو و نیز تحرک جسمی و روحی و جوانی، دورهای سرنوشتساز در زندگی انسان است که با تحولات گسترده جسمی، روانی و اجتماعی همراه است. در این مرحله، اتخاذ سبک زندگی سالم نقش تعیینکنندهای در شکلگیری شخصیت، توانمندیهای فردی و کیفیت زندگی آینده دارد.
به گزارش دریای اندیشه؛ورزش، به عنوان یکی از ارکان اصلی سبک زندگی سالم، میتواند تأثیرات عمیقی بر سلامت جسمی و روانی جوانان داشته باشد.فعالیتهای ورزشی منظم موجب بهبود عملکرد سیستم قلبیـعروقی، تقویت عضلات، افزایش انعطافپذیری و کنترل وزن میشود. این عوامل نهتنها در پیشگیری از بیماریهای مزمن مانند دیابت، فشار خون و چاقی مؤثرند، بلکه موجب افزایش انرژی، بهبود وضعیت بدنی و ارتقاء اعتماد به نفس در جوانان میگردند.
افرادی که مرتبا ورزش می کنند این کار را به خاطر حس تندرستی که به آنها می دهد انجام می دهند. آنها در طول روز انرژی بیشتری احساس می کنند، شب ها بهتر می خوابند، خاطرات شفاف تر و دقیق تری به یاد دارند و نسبت به خود و زندگی خود احساس آرامش و خوش بینی بیشتری دارند. و این یک داروی قدرتمند برای بسیاری از مشکلات روانی رایج است.ورزش علاوه بر مزایای جسمی، نقش مهمی در ارتقاء سلامت روانی ایفا میکند. مطالعات علمی نشان دادهاند که فعالیت بدنی منظم موجب کاهش علائم افسردگی، اضطراب و استرس میشود. ترشح هورمونهایی نظیر اندورفین و سروتونین در حین ورزش، احساس شادی و آرامش را در فرد تقویت کرده و به بهبود خلقوخو کمک میکند.
ورزش در سلامت و آمادگی جسمانی ، تعادل و ثبات هیجانی ، جلب توجه ، رقابت ، تصویر مثبت بدنی و اجتماعی و تامین نیازهای دوستی ، احساس امنیت و تقویت گروهی ، افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس ،بهبود کیفیت خواب،تقویت تمرکز و حافظه،کاهش رفتارهای پرخطر و گرایش به مصرف مواد مخدر و ارتقاء مهارتهای اجتماعی از طریق مشارکت در فعالیتهای گروهی را میتوان از جمله آثار روانی ورزش دانست.تاثیر فراوانی دارد سلامت روانی از موضوعاتی است که در اثر شرکت در فعالیت های ورزشی می تواند حاصل شود چنین فعالیت هایی بهترین موقعیت را برای رشد معیارهای سلامت روانی فراهم می کند اگر سلامت روانی را به معنای احساس راحتی نسبت به خود و دیگران تعریف کنیم معیارهای آن موفقیت ، تعادل هیجانی ، سازگاری با محیط ، واقع بینی ، احساس ارزشمندی و اجتماعی بودن خواهد بود بنابراین ورزش با فعال سازی چنین معیارهایی نه تنها به بهداشت جسم بلکه به بهداشت روانی هم کمک می کند و همچنین اضطراب افراد با پرداختن به ورزش به میزان بسیار زیادی کاهش می یابد .
ورزش و حرکات منظم بدنی علاوه بر سلامت جسم بر سلامت روحی و روانی و اجتماعی فرد فواید زیادی دارد و در سازگاری فرد در جامعه و شخصیت فرد تاثیر می گذارد.ورزش در درمان بیماری های نظیر افسردگی و نیز بر حافظه تآثیر می گذارد.ورزش برای جوانان تکیه گاهی امن به حساب می آید تا در پناه آن به نهایت رشد و کمال مطلوب انسانی دست یابند .
ورزشهای گروهی مانند فوتبال، والیبال و بسکتبال، زمینهساز تعاملات اجتماعی، یادگیری همکاری، مسئولیتپذیری و احترام به قوانین هستند. این ویژگیها در شکلگیری شخصیت اجتماعی جوانان و آمادگی آنان برای حضور فعال در جامعه نقش بسزایی دارند.
با توجه به تأثیرات گسترده ورزش بر ابعاد مختلف سلامت جسمی و روانی، ترویج فرهنگ ورزش در میان جوانان امری ضروری و راهبردی است. سرمایهگذاری در توسعه زیرساختهای ورزشی، آموزش صحیح و ایجاد انگیزه در نسل جوان میتواند زمینهساز جامعهای پویا، سالم و برخوردار از سرمایه انسانی توانمند باشد.
اگر چه مغز انسان بالغ فقط دو درصد از وزن بدن او را تشکیل میدهد، ولی به تنهایی 25درصد از انرژی جسمانی را مصرف میکند. انرژی مصرفی مغز از طریق خون پراکسیژن تدارک میشود، اکسیژن مصرفی مورد نیاز از طریق ششها تامین میگردد ، ورزش تنها منبع اصلی تامین اکسیژن مازاد شش ها ست.
متاسفانه اغلب آنها که به پرورش نیروی بدنی خود همت گماشتهاند از پرداختن به قدرت فکری خویش غافلند و بیشتر افراد مستعد و پرتلاش نیز که مدام به مطالعه و کار فکری مشغولند از نظر بدنی در حد بسیار ضعیفی قرار دارند که این خود نیمی از تلاش شبانهروزی آنها را هدر میدهد. غذا خوردن بدون تحرک جسمی لازم، حتی اگر با استراحت کافی هم همراه باشد نمیتواند تاثیر کاملی در رساندن ماده و انرژی مورد نیاز بدن داشته باشد. در صورت نبودن برنامهریزی صحیح برای انجام حرکات ورزشی روزانه، مغز انرژی کافی در اختیار ندارد زیرا تلاشی برای به جریان
انداختن و تنظیم و گستردن انرژی به تناسب نیاز هر قسمت از بدن- خصوصاً مغز- صورت نگرفته است.
علاوه بر این کمتحرکی و رخوت جسمی از آن، تاثیر مستقیم بر روی روح و روان و اعصاب دارد و ذهن را نیز به سمت خستگی و ناتوانی هدایت میکند که نتیجه همه اینها بالقوه ماندن بسیاری از قابلیتهای ذهنی و استعدادهای محصلان در یادگیری است.
ورزش میتواند تاثیر بسزایی در شادابی و نشاط افراد داشته باشد. کسانی که از لحاظ روحی و روانی در شرایط مطلوبتر قرار داشته باشند بدون شک میتوانند بهتر، سریعتر و با آرامش بیشتر مطالب را فرا بگیرند این افراد با روحیه در مراحل دیگر زندگی نیز موفقترند. به طور کلی میتوان گفت ورزش نقشی انکارناپذیر در تمامی مراحل زندگی دارد بنا بر این ورزش را باید یک علم دانسته و به آن اهمیت بیشتری داده شود.