علی ستاری
به گزارش دریای اندیشه، با گسترش روزافزون فناوریهای ارتباطی و تبدیل شدن اینترنت به بستر اصلی انجام امور شخصی، اجتماعی، آموزشی و اقتصادی، جوامع بشری وارد مرحلهای نوین از زندگی شدهاند که در آن دسترسی به اطلاعات و امکان برقراری ارتباط لحظهای، به ضرورتی بنیادین بدل شده است.
در چنین جهانی که «اتصال» معنای جدیدی به زیستن بخشیده و فناوری اطلاعات به شریان حیاتی توسعه تبدیل شده است، محروم ماندن از این امکانات میتواند پیامدهایی عمیق، پایدار و چندلایه برای ساکنان یک منطقه به همراه داشته باشد.
هرمزگان با وجود ظرفیتهای فراوان طبیعی، انسانی و اقتصادی، سالهاست که با چالشهایی بنیادین در زمینه زیرساختهای ارتباطی و خدمات عمومی دست و پنجه نرم میکند. یکی از جدیترین این چالشها که بیش از همه گریبانگیر روستاها و مناطق دورافتاده این استان شده، قطع مکرر و بدون برنامه برق است؛ پدیدهای که تنها به خاموشی خانهها و اختلال در فعالیتهای روزمره ختم نمیشود، بلکه پیامدهای گستردهتری دارد که در بسیاری از موارد، نادیده گرفته میشود.
در بخشهای زیادی از روستاهای هرمزگان، زیرساختهای مخابراتی و اینترنتی به شکلی طراحی شدهاند که کاملاً وابسته به جریان برق هستند.
همین وابستگی سبب شده است که با هر بار قطعی برق، نهتنها اینترنت قطع شود، بلکه آنتندهی تلفن همراه نیز بهطور کامل از بین برود. در چنین شرایطی، ساکنان این مناطق بهیکباره از دنیای بیرون جدا میشوند؛ گویا نه دسترسی به اطلاعات دارند، نه امکان تماس با نهادهای امدادی و خدماتی، و نه حتی توانایی ارسال یک پیام ساده به نزدیکانشان. این قطعی ناگهانی ارتباط، بهویژه در شرایط بحرانی همچون گرماهای طاقتفرسا، وقوع حوادث طبیعی، یا نیازهای درمانی اضطراری، میتواند خطرات جانی و خسارات روانی و اقتصادی گستردهای در پی داشته باشد.از سوی دیگر، زندگی امروزی به گونهای پیش رفته که بسیاری از خدمات عمومی، بانکی، آموزشی و حتی درمانی نیز به فضای آنلاین منتقل شدهاند.
برای دانشآموزان، معلمان، کارمندان، کشاورزان، کارآفرینان محلی و حتی سالمندان ساکن روستا، نداشتن اینترنت به معنای عقبماندگی اجباری و حذف شدن از جریان اصلی زندگی اجتماعی است. این نابرابری ارتباطی، شکاف دیجیتال میان شهرهای بزرگ و مناطق محروم را روز به روز عمیقتر میکند و موجب تضعیف عدالت اجتماعی و کاهش فرصتهای برابر برای توسعه میشود.
باید با نگاهی جامع و میدانی، به بررسی ابعاد مختلف این معضل در استان هرمزگان بپردازد؛ از روایتهای مردمی و تجربههای روزمره ساکنان مناطق روستایی گرفته تا تحلیل کارشناسان حوزه فناوری و مدیریت بحران و نیز جستجوی پاسخ در میان مسئولان و تصمیمگیرندگان. هدف ما این است که نشان دهیم «قطع برق» در هرمزگان تنها یک موضوع فنی نیست، بلکه به مسئلهای انسانی، اجتماعی و توسعهای تبدیل شده است که نیازمند توجه فوری، برنامهریزی اصولی و اقدام مؤثر است.
قطعی برق و اینترنت و معطل ماندن کار مردم
با وجود توسعهی روزافزون زیرساختهای ارتباطی و تلاش برای گسترش پوشش اینترنت و شبکه تلفن همراه در سطح کشور، همچنان مناطق قابل توجهی از استان هرمزگان، بهویژه روستاها و شهرهای کوچک آن، از دسترسی پایدار و قابل اتکا به این خدمات محروماند.
یکی از مهمترین معضلاتی که بهطور مستقیم بر کیفیت زندگی ساکنان این مناطق تأثیر گذاشته، وابستگی کامل خدمات ارتباطی به جریان برق و اختلالهای مکرر ناشی از قطعی آن است.
قطع برق در بسیاری از این مناطق نهتنها منجر به خاموشی منازل، مراکز آموزشی، بهداشتی و اداری میشود، بلکه موجب از کار افتادن دکلهای مخابراتی، تجهیزات شبکه و سیستمهای ارتباطی نیز میگردد. در نتیجه، با هر بار قطعی برق، آنتندهی تلفن همراه و دسترسی به اینترنت در سطح وسیعی از این نقاط از بین میرود و شهروندان عملاً ارتباط خود را با محیط بیرون از دست میدهند.
این مسئله در شرایط عادی زندگی نیز چالشبرانگیز است، اما در مواقع اضطراری مانند بروز حوادث طبیعی، گرمای شدید، نیازهای درمانی فوری یا بحرانهای امنیتی، میتواند تبعاتی بسیار جدی و حتی تهدیدکننده برای جان و سلامت ساکنان بههمراه داشته باشد.نبود دسترسی به خدمات ارتباطی، عملاً موجب کند شدن یا توقف بسیاری از فعالیتهای روزمره مردم شده است. امور بانکی، خدمات دولتی، آموزش آنلاین، تجارت خرد و حتی سادهترین اشکال ارتباط خانوادگی، همگی به بستر ارتباطی وابستهاند که در نبود برق عملاً از دسترس خارج میشود.
این وضعیت، ساکنان روستاهای هرمزگان را در موقعیتی قرار داده است که با وجود نیاز جدی به خدمات ارتباطی، از آن محروم هستند و ناچارند در انتظار بازگشت برق، از ابتداییترین حقوق ارتباطی خود صرفنظر کنند.از سوی دیگر، این وضعیت در تضاد آشکار با اهداف توسعه پایدار، عدالت ارتباطی و سیاستهای کلان دولت در زمینه گسترش دسترسی برابر به خدمات دیجیتال است.
استمرار این مشکل نهتنها موجب نارضایتی عمومی و کاهش سطح رفاه اجتماعی شده، بلکه باعث افزایش فاصله دیجیتال میان مناطق مرکزی و محروم کشور نیز شده است.
وصل بودن اینترنت دغدغه مردم روستاها و شهر های دور افتاده هرمزگان است
فاطمه جراره نماینده مردم بندرعباس، قشم،حاجیآباد و بندرخمیر در مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با خبرنگار دریای اندیشه اظهار کرد: در دیدار های مستقیم مردمی که داشتم مردم در خصوص نبود اینترنت در بعضی روستاها مثل روستای دهنو گلایه هایی داشتند که البته محق هستند و باید صحبت هایشان به گوش مسئولان رسانده شود.
وی افزود: در دنیای دیجیتال امروز اینترنت حرف اول را می زند و اینترنت به خودی خود نقش مهمی در زندگی مردم دارد و بعضی از اقشار مردم کسب کارشان با اینترنت می چرخد لذا وجود اینترنت و وصل بودن آن دارای اهمیت است.
جراره ادامه داد: اگر اینترنت و راه های ارتباطی در بسیاری از نقاط گردشگری هرمزگان وجود نداشته باشد، ظرفیت های موجود در این مناطق نمی تواند به خوبی معرفی شود.
نماینده مردم هرمزگان در مجلس شورای اسلامی اذعان کرد: زندگی مردم حول محور برق می گذرد و هنگام قطع برق، مردم نه برق دارند نه آب چون اغلب مردم از پمپ آب استفاده می کنند و حتی قطع شدن آنتن و اینترنت در هنگام قطعی برق شایع است و در کنار این شبکه های ارتباطی مردم نیز به مشکل می شود، در این خصوص باید تلاش کنید که جلوی مشکلات مردم گرفته شود.