مرتضی سلیمانی
محله‌های بندرعباس این روزها صحنه‌ای از فوران آب و هدررفت منابع هستند؛ لوله‌ها ترکیده‌اند، آسفالت شکسته و پیمانکاران به دلیل پرداخت نشدن حقوق کارگران، حاضر به ترمیم نیستند. مردم هر روز با چشمه‌های جوشان خیابان‌ها و کمبود آب روبه‌رو هستند.
به گزارش اختصاصی روزنامه دریای اندیشه؛ محله‌های بندرعباس این روزها صحنه‌ای از بحران بی‌سابقه آب هستند؛ لوله‌های فرسوده فوران می‌کنند، کف آسفالت شبیه چشمه‌های جوشان شده و منابع آبی شهر هر روز بیشتر هدر می‌روند. اما مشکل فقط فنی نیست؛ پیمانکاران اداره آبفا ترک فعل کرده‌اند و نیروها به دلیل پرداخت نشدن حقوق حاضر به ترمیم لوله‌ها نیستند. زندگی روزمره مردم مختل شده و شهروندان می‌گویند صدایشان به جایی نمی‌رسد.
فوران آب و اضطراب مردم
ساعت شش صبح است و خیابان اصلی محله‌ای در بندرعباس پر از آب شده است. اهالی می‌گویند صدای فوران آب از کف آسفالت به گوش می‌رسد و خودروها هنگام عبور آسیب می‌بینند. یکی از ساکنان، می‌گوید:هر روز صبح که از خانه بیرون می‌آیم، نمی‌دانم آب از کدام خیابان فوران می‌کند. چند بار خودروهایمان آسیب دیده و هنوز کسی نیامده لوله‌ها را تعمیر کند.
آقای احمد، یکی دیگر از اهالی، اضافه می‌کند: چندین بار به آبفا و شهرداری گزارش دادیم، ولی کسی پاسخگو نیست. انگار بحران برای مسئولان مهم نیست.
تصاویر محله‌ها نشان می‌دهد که جریان آب از کف آسفالت بیرون می‌زند و خیابان‌ها به شکل چشمه‌های جوشان شهری درآمده‌اند. آسفالت ترک خورده، خودروها آسیب دیده و زندگی روزمره مردم مختل شده است.
ترک فعل پیمانکاران و سکوت
یکی از اصلی‌ترین دلایل ادامه بحران، ترک فعل پیمانکاران اداره آبفا و توقف پروژه‌ها است. منابع رسمی و غیررسمی اعلام کرده‌اند که پیمانکاران حقوق کارگران را پرداخت نکرده‌اند و نیروها حاضر به ترمیم لوله‌ها نیستند. یک کارگر آبفا می‌گوید:ما می‌خواهیم کار کنیم، ولی وقتی حقوقمان پرداخت نمی‌شود، نمی‌توانیم پروژه‌ها را ادامه دهیم. مردم حق دارند، اما ما هم مشکلات خودمان را داریم.
این وضعیت باعث شده تا لوله‌ها همچنان ترکیده باقی بمانند و آب با فشار زیاد هدر رود، خیابان‌ها پر از آب شود و آسفالت آسیب ببیند. کارشناسان می‌گویند این ترک فعل، نمادی از ضعف نظارت است.
هدررفت آب و تهدید ذخایر حیاتی
بندرعباس از مدت‌ها پیش با کاهش ذخایر آب مواجه بوده است. گزارش‌های غیررسمی نشان می‌دهد که حجم ذخایر آب شهری به کمتر از ۶۰ درصد ظرفیت معمول رسیده و ترکیدگی لوله‌ها این کاهش را تشدید کرده است. کارشناسان هشدار می‌دهند که هر روز تأخیر در ترمیم لوله‌ها، معادل از دست رفتن میلیون‌ها لیتر آب است.
یک کارشناس حوزه آب می‌گوید:لوله‌ها فرسوده و بیش از ۳۰ سال عمر دارند. فشار آب و عدم نگهداری باعث ترکیدگی شده است. وقتی پیمانکاران ترک فعل می‌کنند و کارگران به دلیل عدم پرداخت حقوق حاضر به کار نیستند، بحران چند برابر می‌شود.”
زندگی روزمره مختل شده
آب فوران کرده نه تنها منابع محدود شهر را هدر می‌دهد، بلکه زندگی مردم را مختل کرده است. خانم سارا، یکی از ساکنان می‌گوید:آب از زمین بیرون می‌زند و کسی پاسخگو نیست. آسفالت خراب شده و مجبوریم هر روز مراقب خودرو و مسیر عبورمان باشیم.
تصاویر محله‌ها نشان می‌دهد خیابان‌ها پر از آب شده، خودروها آسیب دیده‌اند و مسیرهای عبور مردم ناامن شده‌اند. مردم نگران کمبود آب و هزینه‌های اضافی خانوار هستند.
پیامدهای اجتماعی و اقتصادی
هدررفت آب و ترکیدگی لوله‌ها پیامدهای جدی اجتماعی و اقتصادی دارد:افزایش هزینه خانوار: مردم مجبورند آب را از تانکر یا بطری خریداری کنند. آسیب زیرساخت‌ها: آسفالت ترک خورده و خیابان‌ها آسیب دیده‌اند، هزینه تعمیرات سنگین شده است.خطرات بهداشتی: تجمع آب بستر رشد حشرات و بیماری‌های واگیردار است. نارضایتی عمومی: تجمعات اعتراض‌آمیز و خشم مردم افزایش یافته است.
آقای حسین، یکی از ساکنان محله می‌گوید: آب از کف خیابان فوران می‌کند، ولی مسئولان فقط وعده می‌دهند. مردم احساس می‌کنند کسی پاسخگو نیست.
چشمه‌های خیابان‌ها چالش زندگی روزمره
صبح زود است و من، به عنوان خبرنگار، در یکی از محله‌های شرقی بندرعباس قدم می‌زنم. آسفالت ترک خورده و از هر نقطه‌ای که نگاه می‌کنم آب با فشار بیرون می‌جهد، کف خیابان پر از جریان آب است و بوی خاک مرطوب همه فضا را پر کرده. هر چند قدم که جلو می‌روم، صدای غرش آب بیشتر می‌شود؛ صدایی که آرامش صبحگاهی را به هم زده است.
در کنار خیابان، خانم جوانی مشغول جمع کردن آب است. او می‌گوید:
این فقط یک مشکل فنی نیست، زندگی روزمره ما تحت تأثیر قرار گرفته. هر روز مجبوریم برای جلوگیری از هدر رفت آب تلاش کنیم، ولی هیچ کس پاسخگو نیست.”
کودکان با احتیاط از کنار چشمه‌های جوشان عبور می‌کنند و خودروها به سختی مسیر خود را پیدا می‌کنند. یک کارشناس محلی که کنار خیابان ایستاده، با لحنی نگران می‌گوید:
اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، بخش زیادی از ذخایر آب شهر تلف می‌شود و بحران تابستان آینده جدی‌تر خواهد شد.”
در این محله، ترکیدگی‌های کوچک لوله‌ها به چشمه‌هایی با فشار زیاد تبدیل شده‌اند و نمایی شبیه به یک شهر
نیمه‌سیل زده را ایجاد کرده‌اند. مردم مجبورند نه تنها هزینه اضافی آب پرداخت کنند، بلکه هر روز مسیر رفت و آمد خود را با احتیاط طی کنند تا دچار حادثه نشوند.
این صحنه‌ها، وقتی در کنار سکوت اداره آبفا و ترک فعل پیمانکاران قرار می‌گیرد، تصویر واضحی از بحرانی می‌دهد که مردم هر روز در آن گرفتارند. فوران آب نه فقط هدررفت منابع، بلکه نمادی از ناکارآمدی و ترک فعل پیمانکاران است.
تحلیل کارشناسان
کارشناسان می‌گویند بحران آب بندرعباس نمادی از ضعف مدیریت شهری و عدم نظارت بر پیمانکاران است. ترک فعل پیمانکاران و توقف کارگران باعث شده هدررفت منابع حیاتی افزایش یابد و اعتماد مردم به مدیریت شهری کاهش یابد.
یک کارشناس مدیریت شهری می‌گوید:”بحران آب نشان می‌دهد که مدیریت منابع حیاتی شهری باید اولویت اول باشد. وقتی آب هدر می‌رود و ذخایر محدود است، تأخیر در اقدام به معنای آسیب گسترده به مردم است.”
داستان واقعی یک محله
در محله‌ای نزدیک مرکز شهر، لوله اصلی آب چندین نقطه ترکیده و آب از کف آسفالت فوران می‌کند. ساکنان مجبور شده‌اند خانه‌های خود را با ظروف آب ذخیره کنند و برای مصرف روزانه، هزینه مضاعف پرداخت کنند. کودکان هنگام عبور از خیابان در معرض خطر لیز خوردن قرار دارند و آسفالت ترک خورده مسیر عبور خودروها را ناامن کرده است.
یکی از ساکنان می‌گوید:”این فقط یک مشکل فنی نیست؛ یک بحران مدیریتی است. وقتی پیمانکاران کار نمی‌کنند و کارگران حاضر به ترمیم لوله‌ها نیستند، ما هر روز با آب بیرون زده از خیابان‌ها دست و پنجه نرم می‌کنیم.”
راهکارهای فوری و بلندمدت
کارشناسان راهکارهای زیر را پیشنهاد می‌دهند:ترمیم فوری لوله‌ها حتی با پیمانکاران جایگزین ،پرداخت حقوق کارگران و شفافیت قراردادها برای جلوگیری از توقف پروژه‌ها،نظارت مستمر مدیریت شهری بر عملکرد پیمانکارها و کیفیت ترمیم‌ها،استفاده از فناوری‌های نوین برای شناسایی سریع نشت‌ها و تعمیر آن‌ها، اطلاع‌رسانی به مردم برای کاهش مصرف و استفاده بهینه از آب.
پیامدهای بلندمدت بی‌توجهی
کارشناسان هشدار می‌دهند که بی‌توجهی به این بحران می‌تواند پیامدهای گسترده‌تری داشته باشد:
کمبود شدید آب در تابستان آینده و افزایش قیمت آب برای خانوارها،،گسترش بیماری‌های واگیردار به دلیل تجمع آب در خیابان‌ها،فرسودگی سریع‌تر زیرساخت‌های شهری و افزایش هزینه‌های تعمیر و نگهداری
کاهش اعتماد عمومی به مدیریت شهری و ایجاد نارضایتی‌های اجتماعی گسترده.
بحران آب در بندرعباس فراتر از یک ترکیدگی لوله ساده است؛ ترکیبی از ضعف مدیریتی، مشکلات پیمانکاری و محدودیت منابع آبی است. وقتی آب از کف خیابان فوران می‌کند و ذخایر محدود تهدید می‌شوند، هر روز تأخیر در اقدام معادل افزایش خسارت و فشار بر مردم است.
مردم انتظار دارند که دستگاههای مربوطه وارد عمل شوند، هدررفت منابع حیاتی را کنترل کنند و اعتماد از دست رفته را بازگردانند. ترک فعل پیمانکاران و بی‌توجهی مسئولان، بحران آب را به یک معضل واقعی اجتماعی و مدیریتی تبدیل کرده است.
