راضیه سالاری
به گزارش دریای اندیشه، در روزگاری که جوامع به‌سوی فردگرایی و رفاه‌طلبی گام برمی‌دارند، فرهنگ ایثار و شهادت همچون چراغی فروزان، راه پایداری و عزت را به نسل‌ها نشان می‌دهد. این فرهنگ، برخاسته از آموزه‌های دینی، ملی و تاریخی ملت ایران است که در بزنگاه‌های حساس، چون جنگ تحمیلی، جلوه‌ای عینی یافت و در قامت جوانانی که از جان خود گذشتند تا از مرزهای خاک و ایمان صیانت کنند، معنا شد. امروز، فرهنگ ایثار و شهادت به عنوان یک میراث گرانبها و گنجینه‌ای بی‌بدیل در تاریخ معاصر ایران، همچنان زنده و پویاست.ایثار، یعنی نفع دیگری را بر خویش مقدم دانستن؛ و شهادت، اوج این ایثار است، جایی که انسان جان خود را در راه آرمان و حقیقت فدا می‌کند. این مفاهیم، در فرهنگ ایرانی-اسلامی ما تنها واژگانی احساسی یا شعاری نیستند، بلکه ریشه در باور عمیق مردم دارند. مادرانی که فرزندان خود را با ذکر یا زهرا به جبهه فرستادند، پدرانی که قامت خم نکردند، همسرانی که با بغض لبخند زدند، همه معماران این فرهنگ زنده‌اند. فرهنگ ایثار و شهادت برای مردم ایران فقط به دوران جنگ تحمیلی محدود نمی‌شود؛ این فرهنگ در طول تاریخ، از کربلا و عاشورا گرفته تا حماسه‌های انقلاب اسلامی و دوران دفاع مقدس، همواره حضور داشته است.
از همان روزهایی که امام حسین(ع) برای دفاع از اصول انسانی و اسلامی‌اش جان خود را فدای آرمان‌هایش کرد، تا روزهایی که جوانان ایرانی در برابر دشمن بعثی ایستادند و جان خود را برای حفظ میهن فدای کردند، فرهنگ ایثار و شهادت در دل ملت ایران نفوذ کرده و به جزء لاینفک هویت ملی تبدیل شده است.در این فرهنگ، شهادت نه تنها پایان زندگی یک انسان است، بلکه آغاز یک مسیر جاویدان است.
شهادت قله انسانیت
شهادت، رسیدن به قله‌ای است که هر فرد در آن می‌تواند از همه تعلقات دنیوی خود عبور کند و در پیوستگی با آرمان‌های بزرگ، از خود اثری ماندگار در تاریخ بر جای بگذارد. به همین دلیل، شهادت تنها به کسانی که جان خود را از دست داده‌اند، محدود نمی‌شود. در واقع، هر فردی که در راه آرمان‌های انسانی و اسلامی فداکاری کند و برای جامعه خود مفید باشد، می‌تواند روحیه‌ای از ایثار و شهادت را در زندگی خود تجسم کند.اما در جامعه امروز، ترویج فرهنگ ایثار و شهادت تنها با برگزاری مراسم یادبود و نام‌گذاری خیابان‌ها محقق نمی‌شود. این فرهنگ نیازمند بازخوانی مستمر، به‌ویژه برای نسل جوان است؛ نسلی که باید بداند آرامش امروز، وام‌دار فداکاری دیروز است.
رسانه‌ها، آموزش و پرورش، دانشگاه‌ها و خانواده‌ها نقشی اساسی در نهادینه‌سازی این فرهنگ دارند. اگر ما به دنبال حفظ و تداوم فرهنگ ایثار و شهادت در نسل‌های آینده هستیم، باید این مفاهیم را به‌طور عمیق و ریشه‌ای در آموزش‌های رسمی و غیررسمی جای دهیم.در این راستا، مهم‌ترین گام‌ها در راستای تقویت فرهنگ ایثار و شهادت شامل معرفی الگوهای واقعی ایثارگران، انتقال تجربیات آنان به نسل جدید، و تشویق به مشارکت اجتماعی در راستای خیر و نیکوکاری است. این فرهنگ باید به یک رفتار روزمره در زندگی فردی و اجتماعی تبدیل شود. ایثارگرانی که نه تنها در میدان جنگ بلکه در عرصه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی نیز برای دیگران فداکاری کرده‌اند، باید به عنوان نمادهای زنده این فرهنگ در جامعه معرفی شوند.
فرهنگ ایثار و شهادت، تنها متعلق به دوران جنگ نیست؛ بلکه می‌تواند الگویی باشد برای همه عرصه‌های زندگی، از خدمت صادقانه در مسئولیت‌ها تا همدلی و کمک به همنوعان. در دنیایی که از «من» سرشار است، «ما»یِ ایثارگرانه راه نجات است.
ما باید یاد بگیریم که برای ساختن جامعه‌ای بهتر و رسیدن به اهداف عالی انسانی، گاه باید از منافع فردی خود بگذریم و برای دیگران قدم برداریم.امروز، وقتی به مسائل مختلف اجتماعی، اقتصادی و سیاسی کشور نگاه می‌کنیم، نیاز به فرهنگ ایثار و شهادت بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. مشکلات و بحران‌های متعدد، از چالش‌های اقتصادی گرفته تا مسائل اجتماعی، نیاز به همکاری، همدلی و فداکاری دارند. در چنین شرایطی، فرهنگ ایثار و شهادت می‌تواند به ما کمک کند تا بر این مشکلات غلبه کنیم و به سوی آینده‌ای بهتر حرکت کنیم.
شاید وقت آن رسیده که این فرهنگ نه‌تنها یادآوری شود، بلکه زیسته شود. چرا که ملتی که شهیدانش را فراموش کند، آینده‌اش را از دست خواهد داد. ایثار و شهادت، نه فقط در میدان جنگ، بلکه در تمام عرصه‌های زندگی جاری است و همچنان می‌تواند به عنوان مشعلی روشن، راهنمای مسیر ما در مقابله با چالش‌های فردی و اجتماعی باشد. این فرهنگ می‌تواند به ما یادآوری کند که زندگی تنها در خدمت به دیگران است که معنا می‌یابد و اگر ما این مسیر را در پیش بگیریم، قطعاً می‌توانیم جامعه‌ای عادلانه، پایدار و شایسته بسازیم.
پیوند جاودانه شهدای ورزشکار هرمزگان
در جنوب ایران، جایی که آفتاب بر سواحل خلیج فارس می‌تابد و غیرت مردمانش با موج‌های دریا گره خورده، جوانانی برخاسته‌اند که دو میدان را با هم پیمودند؛ میدان ورزش و میدان جهاد. استان هرمزگان، با همه ظرفیت‌ها و محدودیت‌هایش در حوزه ورزش، چهره‌هایی را در خود پرورانده که نه‌تنها قهرمان عرصه رقابت ورزشی بودند، بلکه در روزهای سخت دفاع از وطن، لباس رزم بر تن کردند و جان خود را فدای آرمان‌های بلند انسانی کردند. شهدای ورزشکار این استان، امروز میراث‌دار مفهومی عمیق‌اند: پیوند جاودانه بین روحیه پهلوانی و فرهنگ ایثار و شهادت.فرهنگ ایثار و شهادت در ایران ریشه در آموزه‌های دینی، تاریخ مقاومت ملت و سنت‌های حماسی این سرزمین دارد. این فرهنگ، طی سال‌های دفاع مقدس به اوج خود رسید و پس از آن نیز در قالب الگوسازی از شهدا، به بخش جدانشدنی از هویت اجتماعی بدل شد. اما شاید کمتر به جلوه‌های خاص این فرهنگ در میان ورزشکاران پرداخته شده است.
ورزشکارانی که با انضباط، تمرکز، و تلاش مداوم آشنا هستند، ظرفیت بالایی برای پذیرش مسئولیت‌های اجتماعی و ملی دارند. شهدای ورزشکار، مصداق کامل این ظرفیت‌اند؛ کسانی که از میدان تمرین به میدان نبرد کوچ کردند و با جسمی آماده و روحی مؤمن، راه شهادت را برگزیدند.در هرمزگان، نام‌هایی چون شهید محمدرضا رئیسی، فوتبالیست مستعد بندرعباسی، شهید عباس داوری، کشتی‌گیر سخت‌کوش مینابی، و شهید مهدی جاوید، رزمی‌کار اهل جزیره قشم، تنها مشتی نمونه خروارند. این جوانان با وجود آینده‌ای روشن در دنیای ورزش، دعوت جبهه‌ها را لبیک گفتند و با ایستادگی در برابر دشمنان این مرز و بوم، چهره حقیقی “پهلوان ایرانی” را به نمایش گذاشتند.
نقش مربیان و باشگاه‌های ورزشی هرمزگان در این فرآیند بی‌بدیل است. مربیانی که همواره ورزش را صرفاً به‌عنوان یک ابزار رقابتی تلقی نکردند، بلکه آن را بستری برای تربیت انسان‌هایی اخلاق‌مدار، فداکار، و مسئول‌پذیر می‌دانستند. آنان نسل‌هایی را پرورش دادند که در کنار فنون ورزشی، درس غیرت و مردم‌دوستی نیز آموختند؛ و چه زیباست که بخشی از این نسل، در راه وطن جاودانه شدند.امروز، در شرایطی که ورزش به یکی از اصلی‌ترین راه‌های پرورش نسل جوان بدل شده، الگوسازی از شهدای ورزشکار بیش از هر زمان دیگری ضروری است.
نه‌فقط برای تکرار نام آنان، بلکه برای انتقال معنایی که در پس انتخاب‌شان برای دفاع از وطن نهفته بود.
برگزاری یادواره‌ها، نام‌گذاری اماکن ورزشی، مستندسازی زندگی این شهدا، و حتی روایت قصه‌هایشان در قالب هنر و رسانه، گامی مؤثر در ترویج فرهنگ ایثار و تقویت هویت ملی نسل آینده است.
شهدای ورزشکار هرمزگان، قهرمانانی بودند که هیچ‌گاه تنها برای بردن مدال ندویدند. آنان میدان ورزش را آغاز راه دانستند، اما اوج قهرمانی را در میدان جهاد و شهادت یافتند. نامشان زنده است، راهشان روشن، و یادشان باید همواره در رگ‌های ورزش استان جاری باشد؛ تا جوانان امروز بدانند پهلوانی واقعی، همان است که از دل ورزش به قلب مردم می‌رسد.
