به گزارش اختصاصی روزنامه دریای اندیشه ؛نشست ملی «بررسی رفع موانع تأمین خوراک پالایشگاه نفت آفتاب» با حضور اعضای کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس، فراکسیون کارآفرینی و رفع موانع تولید، معاونان وزارتخانه‌های نفت، صمت و امور اقتصادی و دارایی و همچنین مدیران پالایشگاه‌های بندرعباس، ستاره خلیج فارس و آفتاب در بندرعباس برگزار شد.
اهمیت این نشست تنها در گستردگی حضور نبود؛ بلکه در نوع سخنان صریح و مطالبه‌گرانه‌ای بود که برای نخستین‌بار در سطح رسمی درباره وضعیت پالایشگاه آفتاب بیان شد.
ورود رسمی کمیسیون حقوقی و قضایی به پرونده آفتاب
محمد سرگزی عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس با اشاره به ابعاد حقوقی موضوع گفت: مسائل مربوط به پالایشگاه نفت آفتاب در چارچوب قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (قانون ۵۳) و همچنین لایحه تعیین تکلیف بدهی‌های دولت در دست بررسی است. هدف ما ایجاد بستر قانونی شفاف برای حل مشکلات انباشته پالایشگاه‌هاست.
او یادآور شد که معاونت برنامه‌ریزی وزارت نفت پیش‌تر اعلام کرده بود تا پیش از بهره‌برداری پروژه‌های جدید، خوراک باید در اختیار پالایشگاه آفتاب قرار گیرد؛ موضوعی که به گفته او «تا امروز محقق نشده» و اکنون نیازمند پیگیری نظارتی رسمی مجلس است.
سخنگوی کمیسیون قضایی: نگاه اداری وزارت نفت قابل قبول نیست
سید کریم معصومی سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس، بررسی‌های اخیر درباره توقف خوراک را «نگران‌کننده» توصیف کرد و گفت:شواهد نشان می‌دهد حق قانونی پالایشگاه آفتاب به دلیل برخی تقابل‌ها و برداشت‌های سلیقه‌ای نادیده گرفته شده است. استناد به اینکه مجوز این پالایشگاه توسط وزارت صمت صادر شده و بنابراین وزارت نفت مسئولیتی در تأمین خوراک ندارد، از نظر مجلس پذیرفتنی نیست.
وی تأکید کرد:مجلس صرفاً نظاره‌گر نخواهد بود. اگر روند تأمین خوراک اصلاح نشود، موضوع از طریق ابزارهای نظارتی و قانونی تا سطح پاسخ‌گویی وزیر نفت پیگیری خواهد شد.
هشدار مدیریت پالایشگاه: ۲۷۰۰ نفر در معرض تهدید اقتصادی
در بخش دیگر نشست، محمدمهدی دوستی رئیس هیئت‌مدیره پالایشگاه نفت آفتاب، با تشریح تبعات توقف خوراک گفت:ادامه این وضعیت، مستقیم و غیرمستقیم آینده شغلی ۲۷۰۰ نفر را تهدید می‌کند. توقف خوراک برای هیچ واحد تولیدی قابل تحمل نیست و می‌تواند چرخه اقتصادی یک منطقه را با اختلال جدی مواجه کند.
او ضمن قدردانی از ورود مجلس به موضوع افزود:وزیر نفت و معاونان وزارتخانه دستورات لازم را صادر کرده‌اند؛ اما سرعت اجرای این تصمیمات تعیین‌کننده است. پالایشگاه آفتاب قابلیت ایجاد چند هزار فرصت شغلی جدید دارد و هر روز تأخیر، خسارت مضاعف به صنعت و منطقه وارد می‌کند.
دوستی تاکید کرد:آفتاب روشن خواهد ماند، ۲۷۰۰ فرصت شغلی حفظ می‌شود و مسیر توسعه با همکاری مجلس و دولت تضمین خواهد شد. این دیگر صرفاً شعار نیست، یک الزام اجرایی ملی است.
دولت مانع از بیکاری2700 نیروی شاغل در نفت آفتاب بندرعباس شود
نماینده مردم هرمزگان در مجلس با بیان اینکه این شرکت بالغ بر 2700 نفر اشتغال‌زایی مستقیم دارد،تأکید کرد: نباید اجازه داده شود این افراد بیکار شوند این آمار تنها مربوط به اشتغال مستقیم است و با احتساب مشاغل غیرمستقیم و زنجیره ارزش، رقم بسیار بیشتری خواهد بود.
جراره با اشاره به پیگیری‌های مستمر مجلس از وضعیت این پالایشگاه گفت:دستگاه‌های اجرایی مربوطه باید پاسخگوی این وضعیت باشند وقتی بخش خصوصی واقعی با چنین موانعی روبرو می‌شود، وظیفه دولت است که زمینه فعالیت آن را فراهم کند.
نماینده مردم هرمزگان در مجلس با اشاره به پیگیری‌های قبلی از دستگاه‌های مربوطه گفت: در جلسات مختلف صحبت کردیم، حتی وزارت نفت هم قول مساعد داد، اما تا امروز این قضیه حل نشده است باید این گره را باز کرد.
جراره با تأکید بر فوریت حل این مشکل هشدار داد:به عنوان نماینده این نیروها، جایی برای پاسخ نداشتیم همه ما نگران این موضوع هستیم نباید اجازه داد شرایط به سمتی برود که دیگر نتوانیم کاری انجام دهیم.
پرونده‌ای که حالا روی میز ملی است
بررسی‌های این نشست نشان داد موضوع پالایشگاه آفتاب دیگر یک اختلاف اداری میان وزارتخانه‌ها نیست؛
بلکه به‌عنوان یک پرونده ملی در سطح سه کمیسیون و دو وزارتخانه باز شده است.
اهمیت این پرونده از چند منظر قابل توجه است:برای نخستین‌بار، در یک نشست رسمی، موضوع تأمین خوراک آفتاب با واژه‌هایی چون «لجبازی اداری»، «تضییع حق» و «پیگیری تا سطح استیضاح» مطرح شد. این نشانه‌ای است از تغییر رویکرد نظارتی مجلس در حوزه پالایش.
حساسیت بالای اقتصادی و اشتغالی عدد ۲۷۰۰ نفر تنها یک آمار نیست؛نشان‌دهنده وزن اجتماعی مسئله است و دلیل اصلی تبدیل‌شدن این موضوع به مطالبه‌ای ملی است.
آنچه در جلسات گذشته به تعویق افتاده، اکنون باید با یک تصمیم مشخص، مکتوب و لازم‌الاجرا جمع‌بندی شود.نمایندگان در این نشست تأکید کردند که «جلسات بدون خروجی» دیگر قابل قبول نیست.
در صورت ادامه تعلل، موضوع نه‌تنها در کمیسیون‌های مجلس، بلکه در حوزه‌های نظارتی بالاتر نیز قابل پیگیری معرفی شد.
آنچه در پالایشگاه آفتاب دیده و شنیده نشد
در حاشیه نشست رسمی، جایی میان دود آرام مشعل‌ها و سکوت طولانی خطوط خاموشِ تولید، حقیقتی پنهان‌تر از همه سخنان ردوبدل‌شده جریان داشت؛ حقیقتی که نه در صورت‌جلسه‌ها ثبت می‌شود و نه در ردیف‌های بودجه. پالایشگاه آفتاب این روزها فقط مشکل خوراک ندارد؛ با بحران اعتماد، بی‌ثباتی مدیریتی و رقابت‌های خاموش اداری نیز دست‌به‌گریبان است.
منابع مطلع در گفت‌وگوهای غیررسمی می‌گویند آنچه امروز این مجموعه را به مرز توقف رسانده نه یک اختلاف ساده میان وزارتخانه‌ها، بلکه یک خلأ سیاست‌گذاری واحد است؛ جایی که هر بخش از دولت ساز خود را می‌زند و هزینه بی‌نظمی، مستقیم بر دوش نیروی کار، پیمانکاران و خانواده‌هایی می‌افتد که چشم‌انتظار بازگشت کارخانه به روزهای اوج‌اند.
در راهروهای پالایشگاه، کارکنانی که ماه‌هاست نگران آینده شغلی‌شان هستند، با دقت به رفت‌وآمد نمایندگان مجلس نگاه می‌کردند. برای آنان، این نشست فقط یک جلسه اداری نبود؛ امید آخر بود. یکی از مهندسان جوان که نخواست نامش ذکر شود، گفت:«ما از پتانسیل‌هایمان شرمنده‌ایم… خط تولید آماده است، نیروها آموزش‌دیده‌اند، اما بی‌خوراک، اینجا فقط یک پوسته‌ی بزرگ و ساکت است.»
این بخش از واقعیت، در هیچ تریبونی بازگو نشد، اما در تمام مسیر بازدید همراه نمایندگان دیده می‌شد: هر دقیقه که خوراک نمی‌رسد، یک دقیقه از عمر سرمایه‌گذاری ملی هدر می‌رود.
حالا توپ در زمین وزارت نفت است؛ تصمیمی که آن‌ها در چند روز آینده می‌گیرند، تنها تعیین‌کننده سرنوشت یک پالایشگاه نیست، بلکه آینده ۲۷۰۰ خانواده، ده‌ها پروژه توسعه‌ای و اعتبار سیاست‌های حمایت از تولید داخلی را رقم می‌زند. این پرونده اگر حل نشود، بحران کوچکی از جنوب آغاز خواهد شد و می‌تواند به یک پیام ملی بدل شود:«وقتی سیاست‌ها هماهنگ نباشند، تولید قربانی می‌شود.»
این بخش ناگفته، شبیه هشدار آرام اما عمیقی است که میان لوله‌ها و سازه‌های فلزی پیچیده شده:
یا خوراک برسد، یا آفتاب خاموش می‌شود.
چالش‌های پنهان در پشت خطوط تولید
بحران خوراک پالایشگاه آفتاب، بیش از آنکه یک مشکل فنی یا تأخیر ساده باشد، نمادی از یک خلأ مدیریتی و سیاست‌گذاری در صنعت نفت کشور است. منابع نزدیک به جلسه تأکید می‌کنند که اختلاف دیدگاه میان وزارت نفت و وزارت صمت و تعلل در هماهنگی میان معاونت‌های مختلف باعث شده تا تصمیماتی که از نظر کارشناسی روشن و ساده به نظر می‌رسند، ماه‌ها بر زمین بمانند. این وضعیت نه تنها جریان تولید را مختل کرده، بلکه اعتماد کارکنان، پیمانکاران و سرمایه‌گذاران را نیز به شدت تضعیف کرده است.
یکی از مدیران پالایشگاه در حاشیه جلسه با لحنی جدی گفت:خطوط تولید آماده است، نیروی انسانی آموزش دیده و تجهیزات در شرایط عملیاتی قرار دارند، اما بدون تأمین خوراک، تمام برنامه‌ها روی کاغذ باقی می‌مانند.
این وضعیت، هشدار ملی است؛ هر روز تأخیر، معنای واقعی‌اش هدر رفتن سرمایه ملی است. کارشناسان اقتصادی حاضر در نشست تأکید کردند که توقف تولید در واحدی به بزرگی آفتاب می‌تواند اثر ضربه‌ای قابل توجهی بر کل زنجیره تأمین و اشتغال استان هرمزگان و حتی صادرات فرآورده‌های نفتی کشور داشته باشد. هر روز توقف، به معنای از دست رفتن فرصت ایجاد چند هزار فرصت شغلی مستقیم و غیرمستقیم، کاهش درآمدهای مالیاتی و افت بهره‌وری سرمایه‌گذاری ملی است.
به گفته منابع مطلع، ادامه بحران می‌تواند اعتماد سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی به پروژه‌های صنعتی کشور را نیز تحت تأثیر قرار دهد. بسیاری از سرمایه‌گذاران و پیمانکاران خصوصی که ماه‌ها در پروژه‌های پالایشگاه آفتاب مشارکت داشته‌اند، اکنون با نگرانی به آینده واحد نگاه می‌کنند و نسبت به تأخیرهای اداری هشدار می‌دهند.
بحران آفتاب یک پرونده پیچیده مدیریتی-قانونی نیز هست. برخی مسئولان در وزارت نفت تأکید کرده‌اند که پالایشگاه آفتاب از وزارت صمت مجوز گرفته و در نتیجه وزارت نفت تعهدی به تأمین خوراک ندارد. این نگاه، با واکنش مجلس مواجه شده است. نمایندگان کمیسیون حقوقی و قضایی صراحتاً اعلام کرده‌اند که هیچ واحد تولیدی نباید به بهانه اختلاف اداری دچار توقف شود و اگر وزارت نفت اقدامی فوری انجام ندهد، ابزارهای نظارتی و قانونی، از جمله استیضاح وزیر، به کار گرفته خواهد شد.
همچنین، این بحران نشان می‌دهد که نبود هماهنگی واحد میان وزارتخانه‌ها و معاونت‌های مرتبط، حتی پروژه‌های حیاتی ملی را نیز در معرض تهدید قرار می‌دهد. منابع حاضر در جلسه تأکید کردند که تا زمانی که یک نظام تصمیم‌گیری شفاف و هماهنگ شکل نگیرد، چنین مشکلاتی ممکن است در سایر پالایشگاه‌ها یا پروژه‌های صنعتی نیز تکرار شود.
بحران آفتاب تنها به توقف تولید محدود نمی‌شود؛ زندگی ۲۷۰۰ نفر از کارکنان و پیمانکاران و خانواده‌هایشان تحت تأثیر مستقیم قرار دارد. هر روز تأخیر، فشار روانی، نگرانی و اضطراب را بر نیروی انسانی افزوده و انگیزه تولید را کاهش می‌دهد.
یک مهندس جوان حاضر در پالایشگاه به خبرنگاران گفت:ما آماده‌ایم و تجهیزات در شرایط عملیاتی هستند، اما بی‌خوراک، تنها یک پوسته بزرگ و ساکت باقی می‌مانیم. این یک هشدار ملی است؛ اگر راهکار فوری ارائه نشود، اثرات آن فراتر از پالایشگاه خواهد بود.
این بخش از بحران به سیاست‌گذاران و مدیران ارشد کشور پیام می‌دهد که تأخیر در تصمیم‌گیری و فقدان هماهنگی، هزینه‌های انسانی و اقتصادی بزرگی ایجاد می‌کند. حل سریع این مشکل، نه تنها بازگشت به روند تولید و اشتغال است، بلکه فرصتی برای احیای اعتماد عمومی، تثبیت سرمایه‌گذاری‌ها و جلوگیری از خسارت‌های گسترده ملی خواهد بود.
در نهایت، آنچه این بحران را متمایز می‌کند، هم‌زمان بودن پیامدهای اقتصادی، مدیریتی و اجتماعی است. در واقع، تأمین خوراک پالایشگاه آفتاب، دیگر یک مسأله ساده فنی نیست؛ بلکه آزمونی ملی برای توانایی مدیریت و سیاست‌گذاری هم‌راستا در صنعت نفت ایران محسوب می‌شود
