در حالی که شمار مبتلایان تب دنگی در بندرعباس رکورد زده و زبالههای جمعنشده، محلهها را به محل تکثیر پشه آئدس تبدیل کرده، شهرداری همچنان سرگرم امضای تفاهمنامههای بینالمللی و برنامههای نمایشی است؛ اولویتهایی که فاصلهای عجیب با بحران واقعی شهروندان دارند.
به گزارش اختصاصی روزنامه دریای اندیشه ؛شهر بندرعباس این روزها دو آرزو دارد. یکی دیده شدن در نقشه دیپلماسی شهری جهان، دیگری نفس کشیدن بدون ترس از پشههای ناقل بیماری. حدس بزنید کدامش برای شهرداری اولویت دارد.
در حالی که شهردار بندرعباس این روزها مشغول امضای تفاهمنامههای خواهرخواندگی با شهرهای خارجی است و از مزایای تبادلات بینالمللی سخن میگوید، شهروندان این کلانشهر با واقعیتی تلختر دست و پنجه نرم میکنند: تب دنگی. بیماریای که در سال ۲۰۲۵ رکورد شکست و تعداد مبتلایان آن در بندرعباس به ۱۵۰ نفر رسید (دوازده برابر سال قبل).
مادر این بیماری؟ پشه آئدس. خانهاش؟ زبالههای انباشته در کوچهها، آبهای راکد زیر لاستیکهای فرسوده و ظروف پلاستیکی رها شده که شهرداری برای جمعآوریشان وقت ندارد . به قول معروف، «مهماننوازی» بندرعباس دیگر فقط برای انسان نیست؛ پشهها هم میزبانی خوبی دارند.
بی توجهی شهردار بندرعباس به هشدار رئیس کل دادگستری
سه ماه پیش، مجتبی قهرمانی، رییس کل دادگستری استان هرمزگان، دیگر نتوانست سکوت کند. در جلسهای علنی، با لحنی که دیپلماتیک نبود، به شهردار بندرعباس گفت وضعیت جمعآوری زبالهها «غیرقابل قبول» و «دور از شأن مردم» است. او از انباشت زباله در خیابانهای اصلی، بوی تعفن و وضعیت اسفبار نظافت شهری گلایه کرد. قهرمانی – که شغلش قضاوت است، نه مدیریت شهری – مجبور شد به جای اجرای احکام دادگستری، به شهردار یادآوری کند که شهر دارد در زباله ها غرق میشود.
اما آنچه که مشهود است، این هشدار برای شهردار جز اولویت ها نبوده و نیست . سه ماه گذشت. زبالهها همچنان در جای خودشان. پشهها و تب دنگی هم همینطور.
دیپلماسی خواهرخواندگی در عصر تب استخوانشکن
بندرعباس این روزها به شهری تبدیل شده که برای خارج از کشور نقشه بزرگ دارد، اما برای شهر بندرعباس حتی یک برنامه جمعآوری زباله درست و حسابی ندارد. شهرداری وقت دارد با شهرهای خارجی تفاهمنامه امضا کند، اما وقت ندارد پاسخ دهد چرا کوی پلیس – که ساکنانش عوارض میدهند – ماههاست زیر بار زباله مانده است.
شهرداری بندرعباس در چند وقت اخیر طرحی را عنوان نمود و بابت انتشار و تبلیغات آن به رسانه های خودی و فضای مجازی هزینه های زیادی کرد ، طرحی بنام طرح تپش که در سال های گذشته نیز بعنوان طرحی شکست خورده شناخته شد اما در حال حاضر سوال اینجاست که این طرح که بعنوان طرح «تفکیک زباله از مبدأ» عنوان شده در چه مرحله یی قرار دارد و یا مانند دفعه قبل به طرح شکست خورده تبدیل شده است .
وقتی اولویتها جابهجا میشوند
آقای شهردار بابت موضوعات و تفاهم نامه های خواهرخواندگی که می تواند برای تبادلات فرهنگی، اقتصادی شهر مفید باشند ، از شما تشکر می کنیم اما اولویت ها را در نظر بگیرید
محلات بندرعباس سطل زباله ندارند یا تعداد اندکی با فاصله های زیاد گذاشته شده اند و حتی کارگران شهرداری عنوان کرده اند که ما سطل زباله به تعداد و فاصله های استاندارد نداریم که در محلات بگذاریم. اما شما اولویت خدمات شهری که جز یکی از وظایف اصلی مدیریت شهری است را کلا به فراموشی سپرداه اید یا افرادی کم تجربه که ناتوانی خود را در این مسئولیت در سال های گذشته در شهرداری ثابت کرده اند در راس امور قرار داده اید که باز هم مسئولیت این کم کاری بر عهده شماست تا جایی که رییس دادگستری مجبور شده شخصاً وارد میدان شود و به شما یادآوری کند که مردم دارند رنج میبرند.
آقای شهردار شاید شما در شهری دیگری زندگی میکنید. دنیایی که در آن عکسهای خوشرنگ از امضای تفاهمنامهها و میزبانی بلاگرهای اینستاگرامی برای شلوغ کردن و تبلیغات مهمتر از صدای مردمی است که از بوی تعفن زباله و ترس از بیماری خسته شدهاند.
آقای شهردار آیا زمان آن نرسیده که اولویت اول شما ؛ خانواده خودتان – یعنی شهروندان – باشند و به فکر رفاه و نظافت شهری و ارائه خدمات عمومی باشید و به جای برگزاری جلسه با بلاگرها، برای تبلیغات فعالیت هایتان به این فکر کنید که سلامت مردم مهمتر از تبلیغات است
هوشمندسازی جمع آوری زبالهها با طرح تپش
هوشمند سازی یک شهر را تعداد تفاهمنامهها تعیین نمیکند؛حجم زبالهای تعیین میکند که مردم هر صبح از روی آن عبور میکنند
شهرداری ادعا دارد که با «تپش» میخواهد روند جمعآوری پسماند را دیجیتال کند؛اما نتیجه در خیابانها این است:زبالههایی که سه روز، پنج روز، یک هفته جمع نمیشود و پشه آئدس در همانها پرورش پیدا میکنند.
اگر این «هوشمندی» است، پس شهرهای توسعه یافته در همین کشور چه نامی باید روی خود بگذارند؟پیشهوشمند؟ فوقهوشمند؟یا شاید بندرعباس فقط در «تبلیغ هوشمند» است، نه در عملکرد .
پشه آئدس برای تکثیر فقط به ۷ تا ۱۰ روز زمان نیاز دارد.اما روند جمعآوری زباله در برخی محلههای بندرعباس بسیار طولانیتر از این بازه است.یعنی پشه آئدس از شهرداری جلوتر است.یعنی شهر در مسابقه سلامت، عقبتر از یک حشره حرکت میکند.
هوشمند بودن یعنی پیشگیری.اما شهرداری بندرعباس هنوز در مرحله «واکنش دیرهنگام» گیر کرده است
مدیریت” جای خودش را به «نمایش» داده است
در دنیای غیر واقعی و نمایشی ایجاد شده توسط شهرداری بندرعباس از این قرار است ؛ دعوت از بلاگرها، تورهای رسانهای، تولید گزارش تصویری،امضای تفاهمنامه،انتشار عکسهای باکیفیت در شبکههای اجتماعی
اما در دنیای واقعی: زباله جمع نشده، پشه افزایش یافته و مردم بیمار شده اند ، خیابانها بوی تعفن گرفته
اینجا «مدیریت» جای خودش را به «نمایش» داده است و هیچ شهری با نمایش درمان نمیشود.
وقتی مردم میبینند زبالهها جمع نمیشود، وقتی هشدار رئیس دادگستری هم تغییری ایجاد نمیکند، وقتی بیماری به جای کنترل، گسترش مییابد، بزرگترین خسارت برای شهرداری نه زبالههاست و نه حتی پشهها؛
بزرگترین خسارت، فرسایش اعتماد مردمی است.
اعتماد که از دست برود،هر طرحی حتی اگر بعداً درست اجرا شود با دیوار بدبینی روبهرو میشود.
و این چیزی است که هیچ تفاهمنامه خارجی نمیتواند بازگرداند.وقت آن رسیده شهرداری بندرعباس بپذیرد که مشکل، «کمبود بودجه» نیست؛ مشکل «کمبود نگاه واقعبینانه» است.
شهرداری میتواند هر روز از اجرای طرحهای بزرگ بگوید،اما اگر نمیتواند زبالههای سه چهار روزه شهر را جمع کند،اگر نمیتواند جلوی افزایش پشه آئدس را بگیرد،اگر نمیتواند شهر را از بحران سلامت نجات دهد،هیچ طرحِ بزرگی معنا ندارد
