دریای اندیشه

یادداشت: مریم عزیزی

موضوع اعتیاد، یکی از مسائل پیچیده و چند بعدی است که فراتر از استفاده از مواد مخدر قابل بررسی است. در حال حاضر، درک ما از اعتیاد به شکل گسترده‌تری از اعتیاد به مواد، گسترش یافته و به زمینه‌های مختلفی چون اعتیاد به تکنولوژی، قمار، الکل، و حتی رفتارهای خاص مانند خرید و غذا نیز تسری یافته است.اما مهم ترین آن ها اعتیاد به مواد مخدر است، این پدیده  نه تنها بر روی زندگی فردی اشخاص تأثیر می‌گذارد، بلکه به جامعه و خانواده‌های آن‌ها نیز آسیب می‌رساند. این پدیده ها به دلیل تأثیرات ناشی از فشارهای اجتماعی، اقتصادی، و روانی در جامعه به ویژه در میان نسل جوان، رو به افزایش است. جوانان در مرحله‌ای از زندگی خود قرار دارند که در حال جستجوی هویت شخصی و استقلال هستند و همین شرایط می‌تواند آن‌ها را در معرض خطر تجربه‌های خطرناک و اعتیادآور قرار دهد. رسانه‌های اجتماعی، تبلیغات مصرفی، و حتی دوستی‌ها و گروه‌های اجتماعی می‌توانند نقش مهمی در ایجاد یا کاهش این گرایش داشته باشند. از سوی دیگر، کمبود حمایت‌های روانی و اجتماعی، و همچنین عدم آگاهی کافی در مورد عواقب اعتیاد، می‌تواند جوانان را به سمت استفاده از مواد مخدر سوق دهد.به علاوه، بیماری‌های روانی مانند افسردگی و اضطراب نیز می‌تواند فرد را به سمت استفاده از مواد مخدر برای تخفیف علائم بیماری‌هایش سوق دهد.

نقش والدین در مصرف مواد مخدر جوانان یکی از موضوعات پیچیده و چندبعدی است که نیازمند بررسی‌های عمیق اجتماعی، روان‌شناختی و فرهنگی است. تحقیقات نشان می‌دهد که خانواده به عنوان نخستین و مهم‌ترین نهاد اجتماعی، تأثیر زیادی بر رفتارها و تصمیم‌گیری‌های فرزندان، به ویژه در دوره جوانی، دارد. این تأثیر می‌تواند به صورت مستقیم و غیرمستقیم ظاهر شود.

نقش آموزش و گفت‌وگو در خانواده نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر والدین به طور منظم در مورد خطرات و عوارض مصرف مواد مخدر با فرزندان خود صحبت کنند و اطلاعات صحیح و کافی به آنها بدهند، احتمال کمتری وجود دارد که آنها به مصرف مواد مخدر روی آورند. والدین باید همچنین به فرزندان خود بیاموزند که چگونه در برابر فشارهای منفی همسالان ایستاد و از خود دفاع کنند.

دور کردن جوانان از مواد مخدر نیازمند یک رویکرد چندجانبه است.

 آموزش و آگاهی‌بخشی: آموزش جوانان درباره خطرات و عواقب مصرف مواد مخدر بسیار مهم است. برگزاری کارگاه‌ها و سمینارها می‌تواند به افزایش آگاهی کمک کند.

ایجاد محیط‌های سالم: جوانان نیاز دارند که در محیط‌های سالم و مثبت رشد کنند. فراهم کردن فضاهای تفریحی، فرهنگی و ورزشی می‌تواند به دوری آنها از مواد مخدر کمک کند.

تقویت مهارت‌های اجتماعی: آموزش مهارت‌های اجتماعی و مقابله‌ای به جوانان کمک می‌کند تا در برابر فشارهای همسالان و وسوسه‌ها مقاومت بیشتری داشته باشند

حمایت‌های روانی: تأمین سلامت روانی جوانان و ارائه خدمات مشاوره‌ای می‌تواند به کاهش میزان مصرف مواد مخدر کمک کند، چرا که بسیاری از جوانان به دلایل روحی و روانی به سمت مواد مخدر می‌روند.

برنامه‌ریزی فعالیت‌ها:برنامه‌ریزی برای فعالیت‌های فوق‌برنامه مفید و جذاب می‌تواند جوانان را مشغول کرده و از درگیر شدن با مواد مخدر دور نگه دارد.