دریای اندیشه

با شیوع کرونا و جابجایی آموزش ها از فضای حقیقی به مجازی، بسیاری از دانش آموزان وارد این دریای بیکران اطلاعات شدند فضایی که سراسر فرصت و تهدید است.

این روزها نوجوانان در دنیای مجازی بیش از تمام مردم سیر می کنند، سیری که آنها را با چالش ها و سوال های فراوان مواجه می سازد، فضای که باید در آن علم بیاموزند اما بعضا آنقدر بی محابا آنجا به گشت و گذار مشغول اند که علم آموزی شأن در پستوی دنیای مجازی رنگ وارنگ ، گم شده است.

به گزارش دریای اندیشه - حامد آزادی ؛ کرونا این مهمان ناخوانده و شوم خیلی وقت است کلاس های درس دانش آموزان را از نیمکت به گوشی های هوشمند کشانده است.

جاییکه دیگر دانش آموز زیر نگاه سنگین معلم برای فرا گرفتن علم و دانش تمرکز نمی کند. شاید یکی به نعل بزنند و یکی به میخ ، ذهنش در پستوی جغرافیا، علوم و ریاضی کمی راز آلوده برای گشودنش رمزهای بی جوابشان به  موتور جستجوگر گوگل وصل می شود.

 استفاده گسترده دانش‌آموزان به‌ویژه در سطوح تحصیلی بالاتر از فضای مجازی می‌تواند زمینه‌ساز آسیب‌های اجتماعی زیادی شود که در آینده نزدیک خود را در جنبه‌های مختلف زندگی اجتماعی و خانوادگی نشان می‌دهد.

 فضای مجازی از جمله مواردی است که با آمدنش بسیاری از روابط و مناسبات اجتماعی، علمی، آموزشی و حتی فرهنگی را با تغییرات گسترده روبرو کرد، اما با این حال آموزشی در زمینه چگونگی استفاده صحیح و بهینه  از این فضای وسیع و آسان‌ساز ارائه نشد و همچون دیگر مواردی که ابتدا وارد و پس از استفاده ناصحیح و ایجاد آسیب‌های فراوان به فکر فرهنگ‌سازی می‌افتیم در این مورد هم استثنا قائل نشدیم و آسیب‌های رنگارنگ آن را به جان خریدیم اما آموزش ندیدیم و اعتقاد و مطالبه خاصی هم برای آموزش و فرهنگ‌سازی نداشتیم.

نگرانی والدین از فضای مجازی و آسیب ها

محمد داوری پدر دو دانش آموز نوجوان رودانی است که از استفاده گسترده دانش‌آموزان از تبلت و موبایل، برای دروس مدرسه نگران است و می‌گوید: درست است که فضای مجازی خیلی خوب است و افراد را به آسانی به یکدیگر متصل می‌کند اما این فضا مضراتی هم دارد که شاید برای کودکان و نوجوانان که باورپذیری بسیار بالایی در همه موارد دارند بیشتر خطرناک باشد و خانواده‌ها نیز از این مضرات بی‌نصیب نمی‌مانند.

وی تشریح کرد: همانطور که فرزندان‌مان از شبکه شاد استفاده می‌کنند باید هم خودشان آگاه باشند و هم والدین و معلمان مدارس توصیه‌های لازم برای استفاده از درگاه‌های مختلف فضای مجازی را به دانش‌آموزان ارائه دهند و آموزش مستمر نیز برای دانش‌آموزان و والدین انجام شود.

فضای مجازی، شمشیری دو لبه برای دانش آموزان

مدیر موسسه نوید آرامش ماندگار رودان در گفتگو با خبرنگار دریای اندیشه اظهار داشت: متاسفانه با ظهور کرونا، ورود نوجوانان به فضای مجازی با سرعت غیر قابل پیش‌بینی افزایش یافته است.

وی فضای مجازی را شمشیری دو لبه دانست که دارای فرصت های فراوانی است که می توان از آنها به عنوان راهگشای بسیاری از امور در کار و زندگی استفاده کرد.

محمد زمانی با اشاره به برخی تهدیدات فضای مجازی برای نوجوانان گفت: در مناطق کمتر توسعه یافته کشور بویژه جنوب کشور ، خانواده ها و سیستم آموزشی آماده پذیرش وضعیت کنونی و رفتن به سمت فضای مجازی به جای فضای حقیقی آموزشی را ندارند.

وی ادامه داد: در واقع آموزش امروز کاملا وابسته شده است به فضای مجازی که این خود بستر وقایع خاصی محسوب می شود.

دانش آموزان به بلوغ استفاده از فضای مجازی نرسیده اند

زمانی با بیان اینکه دانش آموزان در سن رشد اند و به بلوغ فکری و فرهنگی لازم نرسیده اند و شاید خود خانواده ها نیز به این میزان بلوغ اجتماعی برای ورود فضای مجازی به خانه هایشان نشده اند.

وی تصریح کرد: تا بیش از این گوشی هوشمند مورد استفاده پدر و مادر خانواده بود اما هم اکنون بیش از دو گوشی هوشمند در یک خانواده استفاده می شود و تامین این گوشی ها به عنوان یک وسیله جدید به عنوان عضو  خانواده در کنار فرزند قرار خواهد گرفت.

وی گفت: ورود گوشی های هوشمند طی این مدت نشان داده است که خانواده ها در بعد تربیتی فرزندان دچار آسیب های جدیدی شده اند.

فضای مجازی پاسخ دهنده پریشان های ذهنی نوجوانان

زمانی بیان داشت: قطعا تا پیش از اینکه تمامی نیاز های و حس های کنجکاوانه دانش آموزان از طریق والدین یا دورهمی با هم سن و سالان و همکلاسی ها برطرف می شد اما هم اکنون با دسترسی آسان تر دانش آموزان به اینترنت و فضای مجازی نیاز های ذهنی را برطرف خواهد کرد.

وی گفت: دانش آموز با ورود به این وادی جدید با هزاران نفر در ارتباط است و عملا بی پایان، قطعا در این دنیا مجازی گسترده این نوجوان بواسطه مواجه شدن با بسیاری از سوالات بی پاسخ ، در سایت ها و گروه های مجازی مختلف حس کنجکاوی خود را از این طریق ارضا خواهد کرد.

وی با اشاره به اینکه گوشی های هوشمندی که امروز برای حضور دانش آموزان در کلاس های درس در اختیار آنها قرار داده شده  ایجاد  کننده فاصله بین والدین با فرزندان است تاکید کرد: وقتی که این گوشی ها با فراغ بال در اختیار دانش آموز قرار گرفت آنگاه این نوجوانان و در آستانه بلوغ بدنبال برخی مسائل بویژه تغییر و تحولات جسمی و جنسی روبرو خواهد شد.

زمانی بیان داشت: اگر اینگونه مسایل از سوی والدین پاسخ داده شود که بخش عمده ایی از صورت مسئله حل خواهد اما آن وقت که خود دانش آموز از اینترنت و فضای مجازی به عنوان مرجع بهره خواهد گرفت و قطعا با یک سری مطالب، سایت‌ها،کانال ها ، تصاویر و فیلم هایی مواجه خواهد شد که ذهنش را دچار تشویش خواهد کرد.

وی ادامه داد: در این هنگام ذهن دانش آموز کنجکاوتر شده و بیشتر راغب به دنبال کردن پرسش ذهنی اش در این فضا خواهد شد.

فضای مجازی زمینه ساز بلوغ زودرس
این کارشناس حوزه اجتماعی خاطر نشان کرد: وقتی نوجوان در چالش این موضوعات جنسی و جسمی بیفتد دچار بلوغ زودرس خواهد شد.

وی درگیری بیش از حد نوجوانان با این موضوعات را باعث رفتن به سمت تامین خواسته هایش خواهد شد که خانواده ها را با معضلات جدی روبرو خواهد کرد به عنوان مثال: نوجوان در پی جستجوهای خود می فهد که باید برای تامین نیاز ها  ازدواج کند اما از سوی دیگر تا رسیدن به بلوغ اقتصادی، اجتماعی و فکری فاصله بسیار زیادی دارد.

وی ادامه داد: در اینجا نوجوان در دوگانگی قرار گرفته و بدنبال خود خانواده را نیز در شرایط بسیار سختی قرار خواهد داد.

مدیریت صحیح اصل اول کنترل نوجوانان
وی به خانواده ها برای اینکه خانواده ها با این چالش ها معضل آفرین مواجه نشوند به آنها توصیه کرد: مدیریت صحیح و اصولی اصل اول در کنترل شرایط است و باید خانواده ها به صورت زمانبندی شده و دقیق گوشی هوشمند را در اختیار فرزندان قرار دهند.

وی گفت : والدین باید در کنار فرزندان باشند و با نظارت دقیق حتی بین هر ساعت کلاسی یک زنگ تفریح را برای فرزند ایجاد کنند.

زمانی تاکید کرد: باید فضای مجازی و سامان های آموزشی به عنوان یک ابزار و جایگزین مدرسه و کلاس برای دانش آموزان و تبیین و نهادینه شود.

این روانشناس بالینی تصریح کرد : حتی خرید های اینترنتی نوجوانان باید رصد و نظارت شود و در واقع برای هر موضوعی که لازم است به دانش آموز حق استفاده دهند.

ضرورت وجود یک اتاق آموزشی در خانه

وی تاکید کرد : نباید فرهنگ استفاده از گوشی هوشمند بصورت ۲۴ ساعت در خانواده ها جا بیفتد و باید تقویم زمانبندی آموزش دانش آموز مشخص شود.

زمانی بیان داشت : در ساعات غیر آموزشی باید دانش آموز در خانه در قالب فرزند قرار گیرد و دیگر بدور از فضای مجازی به سایر امور و تفریحات همچون ورزش ، کتابخانه و دیدن برنامه های مفید تلویزیون بپردازد.

وی گفت: والدین تلاش نمایند فرزندان برای انجام تکالیف از رایانه بدون اتصال به اینترنت استفاده نمایند.

وی گفت: وجود یک اتاق در خانه به عنوان اتاق مدرسه در خانه ضروری است.

این کارشناسان حوزه اجتماعی تصریح کرد: وقتی که درس تمام شده قطعا دانش آموز از آن ذهنیت آموزشی خارج شده و سریعا به سبک زندگی خانه باز می گردد.

وی کم تحرکی و نداشتن ذهن خلاق را دیگر آسیب استفاده از گوشی های هوشمند دانست و گفت: باید برای دانش آموز فعالیت های همچون ورزش، تغذیه و مسایل فرهنگی را در بین درس  خوانی مجازی دیده شود.

زمانی بیان داشت : بعد از کرونا، دیگران معضلی که با آن فکر نمی شود.

وی گفت : قطعا بعد از گذر از کرونا به یاری خداوند، قطعا این دانش آموزی که در معرض چالش قرار گرفته است با آن در آینده نیز دست به گریبان خواهد بود.

وی در پایان خواستار توجه ویژه خانواده به این موضوعات شد و گفت: ورود آنها در شرایط کرونا قطعا از وقوع چالش ها و معضل آینده فرزندان شأن پیشگیری خواهد کرد.

ایجاد محیط امن مجازی، راه برون رفت از تهدیدات فضای مجازی

معاون سیاسی و امنیتی و اجتماعی فرمانداری رودان در  خصوص معضلات فضای مجازی برای نوجوانان به خبرنگار دریای اندیشه گفت: استفاده حداکثری از برنامه شاد و فعالیت تمامی مدارس بر این بستر در کنار استفاده از سیم کارت های دانش آموزی و عدم نصب واتساپ و تلگرام، یوتیوب و اینستاگرام کمک شایانی به برون رفت از این معضل احتمالی خواهد کرد.

کورش نیک طبع ادامه داد: البته معلمان و مدارس نیز با توجه داشته باشند که پای دانش آموز را برای فراگیری مباحث تحصیلی به سمت این گونه اپلیکیشن ها  مجازی باز نکنند.

وی تصریح کرد: والدین نیز  در این  میان باید همراهی همه جانبه ایی را با دانش آموز در امر تحصیل او داشته و با نظارت دقیق با اختصاص زمان کافی برای فرزند و صحبت و گفتگو در امور درسی و خانوادگی، امیدها، آرزوها، آینده و روابط اجتماعی او را بدور از گوشی هوشمند ترسیم کنند.

وی افزود : توجه به تفریحات سالم، ورزش خانوادگی به جهت انتقال حس مشارکت ، تعامل و رقابت در دانش آموز بسیار به پرورش فکری او کمک خواهد کرد.

نیک طبع از ایجاد انگیزه کار و فعالیت با تبیین فعالیت های اقتصادی از سوی والدین موجب شکل گرفتن ذهنی خلاق در آنها راه  رسیدن به راههای موفقیت ، ایده های موفقیت آمیز آینده بدون گرفتار شدن در چالش ها و تهدیدات گوشی های هوشمند دانست.