دریای اندیشه

گزارش میدانی دریای اندیشه از اوضاع رکود بندرلنگه؛

مردم‌بندرلنگه در انتظار طرحهای ضربتی برای شکوفایی اقتصادی منطقه هستند

به قلم عبدالحسین اسدپور خبرنگار دریای اندیشه  از بندرلنگه ؛ بندرلنگه یکی از بنادرمهم دریای جنوب ایران در کنارخلیج فارس که طی ۸ سال جنگ تحمیلی به تحمل مسائل ومشکلات متعدد ناشی از جنگ به خصوص رکود شدید اقتصادی تن درداد، اینک که ۳۳ سال از پایان جنگ می گذرد هنوز مردم‌چشم انتظار اقدامات اصلاحی مسئولان می باشند تا رونق واعتبارات از دست رفته گذشته را بازیابد ، امروز اهالی بندرلنگه از دست اندرکاران شهر وکشور شان انتظار دارند تا مسئله تامین آب آشامیدنی انها را که از دیرباز جزو بزرگترین کمبودهای مهم زندگی روزمره شان مطرح بوده به هر تدببر حل کنند ، مشکلات اقتصادی آنها را نیز که در توجه بیشتربه وجه غالب اشتغال در آنجایعنی صنعت لنج‌سازی وصید مروارید ومبادلات خارجی ، حل مشکل مرزنشینان وبرقراری تسهیلاتی جهت ورود وخروج کالا وفرمانداری ویژه ،وخط راهن از بندرلنگه به استان فارس وبوشهر وبندرعباس برای آنها خلاصه می شود با طرح وبرنامه بهتود بخشند وبرای مسائل رفاهی وبهداشتی اهالی زحمتکش بندرلنگه نیز راهی بیابند تا جبران انزوای شدید اقتصادی این بندربا ایجاد بندرگاه بزرگتر واسکله های با عمق آب خور ۳۰ متر این بندر فعال ومهم که طی چند سال گذشته دامنگیر آن شده بود بشود ،شهرستان بندرلنگه در گذشته به روایتی یکی از آبادترین وفعالترین بنادر جنوب ایران وخلیج فارس بوده بطوریکه آثارهای به جامانده از کارگاه کشتی سازی ، بازار بزرگ ، آب انبارهای بزرگ ، مساجد و معماری شگفت انگیز آن نشان از رویق گذشته وفعالیت مردم این بندر تاریخی داردوگویای جمعیت زیاد این بندر درسالهای قبل بوده است . درحال‌حاضر بعد از ۴۳ سال که از پیروز ی انقلاب اسلامی و۸ سال جنگ تحمیلی ومشکلات وکاستی ها ناشی از آن می گذرد ، مردم بندرلنگه انتظار دارند که مقامات مسئول خواستهای آنهارا بطور ضربتی پاسخ گویند ، آنها به وضوح میدانند که رژیم گذشته توجه به آبادکردن شهرهاوبنادرتنها به منابع خاص خودمی اندیشیده واین بندر درست به همین دلیل از رونق وشکوفایی بی بهره بوده وبیشتر به مراکز استانها توجه می کردند تا شهرستانها .

اماامروز بندرلنگه که سالهای سال‌سرزمین محرومان بوده وروز های‌پر وفراز ونشیبی را پشت سر گذاشته‌ومردمانش از زمانهای دور بادریا خوگرفته‌وکاروکسب شان از این راه بدست می آورند ، خواهان بدرآمدن از انزوای اقتصادی هستند.

در بندرلنگه با دریای عمیق آن میتوان پروژه های بزرگ بزرگی‌به مورداجراءگذاشت که مهمترین آن ایجاد اسکله بزرگتر با عمیق آب خور ۳۰ متر ،موج شکن وتاسیسات بندری خارج از شهر بندرلنگه ، خط راه آهن،بندرلنگه به شیراز ، وبندرلنگه به بوشهروبندرلنگه به بندرعباس ، که باصرفه تر از ایجاداین تاسیسات در نبادر عباسی وبوشهر تمام می شودواحداث یک اتوبان از بندرلنگه تا پایتخت نه تنهااین بندررا شکوفا می کند بلکه به علت نزدیکی آن به شرق وغرب به یک اندازه وارتباط دادن شمال وجنوب کشور بسیار مقروق به صرفه تر از احداث جاده سراسری از سایر بنادرجنوب است وانتقال کالاهارا به کلیه نقاط کشور سهل تر می کند .

ایجاد اسکله وموج شکن مجهز دربندرلنگه

 یکی از اهالی بندرلنگه در زمینه اقداماتی که بعداز ۳۳ سال بعداز پایان جنگ باید دراین بندر به اجراءگذاشته شوداضافه کرد:ایجاد یک اسکله مجهزوبزرگتر آن هم خارج از شهر وبا عمق ۳۰ آب خور برای پهلو گیری شناور های غول پیکر به رفع مشکل تراکم کالا درنبادر جنوب منتهی می شود کمک بزرگی خواهد کرد وکشتی ها دیگر چندماه در انتظار تخلیه کالا ۲ تا سه ماه در نوبت نمی باشند ومهمتراز همه با رونق اقتصادی مهاجرت جوانان نیروی فعال این بندربه سایر کشورهای حوزه خلیج فارس متوقف می شود ،از جمله بزرگترین ومهمترین مشکلات بندرلنگه مردم‌این بندر چشم انتظار حل آن هستند رفع مسئله آب آشامیدنی شهراست که ازسال ۱۳۳۵ تا به امروز این مشکل حل نشده است.

 مردم میگویند : چرا درچند سال اخیر نیم میلیارد تومان هزینه برای جلوگیری از تخریب دیوار ساحلی بندرعباس اختصاص می باید ، اما برای اهالی بندرلنگه هیچ بودچه ی اختصاص پیدانمی کند .

گویا مردم بندرلنگه روی خط هرمزگان نیست واهالی بندرلنگه از آب آشامیدنی سالم یعنی مهمترین ماده حیاتی محروم باشند مثل اینکه دیوار ساحلی از آب مهمتراست برای مسئولان استانی.

درحال حاضر آب آشامیدنی این مردم باخرید هر ۲۰ لیتر ۲۰۰۰۰ریال تامین می شود واغلب روستاهای این بندرکه آب لوله کشی سالم ندارند از آب انبار هاو((برکه های)) قدیمی تامین می شود که آین آب باران است که در مسیر خود درروستا ها کثافات ومیکروب راهمراه محموله به آب انبارهامی برد ، گرچه وجود این آب انبار ها در سالهای کم آبی میتواند مشکل گشای بزرگی برای روستاییان باشد اما متاسفانه چندسالی است که در اثر بی توجهی به این آب ابنارهانیز قشر ضخیمی گل ولال در کف آنها رسوب کرده وسقف ودیوار برخی ار آنها فرو ریخته وبلااستفاده مانده اند .

 اما دربندرلنگه که زمانی ۶۵ آب انبار برگ وکوچک وجودداشت به مرور زمان یا تخریت شد یا از سوی اداره اقاوف به فروش رفت واین آثار گرانبها که حاصل چندماه تلاش وکار بود از بین رفته وتعدادی که این همه آب انبار فقط تعداد محدود باقی مانده است وهمین هم به مرور زمان در مرز نابوده است .

مردم در طول ۲۴ ساعت فقط ۸ ساعت  آب بهداشتی جریان دارد وبرای تامین آب آشامیدنی باید همان طوری که در بالا اشاره شدخریداری کنندوتنها راه حل اساسی وزیر بنایی برای حل مسئله آب بندرلنگه همانا تامین آب آشامیدنی مردم از سد میناب یا شهرستان رودان است .همچنانکه این اقدام موثر برای مردم بندرعباس وبندرخمیر تجربه شده است با اینکار صدها روستائی مسیر لوله آب تا بندر لنگه نیز آز آب آشامیدنی سالم بهره مند می شوند ،رونق یافتن صید مروارید یکی دیگر از خواستها اهالی بندرلنگه است که زمانی این را به بندر مروارید ایران تبدیل کرده بود ، وفور مروارید وصدف در دریای بندرلنگه ومهارت اهالی در صید آن می تواند بخش مهمی از مشکلات اقتصادی مردم را حل کند ودرواقع می توان گفت جای طرحهایی دراین زمینه بین طرحهای اصلاحی واقعا خالیست.

یک لنج صید مروارید در بندرلنگه وجودندارد، فقط در بندرمقام در چند سال اخیر صید مروارید رواج داشت اما دراین بندردیگر خبری از صید مروارید نیست ، پس باید با ایجاد تاسیسات مجهز وجدید وصید مروارید واستخدام صیادان محلی وسهیم کردن آنها در سود فروش مروارید ، بار دیگر به این رشته ارز آور اقتصادی در بندرلنگه توجه کرد .

در گذشته بعلت وجود تسهیلات گمرگی بسیار بندرلنگه به مرکز تجارت تبدیل شده بود اما امروزه به علت محدودیت این قبیل تسهیلات اکثر بازرگانان بندرلنگه ای دست از کار وفعالیت کشیده اند ،مردم بندرلنگه می گویند دولت باید برای افراد بی بضاعت گذرنامه مرزی صادر کند ،در چند سال اخیر شهربانی بندرلنگه درماه فقط برای ده نفر از افراد بی کار که کارت ملوانی هم داشته باشند گذرنامه مرزی صادر می کردند ، یکی از اهالی بندرلنگه به ما گفت در گذشته با گذرنامه مرزی از بندرلنگه به شیخ نشین های خلیج فارس سف  کرده واز این مزایا درسال سه بار استفاده می کردیم ودر صورت حمل کالا به ایران معادل ۲۰۰۰۰ریال در هربار از پرداخت عوارض گمرکی وسود بازرگانی معاف بودیم وهمچنین کالاها بدون پرداخت عوارض از گمرک ترخیص می شد ولی امروز دیگر به همه کس این گذرنامه داده نمی شودومحدودیتها یی برای این گذرنامه در نظر گرفته شده ، اگر این محدودیتها برداشته شود برای ماخیلی سودمند است .

 یکی دیگر از خواسته های مردم بندرلنگه مبادلات مرزی است که  از سوی دولت لغوشده واگر مبادلات مرزی دوباره دایرشود بزرگترین گام جهت رفاه مرزنشینان بندرلنگه است وخدمت بزرگی به کم بضاعت هاست .

یکی از بازرگانان بندرلنگه گفت :برای کلیه مرزنشینان بندرلنگه وخانواده هایشان که ساکن محل بودند یا حداقل یکسال دراین بندر اقامت داشته وسکونت آنها به گواهی معتمد آن محل رسیده باشد ومورد تائید کمیسیون احراز سکونت بخشداری بوده باشد دفتر چه مخصوصی بنام احراز سکونت با امضاء بخشدار محل صادرمی شد ومتقاضی با داشتن دفترچه فوق بازاء هر فرد خانواده تا مبلغی درسال می توانست کالا های مورد نیاز خودرا که طبق قانون مبادلات مرزی مجاز شناخته شده است وارد کند ولی اکنون مدتهاست مبادلات مرزی دربندرلنگه وسایر بنادر خطه جنوب لغوشده است که با احیاء آن می شود مردم را درانجام این مبادلات به واردکردن کالا موردنیاز خودوخانواده را تامین کند.

قبلااجناس خارجی دیگر نیز بصورت هدیه وسوغات وارد می شد ولی این  از گمرک حذف شده است  :، حذف مبادلات مرزی ووارد کردن کالا به عنوان هدیه وسوغات ، باعث شده که ده ها روستای بندرلنگه از سکنه خالی شود این مطلب را حسینی نماینده چند دوره پیش نماینده مردم بندرلنگه در مجلس شورای اسلامی نیز درنطق پیش از دستور بیان کرده بود ،چون اغلب مردم بامبادلات مرزی وهدیه وسوغات باگمرک سروکار داشته وامورات خودرا می گذراندند وهمچنین اغلب بنادر کوچک دارای دفتر گمرک بودند ، ومردم همین بنادر وروستاهای اطراف که از دریا فاصله داشتند با بودن گمرک برخی اقلام ومواد غذائی را از خارج وارد کرده وبفروش می رساندند وزندگی خودرا وخانواده شان را از همین طریق تامین می کردند اما با بسته شدن دفاتر گمرکی در بنادر های چون بندرمعلم ، بستانه ، مقام ، روستائیان منطقه جنوب که از کشاورزی وکارخانه های ضعتی در آنجا خبری نیست رفته ، رفته هستی خودرا از دست داده است.

امروز اگر ما بسوی بندرمغوبه واقع در ۴۲ کیلومتری غرب بندرلنگه که تا قبل از انقلاب دارای دفتر گمرک بود وجمعیت آن پیش از ۶ هزار نفربود برویم می بینیم جمعیت آن به ۲۰۰۰ نفر کاهش یافته است ،مسئله دیگر پیش بینی طرحهابرای حداکثر ده  سال آینده است که اکثرا هنوز ده سال به اتمام نرسیده مشکل به نوعی دیگر بروز می کند واز این گذشته انحصار اجرای طرحها فقط به مراکز استانها ، احداث می شود ودیگر شهرهای را از اقدامان وطرحهای عمرانی محروم می کند ، مثلاهمین بندرعباس که مرکز استان هرمزگان است دارای ده ها اسکله بزرگ وانواع واقسام کارخانجات تولیدی است وپالایشگاه نفت با ظرفیت ۲۰۷ هزار بشکه در روزدر آن ایجاد کردند ، درحالیکه اجرای این قبیل طرحها دربندرعباس به عنوان شهری که مدام درتیررس دشمن بوده، از اول اقدام درستی نبود اما در بندرلنگه باشرایطی که از لحاظ سوق الجیشی وامکان مبادلات خارجی داراست می توان به اجرای طرحهای مختلف دست زد ، مشکل دیگر اهالی بندرلنگه عوارض گمرکی است که مسافر باید هنگام ورود به این بندر بپردازد ومعمولا این قبیل عوارض برای افراد مستضعفی که جهت استفاده از برخی تسهیلات گمرکی به مسافرت می پردازند بار سنگینی است ، متاسفانه در بندرلنگه پس از گذشت سالها به تعاونی مرزنشینان نیز نه اجازه خروج کالا را می دهند ونه وارد کردن کالا را ، در صورتیکه اگر این تعاونی فعال می شد بسیاری مایحتاج مردم این بندر وروستاها وبخس های تابعه تامین می شد وهم زمینه اشتغال برای مرزنشینانی که ازمنابع درآمد شان مبادلات خارجی است ایجاد می شد.

  احیای صنعت لنج سازی

 صنعت دیرینه ؛لنج سازی بندرکنگ بعلت نداشتن دستگاه های چوب بری مدرن ونبودن استاد وکارگر ماهر راه زوال وفراموشی را پیش گرفته وبه آنجا می رود که دیگر نشانی از آن در بندرنماند .

چنانچه با کمکهای مالی دولت این صنعت پر ارزش مجددا در این بندر احیاءشود عده زیادی دراین منطقه بکار مشغول خواهند شد وتولید آن علاوه بر مصارت داخلی به شیخ نشینهای حاشیه خلیج فارس صادر خواهد شد.

 یکی از اهالی بندرکنگ بنام محمد بحری گفت : صنعت لنج سازی از زمان سندباد بحری تا به امروز در بندرکنگ رونق داشته ، اما متاسفانه امروز دستگاه های مدرن چوب بری مخصوص ومورد نیاز ووسایل وابزار فوق العاده گران و تهیه آنها فقط از طرف شهروندان سخت است و نیاز به حمایت دولت و مسئولین دارد.

وی اضافه کرد:امید ما لنج سازان این است که دولت واستانداری هرمزگان کمکهای موثری بکنند ویک کارگاه مجهز چوپ بری وکشتی سازی با وسایل وابزار برقی مدرن درساحل دریای بندرکنگ تاسیس نمایند .

یکی دیگر از لنج سازان گفت :بزرگترین مشکل ما چوب ساج هندی است که باید از هندستان خریداری شود که بایستی بتوان پول خرید یکساله چوب از سوی دولت بصورت ارز پرداخت شود ، ولی متاسفانه تاکنون دراین زمینه اقدامی نشده است.

 یکی دیگر از لنج سازان گفت : مشکل دیگر نبودن کار گر ماهر وزبردست است که مارا باید این کارگرها را از هندوستان تامین کنیم که دستمزد آنها ناچیز است واگر اقداماتی دراین خصوص صورت گیرد که کار گران ماهر از هندوستان آورده شود خیلی مقرون به صرفه است . یکی  دیگر از لنج سازان بنام بحر پیما گفت : در صورت تهیه مواد اولیه وامکانات کافی بندرکنگ قادر خواهند بود به عظیم ترین مجتمع لنج سازی مبدل شود ودر حال حاضر تجار واهالی بندرکنگ نمیتوانند رکودوسکون این صنعت را تحمل کنند وبخاطر نبودن امکانات اغلب استادان ودست اندکاران لنج سازی روانه شیخ نشین های خیلج فارس شده ومی روندتا این صنعت را در آن سوی مرز احیاءکنند ، اگر مسئولین امر با برنامه ریزیها صحیح وجدی وجذب افراد مجرب در احیاء صنعت لنج سازی بکوشند لنج سازان قادرند لنج هائی با ظرفیت ۱۰۰۰ تن وشکل های گوناگون آنهم در کو تاه ترین مدت بسازند .

 وی درپایان گفت: بندرلنگه نیازمبری به لوله کشی گاز دارد که متاسفانه اغلب شهرهای همجوار گاز دارند اما بندرلنگه از این نعمت برخوددار نمی باشد گرچه چند ماه پیش کلنگ گاز دراین بندر به زمین زده شد اما هنوز کاری برای لوله کشی گاز در بندرلنگه نداشته است وباید یک عدد کپسول گاز به قیمت ۱۸۰۰۰۰ریال تا ۲۰۰۰۰۰ ریال خریداری کنند اگر لوله کشی گاز دراین شهربود وضع خیلی فرق می کرد.