دریای اندیشه

گفتگو  اختصاصی دریای اندیشه با بانوی شاعر چارکی؛

نازکی خیال وعشق از ویژگی های شعر بانوان

وقتی عشق به چیزی در انسان وجود داشته باشد به همراه توکل برقادر یکتا هیچ چیز غیر ممکن نیست و با برنامه ریزی ونیت خالص خدمت به همنوعان همه چیز در مسیر خود قرار می گیرد و خستگی معنا ندارد وازخداوند خواستارم این نیرو وتوان را از ما نگیرد .

زینب شکوه

بانوان ما در نوشتن قدرتمندندحتی آن گروه از زنان که قدرت نوشتن ندارند با خواندن وگفتن نقشی در ادبیات ایفا می‌کنند پس باید دیده شوند چراکه اگر ننویسیم ‌و نخوانیم ستم فرهنگی بزرگی به خود کرده ایم، این یکی از معانی فمنیسم و آوانگاردیسم ادبی است که می تواند همان ایجاد جنبشی نو درزمینه ادبیات باشد.اگر این آوانگاردیسم ادبی صورت پذیرد آینده ادبیات معاصر فارسی درخشان خواهد شد. باید توجه داشت زنان شاعر از دریچه‌ای دیگر و مکمل به زندگی و تاریخ می‌نگرند، آن را قلم می‌زنند، به کلیت واقعیت‌ها می‌افزایند و حقیقت موجود را شکل می‌دهند. زن به علت ویژگی‌های خاص عاطفی و روانی، حرف بیشتری برای گفتن دارد چراکه زن، مادر است و مادر زایندﮤ زندگی؛ چنین جایگاهی برای کسی که شعر می‌گوید، جایگاه بسیار ارزشمندی است...و امروز نیز زن شاعر باید نگاهش را تا فراسوی زمان اوج دهد تا بتواند سهم خود را در میان این همه تو در توی نادیدن های ادبی احیا کند و با زبان ادب و قلم بگوید که ما هم هستیم وکوله ای از ادب را به دوش معنی می کشیم. ازاین رو با فاطمه رحمانی  شاعر و زبان شناس فارسی به گفت وگو نشستیم که در ادامه ان را خواهید خواند.

لطفا خودتان را کامل برای مخاطبان  معرفی کنید؟

فاطمه رحمانی هستم متولد ۱۳۶۷ شهر بندرچارک از توابع شهرستان بندرلنگه. فوق لیسانس زبان و ادبیات فارسی. دارای مجموعه شعری به نام لوح دل که در سال ۹۳ به چاپ رسید و تدوین کتاب دوم هم در دست اقدام دارم. متاهل و دارای سه فرزند ۲تا ۷ ساله.

به عنوان اولین سوال بفرمایید علاقۀ شما به ادبیات از چه زمانی شروع شد؟

از سال های آخر دوران دانش آموزی و بویژه دوران تربیت معلم.

نظر خانواده دربارۀ شعر گفتن شما چه بود؟

به تبع یک انسان زمانی موفق هست که مورد حمایت قرار بگیرد . الحمدلله خانواده نقش حمایتی خیلی خوبی را در فعالیت های شعری و ادبی بنده دارند. به طور ویژه همسرم حامی، همراه و پشتیبان خیلی محکمی برای ارتقای سطح شعری بنده هستند.

به نظر شما شعر گفتن قابل یادگرفتن است یا ذاتی‌ست؟

 قطعا سرودن شعر یک هنر نهفته ذاتی هست که نیازمند مطالعه و تمرین و تکرار است. جوهره اولیه شعر به همراه یادگیری مستمر، مطالعه و استفاده از علم و تجربه اساتید شعر هست که باعث می شود تا اثری ماندگار از شاعر ثبت شود.

در چه قالب‌هایی شعر می‌گویید؟

سعی می کنم در تمامی قالب ها قلم بزنم رباعی، مسمط، غزل ، مثنوی و .... اما قالب اکثر آثار بنده غزل و مثنوی هست.

آثار چه شاعرانی را بیشتر مطالعه می‌کنید و در سرودن تحت تأثیر کدام شاعر هستید؟

 معمولا آثار آیینی معاصر را زیاد مطالعه می کنم و بیشتر خود شعر را مدنظر قرار می دهم تا نام شاعر.

موضوعات و مضامین اشعار شما بیشتر چیست؟

آیینی و مقاومت

در بین شاعران پیش رو در جریان انقلاب اسلامی و ادبیات انقلاب، کدام‌یک را موفق‌تر می‌دانید؟

 از اونجایی که شعر سلیقه ای ست قیاس شاعران با هم کار سختی ست اما شاعران بزرگی در دوران معاصر داریم که واقعا تاثیر گذار بودند چه کسانی که در قید حیات هستند و چه کسانی که ما از وجودشان محروم شدیم مثل مرحوم قیصر امین مور ، مرحوم حمید سبزواری که در بین شاعران به پدر شعر انقلاب معروفند، مرحوم سید حسن حسینی

و همینطور استاد علی معلم، استاد علی موسوی گرمارودی، استاد علیرضا قزوه و بسیاری از شاعران دیگر که در حیطه شعر انقلاب آثار فاخر و ماندگاری دارند.

وضعیت شعر جوان کشور به نظر شما چگونه است؟

الحمدلله شاعران جوان در کشور ما پیشرفت بسیار خوب و روند رو به رشدی دارند. شعرهای آیینی بسیار پخته ای از قلم جوانان شاعر به جامعه رسیده که واقعا تاثیرگذار هستند. همان طور که هر ساله شاعران جوان زیادی را می دیدیم که در جلسات شعر رهبری خوش می درخشیدند.

شعر آیینی جوانان هم به لحاظ کیفیت و هم به لحاظ کمیت در سال های اخیر واقعا امیدوار کننده ست.

از نظر شما بزرگ‌ترین آسیبی که شعر جوان را تهدید می‌کند چیست؟

 اینکه کسی صرفا بخواهد به نظم بپردازد، فقط قافیه یابی کند و از محتوا دور بماند. شعر جوان باید هم به لحاظ فنی صحیح و هم به لحاظ محتوا غنی باشد. نبود هر کدام از این دو آسیب جدی به شعر جوان خواهد زد.

به عنوان یک شاعر جوان انتظار دارید در شعر به چه افقی دست پیدا کنید؟

 به مرتبه ای که شعرم به لحاظ محتوا و به طور تخصصی غنی و پربار باشد تا بتوانم قدم موثری در زنده نگه داشتن شعائر آیینی بردارم. شاید شعار باشد اما یک خواسته قلبی من این هست: به آن جایی برسم که با تمام وجود حس کنم ائمه علیهم السلام شعرم رو پذیرفتند.

در چه جشنواره‌هایی برگزیده شده‌اید؟

رتبه ها در طی سال های اخیر:

- برگزیده جشنواره شعر رازهای ارغوانی در استان هرمزگان در سال 99

- رتبه دوم جشنوار شعر انقلاب پاسداشت سردار شهید حاج قاسم سلیمانی در بین 7 استان ساحلی کشور در سال 98

- یکی از برگزیدگان جشنواره شعر شهید حججی فرهنگیان سراسر کشور در سال 97

- رتبه اول شعر فرهنگیان استان در پرسش مهر سال تحصیلی 98-97

- برگزیده کشوری شعر مدافعان حرم در مهر 96

- رتبه اول سوگواره خیمه های سوخته استان هرمزگان در سال 96

- رتبه اول شعر عاشورایی بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس استان هرمزگان در سال 95

- رتبه چهارم مشاعره کشوری فرهنگیان و عنوان شاعر برتر آن جشنواره  در تابستان 95

- رتبه اول استان در شعر کلاسیک فرهنگیان کشور در مسابقات پرسش مهر ریاست جمهوری سال تحصیلی 96-95

- رتبه دوم شعر عاشورایی بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس استان هرمزگان در سال 94

ازدواج چه تأثیری در رویکرد اشعار شما داشته است؟

 رویکرد اشعار بنده بیشتر آیینی و ادبیات پایداری بوده، اما سطح کیفی شعری من بسیار بالاتر رفته است.

البته ناگفته نماند که بعد ازدواج تعداد انگشت شماری شعر عاشقانه هم سرودم که مختص همسرم بوده و رسانه ای نکردم.

 

از زمانی که مادر شده‌اید؛ آیا تجربۀ این حس در اشعار شما دیده می‌شود؟

بله زیاد...‌

مادر بودن روح آدم را لطیف تر می کند و عاطفه ی آدم را قوی تر. برای همین است که احساس می کنم با مادر شدنم، اشعارم قوی تر شده است.

تاکنون چند شعر برای فرزندانتان سروده‌اید؟

 به طور تقریبی ۵ شعر که چند مورد آن در زمینه حجاب و ارزش حجاب خطاب به دخترانم و دو مورد نیز در مورد ارزش های دینی و اهمیت آن در زندگی خطاب به پسرم سرودم .

رشتۀ دانشگاهی چقدر در سرایش شعر به شما کمک کرده است؟

چون کارشناسی ارشد بنده رشته ادبیات فارسی هست قطعا به لحاظ فنی، علمی، تخصصی و ساختاری کمک زیادی کرده است.

انجمن‌های شعری چه تأثیری بر شعر شما داشته است؟

خوشبختانه یا متاسفانه من تا به حال در هیچ انجمن شعری شرکت نکردم.

تاثیر شعر در ایجاد انگیزش های درونی بیان کنید؟

 قطعا و یقینا شعر تاثیر مهمی در انگیزش های درونی دارد. شما ببینید؛ یک مداح یا روضه خوان با شعر حوادث تاریخی را بیان می کند و مردم را به گریه وامی دارد. یا حتی در ماجرای کربلا هر کس که به میدان می رفته با رجزخوانی که به صورت شعر هم بوده خودش را به دشمن معرفی و روحیه سپاه دشمن را ضعیف می کرده است.

تا کنون شعری بوده است که بسرایید و سپس تمام تار و پود آن را تغییر دهید؟

 بله، شعری بوده که مجبور شدم کلمه یا کلماتی را در آن تغییر بدهم تا ساختار فنی شعر دچار مشکل نشود. هر چند که کلمه یا مصرع قبلی را بسیار دوست داشتم،؛ اما در سرودن شعر هر دو بال آن اهمیت دارد هم ساختار فنی و هم محتوای مرغوب.

سبک شعرهایی که می سرایید در آثار هنری دیگر افراد تا کنون کاربرد داشته است؟

 این را باید از دیگران پرسید اما بودند افرادی که سبک شعری بنده رو پسندیدند.

در پایان یکی از شعرهایتان را برایمان بخوانید:

از بس به صحرای بلایت تاب و تب دادند

بعد از تو بانو، صبر را زینب لقب دادند

در خیمه زن های عاشورا تو استاد و

شاگرد از جنس خودت، ام وهب دادند

بانوی صبری و به چشمان خودت دیدی

 در مجلسی چوب تری بر خشک لب دادند

کنج خرابه کوفیان با سینی شامی

پاسخ به وزن کیسه ی نان و رطب دادند

نسل شما از جنس دریاهای آزادند

مرداب را بر دشمن زینب لقب دادند

عباس های حادثه دیدند تنهایی

از جان گذشتن را اگر یاد حلب دادند

دیدند نامت بی وضو بردن جسارت بود

با نام عباست مرا درس ادب دادند

 

#فاطمه_رحمانی