دریای اندیشه

در گفت‌وگوی اختصاصی دریای اندیشه  با کارشناس ارشد روانشناسی بالینی مطرح شد:

مریم عزیزی

فاطمه زارعی کارشناس ارشد روانشناسی بالینی در گفت وگو با خبرنگار دریای اندیشه در رابطه با تاثیر طلاق بر امنیت زندگی و عملکردهای اجتماعی، شغلی و تحصیلی فرزندان گفت:طلاق، به‌عنوان یکی از پدیده‌های اجتماعی در دنیای امروز، تاثیرات گسترده‌ای بر زندگی فردی و اجتماعی افراد می‌گذارد. این پدیده، به‌ویژه در مورد فرزندان، می‌تواند تبعات روانی، اجتماعی و حتی اقتصادی عمیقی داشته باشد. در این میان، کاهش امنیت روانی، افت عملکرد تحصیلی، مشکلات در روابط اجتماعی و شغلی آینده فرزندان طلاق، از جمله پیامدهایی است که بر آن تأکید می‌شود.

تاثیرات روانی و اجتماعی بر فرزندان

 فاطمه زارعی گفت:یکی از نخستین و آشکارترین اثرات طلاق بر فرزندان، کاهش احساس امنیت است. زمانی که کودکان در یک محیط خانوادگی سالم و پایدار زندگی می‌کنند، احساس اطمینان و امنیت در آنان تقویت می‌شود. اما پس از طلاق، این احساس امنیت به شدت آسیب می‌بیند. فرزندان معمولاً دچار احساس بی‌ثباتی، سردرگمی و اضطراب می‌شوند. این احساسات می‌توانند زمینه‌ساز بروز اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب و حتی پرخاشگری در کودکان و نوجوانان شوند.

همچنین، کودکانی که شاهد جدایی والدین خود هستند، ممکن است در ایجاد روابط سالم با دیگران دچار مشکل شوند، چراکه از تجربه‌ی موفق و سالم یک رابطه طولانی‌مدت الگو نمی‌گیرند.

وی ادامه داد:تحقیقات نشان داده‌اند که فرزندان طلاق در مقایسه با همسالان خود که والدینشان در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند، بیشتر در معرض مشکلات روانی و رفتاری قرار دارند. این مشکلات می‌توانند در بزرگسالی ادامه پیدا کرده و حتی منجر به اختلالات شخصیتی و روانی در مراحل بعدی زندگی شوند.

تاثیرات تحصیلی و شغلی

فاطمه زارعی کارشناس ارشد روانشناسی بالینی گفت:یکی دیگر از اثرات منفی طلاق بر فرزندان، افت عملکرد تحصیلی آن‌هاست. کاهش تمرکز و اضطراب‌های ناشی از طلاق می‌تواند به افت نمرات و عدم توجه به تحصیلات منجر شود. در شرایطی که فرزند درگیر مشکلات عاطفی و روانی ناشی از جدایی والدین است، توجه به مسائل تحصیلی ممکن است برای او دشوار باشد. این مشکلات ممکن است در آینده به عدم موفقیت در زمینه‌های شغلی و حرفه‌ای نیز منتهی شود. تحقیقات نشان می‌دهند که بسیاری از فرزندان طلاق در بزرگسالی با مشکلاتی در حوزه‌های کاری و شغلی روبه‌رو می‌شوند، زیرا بی‌اعتمادی به دیگران و مشکلات در برقراری ارتباطات مؤثر، آنان را در مواجهه با چالش‌های شغلی ناتوان می‌سازد.

وی ادامه داد:از آنجا که پایه‌های شخصیتی افراد در دوران کودکی شکل می‌گیرد، به همین دلیل مشکلات آموزشی و شغلی در بزرگسالی ناشی از اثرات منفی طلاق در دوران کودکی می‌تواند خود را نشان دهد. بنابراین، پیشگیری از بروز این مشکلات و تلاش برای بهبود شرایط تحصیلی و شغلی فرزندان طلاق بسیار ضروری است.

راهکارهایی برای کاهش تاثیرات منفی طلاق

زارعی گفت حمایت روانی و مشاوره: مهم‌ترین قدم برای کاهش اثرات منفی طلاق، فراهم کردن حمایت روانی برای فرزندان است. والدین و معلمان می‌توانند به فرزندان کمک کنند تا احساسات خود را به‌طور صحیح مدیریت کنند. استفاده از خدمات مشاوره‌ای و روان‌شناسی می‌تواند به فرزند کمک کند تا آسیب‌های روانی ناشی از طلاق را کمتر احساس کند و نحوه‌ی مقابله با بحران‌ها را یاد بگیرد.

کارشناس ارشد روانشناسی بالینی در ادامه گفت و گو گفت:حفظ روابط مناسب والدین حتی پس از طلاق، یکی از مهم‌ترین عوامل در حفظ امنیت روانی فرزند، روابط احترام‌آمیز و دوستانه والدین با یکدیگر است. اگرچه طلاق ممکن است موجب تنش‌های عاطفی شود، اما والدین باید تلاش کنند تا در صورت امکان روابطی دوستانه و محترمانه با هم داشته باشند. این رفتارها می‌تواند فرزندان را از احساسات منفی و سردرگمی نجات دهد و به آنان آرامش بدهد.

فاطمه زارعی همچنین تشریح کرد: پس از طلاق، باید تلاش شود تا محیط زندگی فرزندان پایدار و منظم باشد. این امر می‌تواند در کاهش اضطراب و بی‌ثباتی‌های عاطفی کمک کند. هرگونه تغییر ناگهانی در زندگی فرزند باید با دقت و به‌طور تدریجی صورت گیرد تا او بتواند با شرایط جدید سازگار شود.

وی در ادامه گفت :والدین می‌توانند با ایجاد فرصت‌هایی برای تعاملات اجتماعی، مهارت‌های ارتباطی فرزندان خود را تقویت کنند. این کار به آنان کمک می‌کند تا بتوانند روابط مثبت و سالمی با همسالان خود برقرار کرده و از انزوا و احساس تنها بودن جلوگیری کنند.

زارعی بیان داشت : مدارس و نهادهای آموزشی باید به فرزندان طلاق توجه ویژه‌ای داشته باشند. معلمان و مشاوران مدارس می‌توانند با ارائه برنامه‌های حمایتی، به فرزندان کمک کنند تا در مسیر تحصیلی خود موفق‌تر عمل کنند. همچنین، می‌توان با تقویت برنامه‌های آموزشی و مشاوره‌ای در مدارس، از افت تحصیلی این گروه از دانش‌آموزان جلوگیری کرد.

 فاطمه زارعی درآخر گفت و گو تاکید بر این داشت :طلاق به‌طور جدی بر فرزندان تاثیر می‌گذارد و می‌تواند پیامدهای منفی در زمینه‌های روانی، اجتماعی، تحصیلی و شغلی به همراه داشته باشد. اما با اتخاذ تدابیر مناسب و فراهم آوردن حمایت‌های روانی و اجتماعی، می‌توان اثرات منفی آن را کاهش داد. به‌ویژه در این دوران حساس، همکاری میان والدین، مدارس و نهادهای اجتماعی می‌تواند به فرزندان کمک کند تا این بحران را پشت سر بگذارند و با اعتماد به نفس و آرامش بیشتری به آینده نگاه کنند.