دریای اندیشه

اهمیت و ضرورت  پروژه های عمرانی روستا ها و خلع در نظر گرفتن  سلامت روانی اجتماعی مردم روستا 
سهم سلامت روانی اجتماعی مردم روستا در توسعه پایدار 

بقلم : حمید بیخسته - کارشناس مدیریت امور فرهنگی و کنشگر اجتماعی
روستا ها در حال تغییر محسوس فیزیکی و تبدیل شدن به شهر هستند اما توسعه پایدار شکل نگرفته است.مشاغل روستایی از جمله کشاورزی و دامداری جای خود را به شرکت ها و صنایع و کارخانجات صنعتی داده و مردم روستا ترجیح می دهند بجای کشاورزی و دامداری در شرکت ها و صنایع کار کنند.امکانات فیزیکی روستا رشد داشته اما به رشد مسائل فرهنگی و اجتماعی مردم کمتر توجه شده است.روستا به شهر کوچک تبدیل می شود برای ساکنینی که از مشکلات روحی روانی و اجتماعی و آسیب های اجتماعی در رنج هستند در صورتی که برای توسعه پایدار روستا می بایست همه ابعاد جامعه را در نظر گرفت .آنچه برای دهیاران مورد توجه و اهمیت است و مسابقه ای که بین دهیاران به راه افتاده است در حوزه های عمرانی می باشدکه  برای مسولین بالادستی هم جز موارد ارزیابی دهیاری ها می باشد.
واژگان کلیدی: دهیاری ها، روستا، آسیب های اجتماعی ،توسعه پایدار روستا
به گزارش  پایگاه خبرگزاری آداک به نقل از روزنامه دریای اندیشه :از اولین تمدن‌های بشریت روستا است. در ایران، روستا یا ده از قدیمی‌ترین زمان یک واحد اجتماعی و تشکیلاتی و جایی بوده‌است که در آن گروه‌هایی از مردم روستایی برای همکاری در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی گرد هم تجمع یافته‌اند. روستا اساس زندگی اجتماعی ایران را تشکیل می‌دهد.
تعریف روستا در قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری (ایران)
قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری، مصوب تیر ۱۳۶۲، روستا را چنین تعریف می‌کند: «روستا» که از نظر وضعیت طبیعی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی همگون بوده و با قلمرو معیّن ثبتی یا عرفی مستقل شناخته شود. روستا از حداقل ۲۰ خانوار یا صد نفر ساکن متمرکز یا پراکنده تشکیل می‌شود. اکثریت ساکنان دائمی روستا به‌طور مستقیم یا غیر مستقیم به فعالیت در زمینه کشاورزی، دامداری، باغداری، صنایع روستایی یا صید اشتغال دارند.
تعریف ده در قانون ایران:درقانون اصلاحات ارضی در ایران ده چنین تعریف می‌شده‌است: ده یا روستا عبارت از یک مرکز جمعیت و محل سکونت و کار تعدادی خانواده که در اراضی آن ده به کار کشاورزی اشتغال دارند و درآمد بیشتر آنان از طریق کشاورزی حاصل می‌شود.در ده بین گروه و فضای جغرافیایی محدود و بسته و ثابت نوعی روابط اقتصادی - اجتماعی - فرهنگی وجود دارد و این روابط موجب پیدایش وحدت و یکپارچگی گروه می‌شود و آن را از گروه دیگر متمایز می‌سازد. اجتماع ده دارای نیروی معنوی مسلط بر اعضایش است که بر رفتار افراد نظارت عالیه شدید دارد و آن‌ها را به پیروی از هنجارهای اجتماعی وادار می‌کند و این نیروی معنوی همان سنت‌های روستایی و قوانین ثابتی است که بر جامعه ده حاکم است.
روستا مکانی جهت تأمین مایحتاج شهرنشینان بوده که چند سالی است به دلیل تورم موجود و افزایش قیمت اقلام مورد نیاز روستاها و نبود کفاف درآمد جهت گذران زندگی توسط روستانشینان باعث از رونق افتادن تولیدات روستایی و مهاجرت گسترده روستاییان به شهرها و سکونت در حاشیه شهر شده و باعث روی آوردن روستاییان به مشاغل کاذب در شهرها ازجمله دست فروشی شده که مورد هجوم و اعتراض مغازه داران قرار گرفته‌است.ضرورت در نظر گرفتن  سلامت روانی ، اجتماعی مردم روستا
با توجه به اینکه مردم در روستاها تمایل زیادی دارند که از امکانات شهری استفاده کنند ، امکاناتی مانند اینترنت پرسرعت ، آب شرب شهری، خیابان های اسفالت شده و پارک ها و...این خواسته ها باعث شده است که بودجه های دهیاری ها هر سال صرف مسائل عمرانی شده و پروژه های متعدد ناتمام را روی دست دهیاران قرار دهد.
مردم عملکرد دهیاری های روستاهای همجوار خود را دیده و به نوعی عقب ماندگی دهیاری روستای خود دچار می شوند.فشارهای مردم بر دهیاری ها جهت اتمام پروژه ها ، امکان پرداختن و تفکر توسعه پایدار روستا را از دهیاران و شورا ها گرفته است.در برنامه توسعه پایدار روستا هم باید به مشکلات عمرانی پرداخت و هم به امورات پیشگیری از آسیب های اجتماعی توجه کرد تا شاهد نابوی نسل آینده مان نباشیم.
فرهنگ سازی و توسعه پایدار همراه و همگام هم می بایست انجام شود.تمام پروژه های عمرانی اگه با فرهنگ سازی مناسب انجام نشود ، مردم سهمی در نگه داری و استفاده درست از امکانات نخواهند داشت.دخالت دادن و مشارکت دادن مردم در امورات مربوط به خودشان گامی مهم می باشد.
توسعه پایدار در روستا:توسعه پایدار را توسعه‌ای است که نیازهای حال حاضر را برآورده می کند بدون اینکه توانایی‌های نسل‌های آینده را برای رفع نیازهای‌شان به خطر اندازد.
توسعه پایدار نیازهای متنوع همه افراد حال حاضر و جوامع آینده را برآورده می‌کند، سلامتی افراد و همبستگی اجتماعی رابالا می‌برد، و فرصت‌های برابری را ایجاد می‌کند. خیلی خلاصه بگوییم که این توسعه پیدا کردن راه‌هایی بهتر برای انجام کارهای فعلی و آینده است.
شاید نیازباشد نحوه کار کردن و زندگی کردن‌مان را تغییر دهیم بدون اینکه کیفیت زندگی را پایین آورده باشیم.
توسعه پایدار روستایی بایستی به صورت توسعه همگون باشد و جنبه های مختلف زندگی روستایی را در بر بگیرد.سهم سلامت روانی اجتماعی مردم جامعه در توسعه پایدار روستایی
بدون شک تمام برنامه ریزی ها و فعالیت های عمرانی شهر و روستا با هدف رضایت مندی بیشتر مردم آن جامعه می باشد. با حذف مردم در برنامه های توسعه پایدار روستایی ، تمام برنامه ها بی معنی می باشد.
انسان در تمام حوزه های برنامه ریزی و توسعه پایدار محور اصلی می باشد.هر چند احترام به محیط زیست بعنوان رکن اصلی توسعه پایدار می باشد اما اساس و اهداف همه برنامه ها رفاه بیشتر مردم آن جامعه می باشد.
پس در برنامه ریزی ها و خدمات عمرانی روستایی لازم هست به انسان و افراد جامعه با دقت بیشتری توجه کرد و تمام نیازها را در کنار هم دید.
همان گونه که طرح و برنامه های عمرانی فیزیکی نیاز یک روستا می باشد ، طرح و برنامه های مرتبط با پیشگیری از آسیب های اجتماعی با هدف ارتقاء سطح سلامت روانی اجتماعی روستا نیز نیاز است.پرداختن به سلامت روانی اجتماعی و برنامه های پیشگیری از آسیب های اجتماعی می بایست به اندازه پروژه های عمرانی اهمیت پیدا کند ، و دلیل آن هم کاملا روشن است که همه تلاش ها و پروژه های عمرانی جهت انسان سالم می باشد که قرار هست در آن زندگی کند.کودکان و نوجوانان در این مسله در اولویت های برنامه ریزی قرار دارند.
آموزش مهارتهای زندگی، آموزش خانواده،آموزش پیشگیری از اعتیاد،آموزش پیشگیری از معلولیت ها ،آموزش آسیب های نوپدید و.... باید یک برنامه مدون و مستمر برای کودکان و نوجوانان و خانواده ها وجود داشته باشد.
اصرار به تبدیل شدن روستا ها به شهر کوچک باعث شده بودجه های کلان مصرف شود اما پیشرفت زیادی حاصل نشود.
اگر به بلوارهای بزرگ ورودی برخی روستا ها توجه کنید مشاهده می کنید که هزینه های زیادی شده اما ممکن هست روزانه تعدادی ماشین تردد داشته باشد و همین هزینه را صرف مسائل مهم دیگری در روستا انجام داد.

پیشنهاد:تشکیل کمیته پیشگیری از آسیب های اجتماعی در دهیاری ها

-مشاركت آگاهانه مردم در امر پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي در جوامع روستايي از طريق تشكيل كميته پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي در دهياري ها
-بخشداری ها ساز و کار قانونی را فراهم کنند.
-بستر سازي اجتماعي جهت انتقال دغدغه پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي در مردم محلي
-تدوين گام هاي اجراي طرح و ابلاغ به دهياري ها
-توجيه دهياران و شورای اسلامی روستاها
-برگزاري جشنواره روستاي سالم روستایی در بهمن ماه هرسال