دریای اندیشه

مافیای انرژی پشت پرده قاچاق سوخت

با توجه به اعلام قاچاق روزانه 20 میلیون لیتر سوخت در کشور نمی توان باور کرد که این حجم قاچاق توسط نیسان‌های سوخت بر انجام شود بلکه باید فلکه آن را در مبادی اولیه قاچاق یعنی پالایشگاه ها پیدا کرد و بست.

به گزارش روزنامه دریای اندیشه، امروزه یکی از مصائب اصلی کشور که اقتصاد ملی را به جد تهدید می‌کند و هزینه‌های کشور را بالا می‌برد، موضوع قاچاق است، این موضوع در حوزه سوخت بسیار گسترده‌تر و مخرب‌تر است، چرا که ایران به عنوان تولید کننده سوخت، مجبور می‌شود در مقاطعی از سال تَن به واردات سوخت بزند و سوختی را که دست کم با قیمت لیتری یک دلار خریداری کرده است را ده‌ها برابر زیر قیمت به دست مردم برساند. یکی از مبادی و مقاص اصلی قاچاق سوخت در کشور نیز استان هرمزگان است که  به‌دلیل موقعیت جغرافیایی خاص این استان و نزدیکی به کشورهای حوزه خلیج فارس، تبدیل به یک مسئله جدی شده است.

دامنه سود در این بازار بسیار بالا است و  قیمت پایین سوخت در ایران نسبت به کشورهای همسایه، انگیزه‌ای برای قاچاقچیان ایجاد می‌کند تا سوخت را به‌صورت غیرقانونی به کشورهای دیگر منتقل کنند و از تفاوت قیمت آن سود ببرند.

این مشکل نه تنها برای اقتصاد محلی و ملی زیان‌بار است، بلکه مسائل مرتبط با امنیت و بروز مشکلات اجتماعی را نیز به همراه دارد.

تلاش‌های دولت برای مقابله با قاچاق سوخت شامل افزایش کنترل های امنیتی، بهبود فناوری‌های نظارتی و اجرای سیاست‌های سختگیرانه‌تر می‌شود.

نکته قابل توجه این است که طی هفته‌های گذشته محمد باقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی و مسعود پزشکیان رئیس جمهور کشورمان به موضوع حجم قاچاق سوخت اشاراتی داشته اند و از آماری خیره کننده خبر داده اند که واقعا نزدیک بودن آن به حقیقت نشان گر بی ضابطه بودن بخش توزیع سوخت در کشور است.

اخیرا محمد باقر قالیباف گفته است: یکی از مشکلات جدی، قاچاق فرآورده‌های نفتی است که روزانه ۲۵ تا ۳۰ میلیون لیتر از آن قاچاق می‌شود. این در حالی است که برای تأمین سوخت نیروگاه‌ها با کمبود مواجه‌ایم.

مسعود پزشکیان  رئیس جمهور کشورمان نیز در اظهاراتی بر گفته‌های رئیس مجلس صحه گذاشته و می‌گوید: «تولیدکننده و عرضه‌کننده ما هستیم، این ۲۰ میلیون لیتر چگونه گم می‌شود؟ ما را دار هم بزنند، کم کاری نکردند. یک، صد یا هزار لیتر که نیست! حتماً من بلد نیستم نظارت کنم. بعد هم راحت می‌آییم پشت تریبون می‌گوییم این اتفاق افتاد. عین همین [مسئله] در برق و آب نیز هست. هر جا را که نگاه می‌کنیم، مشکل داریم. در دنیایی که همه چیز تحت کنترل و رصد است، ما بیست میلیون لیتر روزانه گم می‌کنیم و نمی‌فهمیم چگونه این اتفاق می‌افتد.» 

اما واقعا این حجم از سوخت در کشور چگونه گم می شود؟ نکته ای که وجود دارد این است که بخش عمده‌ای از قاچاق سوخت به شکل‌های مختلف از استان هرمزگان انجام می‌شود اما تمام این سوخت‌ها متعلق به استان هرمزگان نیست بلکه از سراسر کشور حتی استان‌های دور دست به هرمزگان می‌آید.البته قطعاً استان سیستان و بلوچستان نیز یکی از مبادی اصلی قاچاق سوخت است اما برای اینکه دقیق‌تر به سهم هرمزگان پی ببرید یک مقایسه انجام خواهیم داد.در تاریخ ۲۰ آذر ماه سردار احمدعلی گودرزی، فرمانده مرزبانی انتظامی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد: مرزبانان از ابتدای سال جاری تاکنون، ۲۰ میلیون لیتر سوخت قاچاق از قاچاقچیان در مرزهای آبی و خشکی کشف شده کرده‌اند.این آمار را وقتی کنار آمار اعلامی توسط مرزبانی هرمزگان بگذارید به نکته‌ای عجیب پی خواهید برد و آن هم اینکه به احتمال بسیار قوی ۸۰ درصد سوخت خروجی از کشور از طریق مرزهای آبی هرمزگان  است، چرا که طبق اعلام سردار بهادر اسماعیلی فرمانده مرزبانی هرمزگان، از ابتدای امسال تاکنون ۱۸ میلیون لیتر سوخت قاچاق در آب‌های استان هرمزگان توسط مرزبانی هرمزگان کشف شده است و این یعنی فقط ۲ میلیون لیتر سوخت کشف شده مربوط به مرزهای خشکی و مرزهای آبی سیستان و بلوچستان و بوشهر و خوزستان  بوده است. و این یعنی بخش عمده خروج سقوط از کشور از طریق پهنه‌های آبی هرمزگان انجام می‌شود.

سردار بهادر اسماعیلی فرمانده مرزبانی هرمزگان با بیان اینکه سوخت قاچاق شده از استان یا تحویل کشتی‌های خارجی می‌شود و یا به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس منتقل می‌شود، تاکید دارد: قاچاقچیان، سوخت یارانه‌ای کشور را ۱۰۰ تا ۱۵۰ برابر قیمت داخل کشور، در آب‌های بین المللی می‌فروشند.

بر اساس این اعلام باید بگوییم قاچاقچیان حداکثر ۱۴۰ برابر بیشتر از هزینه‌ای که برای خرید سوخت یارانه‌ای داشته‌اند از فروش سوخت قاچاق سود می‌برند و با احتساب دیگر هزینه‌های قاچاق مانند حمل و نقل نیز سود قطعی آن‌ها در هر لیتر سوخت قاچاق ۱۰۰ برابر قیمت توزیعی در کشور خواهد بود.

طبق اعلام دادگستری هرمزگان مجموع سوخت کشف شده از ابتدای سال تا مهر ماه سال جاری  بیش از ۱۰۰ میلیون لیتر بوده است که توسط فرماندهی انتظامی و مرزبانی کشف شده است و این یعنی بیش از ۱۴ میلیون لیتر سوخت در ماه فقط در هرمزگان کشف می شود که اگر این عدد را تقسیم بر 30 کنیم به عدد نجومی 466 هزار لیتر در اتان خواهیم رسید.

این عدد فقط عدد کشف شده است و اگر بخواهیم تخمینی از میزان سوخت کشف نشده هم بزنیم قطعا حداقل حداقل 2 برابر این میزان سوخت از استان خارج می شود که قطعا روزانه بیش از یک میلیون لیتر  است.

انتقال این حجم از سوخت به طور روزانه با نیسان‌های آبی کار آسانی نیست و قطعا سوخت‌هایی که وارد شبکه می شوند از جای دیگری به مرحله حمل می رسند که باید با کار امنیتی و اطلاعاتی آن ها را پیدا کرد، به نظر می رسد پالایشگاه‌ها می توانند یکی از این مبادی باشند، دامنه سود سوخت قاچاق به حدی زیاد هست که مراکز تولید فرآورده های نفتی پایین دستی  نخواهند رنج تولید را به تن بخرند و از طریق فروش سهمیه سوخت سود خود را کسب کنند از این رو ناگزیریم بگوییم شیر فلکه سوخت قاچاق باید در مبادی اولیه توزیع بسته شود نه در پمپ های بنزین و گازوئیل و در جاده !

پای مافیا در میان است

این موضوع توسط محمد آشوری تازیانی استاندار هرمزگان که سال‌ها در رأس دستگاه‌های امنیتی کشور بوده است نیز مطرح شده و او اعتقاد دارد، قاچاق سوخت توسط شبکه‌ای مافیایی هدایت می‌شود.

محمد آشوری تازیانی استاندار هرمزگان مبارزه با قاچاق سوخت را یک ضرورت اجتناب ناپذیر برای استان هرمزگان و کشور می‌داند و تاکید دارد که برخوردهای ما نباید هیجانی باشد.

وی ادامه داد: که مافیای انرژی پشت قاچاق سوخت ایستاده‌اند و خیلی از عوامل دخیل در این نوع قاچاق قربانی‌های مافیای سوخت هستند.

استاندار هرمزگان خاطرنشان کرد: در مبارزه با قاچاق سوخت به جای اینکه با معلول برخورد کنیم باید به سمت برخورد با علت‌ها پیش برویم و طرح‌های مبارزه با قاچاق سوخت باید پخته‌تر و اجرایی باشد.